SOSYAL MEDYA VE PROPAGANDA - Deneme Sınavı - 5

Psikolojik tepkisellik kuramı

Karşılıklılık normunun propaganda tekniği olarak kullanılması

Gerçekleri, eklemeler ve yorumlar ile bir değerlendirmek

Basitleştirme ve Tek Hedef Kuralı

Uyumlaştırma Kuralı

Sentez Kuralı

Komplo Teorisi, bir olayın veya durumun, diğer açıklamalar daha olanaklı iken, genellikle siyasal güdülere sahip, kötücül ve güçlü aktörlerin komplolarına başvurularak açıklanmasıdır. Bu noktada, özellikle yanlışlığının gösterilmesi mümkün olmayan komplo teorilerinin üretilerek bilgi kisvesi adı altında yayılması, toplumda bireylerin kendilerini hiçbir şeyi değiştirme ve dönüştürme gücü elinde bulunmayan güçsüz ve çaresiz kişiler olarak hissetmeleri gibi ciddi sonuçlar doğurabildiğinin bilinmesi de önemlidir.

Sempati Kuralı

Bireyleri hedef alma

Hükümetlerin sponsor olduğu hesaplar, web sayfaları ve uygulamalar

En tanınmış ağ güncesi Twittter’dır. Ancak Twitter mesajları 280 karakter ile sınırlı olduğu için bu çeşit ağ güncelerine mikro ağ güncesi (microblog) denilmektedir. Doğru cevap D seçeneğinde verilmektedir.

İlk sosyal medya iletişim aracı olarak elektronik postalar (e-posta) gösterilebilir. E-posta, elektronik bir hesap aracılığıyla mesaj alıp göndermektedir. Pek çok sosyal medya platformu ücretsiz olarak e-posta hesapları sağlamaktadır. Ayrıca şirketlerin kendilerine has e-posta sunucuları da bulunabilmektedir. Doğru cevap C seçeneğinde verilmektedir.

Bir grup içinde sanki grup üyeleri arasında bir eşitlik varmış izlenimini yaratan propaganda çeşidi  Yatay propagandadır. Doğru cevap D seçeneğinde verilmektedir.

Propaganda konusundan sonra en yaygın şekilde kaynağı bakımından ayrıma tabi tutulur. Kaynağına göre beyaz, kara ve gri propagandadan bahsedilmektedir. Doğru cevap B seçeneğinde verilmektedir.

Avrupa Konseyi tarafından 2017 yılında yayınlanan raporda günümüzdeki çağdaş bilgi ortamının dört temel özelliğinden söz edilmektedir (Wardle, C. ve Derakhshan, H., 2017, ss.11-12): a. Geniş çapta erişim sağlanan, ucuz ve teknoloji temelli bilgi üretme, b. Bilginin hızlı tüketildiği, özel olanın çabucak kamusal hâle gelebildiği platformlar yaratabilme, c. Bilginin yayılma hızının giderek arttığı, hızlandırılmış haber döngüsü içeren internete bağlı cihazlara sahip olma, d. Bilginin gerçek zamanlı olarak (takipçi adı verilen) güvenilir kişiler arasında aktarılması ve bilginin sorgulanmasının en aza indirgenmiş olması

Sosyal medyayı geleneksel medyadan ayıran iki temel özellik bulunmaktadır. Birincisi, sosyal medya kullanıcı katılımı sağlayan çeşitli platformlara sahiptir. Facebook ya da Instagram gibi sosyal ağ siteleri, yayınlanan mesajları pasif olarak takip etmeye izin verse de sosyal medya hiçbir zaman tamamen pasif kullanıcılardan oluşmaz. En azından sosyal medya platformları kullanıcıların kendi profillerini oluşturmalarını zorunlu kılarak potansiyel bir etkileşim imkânı sağlar. Sosyal medyanın bu özelliği onu geleneksel medyadan keskin bir şekilde ayırır. İkinci olarak, sosyal medyanın katılımcı özelliğinin, etkileşimi bir unsur olarak medyaya dahil ettiği belirtilmelidir. Doğru cevap A seçeneğinde verilmektedir.

Manipülasyon, bireylerin kendi iradeleri dışında düşünce, tutum ve davranışlarının etkilenmesi ya da yönlendirilmesidir. İnsanlar manipülasyonlar sonucu kendilerinden istenen kanaat ya da davranış değişikliğini gösterebilmektedir.

Konuya göre propaganda siyasal, sosyolojik, ekonomik ya da askeri gibi alanlara ayrılabilir. Konumuz açısından en önemli propaganda ayrımı siyasal ve sosyolojik olanlardır. Doğru cevap A seçeneğinde verilmektedir.

Dezenformasyon, özellikle bir kişi, grup, kurum ya da ülkeye kasıtlı olarak zarar vermek maksadıyla gerçekle ilgisi olmayan yalan bilginin üretilerek yayılmasını içermektedir.

Zararlı bilginin diğer bilgi kirliliği türlerinden temel farkı aynı zamanda doğru bilgiyi içermesidir ancak haberin paylaşılma nedeninin kişiye ya da kişilere zarar vermek oluşu bu bilgiyi bir bilgi kirliliği türü hâline getirmektedir.