SOSYAL MEDYA VE PROPAGANDA - Deneme Sınavı - 15

Rawls

Tartışma

Eisenhower

İfade Özgürlüğü

Stephan Dahl

Renk

İlk sosyal medya iletişim aracı olarak elektronik postalar (e-posta) gösterilebilir.

En tanınmış ağ güncesi Twittter’dır. Ancak Twitter mesajları 280 karakter ile sınırlı olduğu için bu çeşit ağ güncelerine mikro ağ güncesi (microblog) denilmektedir.

2009 yılında kurulan ve en yaygın sohbet uygulamalarından biri olan WhatsApp’ın 2018 yılı itibarıyla 1.5 milyar kullanıcısı vardır.

İdeoloji, en basit tanımı ile politik veya sosyal bir öğreti oluşturan, bir partinin, hükûmetin, bir grubun ya da kişinin davranışlarına yön veren siyasi, hukuki, bilimsel, felsefi, ahlaki, dini ve estetik düşünceler setidir. Doğru cevap C’dir.

Aristo, Rhetoric adlı eserinde, kitleleri ikna etmek için konuşmacıların göz önünde tutması gereken üç ikna bileşeninden bahseder:

Sosyal medya üzerinden yapılan ideolojik propagandayı anlamak için Chilton ve Schaffner’in ortaya koyduğu teoriden hareketle genel olarak ideolojik propagandanın dört strateji üzerinden gerçekleştiğini öne sürebiliriz. Bunlar sırası ile; ikna etme, direnç ya da protesto oluşturma, meşrulaştırma ya da meşruiyetini yok etme, temsil/yanlış temsil biçiminde ortaya çıkabilir. Doğru cevap D’dir.

Beyaz propagandalar genellikle hükümet propagandalarıdır. Özellikle belirli bir kamu politikası uygulanmadan önce kamuoyu oluşturmak için beyaz propagandalara sıklıkla başvurulur.

Propaganda her durumda ayan beyan ortada ve açıkça fark edilecek biçimde olmayabilir. Örtülü propaganda, propaganda yapan kişinin ya da grubun çıkarlarını, taleplerini ve arkasında yatan ideolojiyi belirlemenin zor olduğu bir propaganda biçimidir. İdeolojik propaganda ne denli açık yapılırsa, karşısındaki dinleyici ya da izleyicileri o denli az etkiler demek yanlış olmaz. ideolojik propagandanın örtülü biçimde yapılması durumunda daha etkili olduğu sonucuna ulaştırmaktadır.

Yukarıdaki açıklamalar ışığında ‘’Örtülü propagandada, propaganda yapan kişinin ya da grubun çıkarlarını, taleplerini ve arkasında yatan ideolojiyi belirlemek kolaydır ve İdeolojik propagandanın örtülü biçimde yapılması durumunda daha etkisiz olduğu sonucuna ulaşılır.’’ ifadeleri yanlıştır. Doğru cevap B’dir.

Modern iletişim araçlarının çeşitlilik kazanmasıyla, siyasi partiler, başta iktidarda olanlar olmak üzere, daha etkin biçimde ideolojik propaganda yapar hâle gelmiştir. Doğru cevap A’dır.

İnternet kullanımının artması ile kitleler açısından siyasi partiler ve liderler ile doğrudan iletişim kanallarının daha açık olduğu, daha aktif ve katılımcı bir ideolojik propaganda süreci seyretmeye başlamıştır. Forum siteleri, Facebook, Twitter, YouTube, Google+, Myspace, kişisel bloglar gibi çeşitli kanallar bu süreci hızlandırmıştır. Zapatista Hareketi, Arap Baharı, Wall Street eylemleri gibi birçok politik gelişme, internet üzerinden yapılan ideolojik propaganda neticesinde örgütlenmiştir. Seçeneklerde yer alan tüm bilgiler doğru olduğundan doğru cevap E’dir.

Günümüzde, sosyal medyanın gelişmesi ve bireylerin sosyal medya araçlarına erişebilirliklerinin artması ile ideolojiler artık doğrudan ve aracısız biçimde kitlelere ulaşabilmektedir. Doğru cevap B’dir.

Kalıplaşmış imajların içinde insanların kişiliklerinin yok edilmesi temel propaganda tekniklerindendir. Örneğin birine kapitalist, komünist ya da faşist “ithamı” yapıldığında, o kişinin belirtilen kategori dışında kişisel özellikleri olabileceği imkânı ortadan kaldırılır ya da en azından hedeflenen algı budur. Söz konusu kişinin yaptıkları değil ama konuyla muhtemelen hiç ilgisi olmayan bir özelliği öne çıkartılarak o kişinin itibarı yok edilmeye çalışılır.
Propagandacının rakiplerine lehte ya da aleyhte isimler takması da bir başka tekniktir. Örneğin yalancı, hırsız ya da terörist gibi kötü çağrışımları olan kelimeler sıklıkla kullanılır. İsim takmayı izleyen
diğer teknik yalan söylemektir. Özellikle bilgiye erişim engelleri arttıkça propagandanın söylemlerini teyit etmek güçleşir. Yalanlar genellikle seçmece tarihsel gerçeklerle desteklenir. Gerçeklerin seçili bir şekilde kurgulanması yalanların ayakta durmasının en önemli araçları arasındadır. Bazı durumlarda da gerçekler baştan yazılarak dezenformasyon yapılabilir. SSCB’nin istihbarat birimi olan KGB’nin icat
ettiği dezenformasyon yönteminde, dinleyicileri yanlış yönlendirmek için bilinçli bir şekilde yanlış bilgi üretilir. Örneğin KGB tarafından 1968’de
yayılan CIA’de Kim Kimdir? (Who’s Who in CIA) kitabı, Batı’da 1990’lara kadar itibarlı bir referans kaynağı olarak kabul edilmiştir.
Bu tür kurgusal gerçeklik sürekli olarak tekrarlanarak dinleyicilerin zihinlerinde taze tutulur. Tekrar belki de en önemli propaganda aracıdır. Hitler’in propaganda bakanı Joseph Goebbels tekrarın propagandanın başarıya ulaşmasındaki önemini sürekli vurgulamıştır. Tekrarlanan sloganların insanların bilincinde sanki gerçekmiş gibi algılanması insanın temel psikolojik yanılgılarının ana kaynakları arasındadır.

İdeolojik propaganda sosyal medyanın yaygınlaşması ile çok çeşitli biçimlerde karşımıza çıkmakta, bazen mitleşerek, bazen örtülü biçimde fakat her durumda zaman ve mekân içinde anlam kazanarak bizleri etkisi altına almayı hedeflemektedir. Bu noktada aşağıda yer alan uyarıları dikkate almak, bizim ideolojik propagandaya karşı daha yüksek bir farkındalık geliştirmemizi sağlar:

Yukarıdaki açıklamalar ışığında ‘’Hedef kitlenin kim olduğunu verilmek istenen mesajı göz ardı etmeliyiz’’ ifadesi yanlış olduğundan doğru cevap C’dir.

Propagandayı, hedef kitleyi manipülasyonla belirli bir mesajın doğruluğuna inandırma olarak kavrayabiliriz. Bu bakımdan kitleye ulaşmak için elverişli bütün iletişim araçlarının kullanılması şarttır. Bu iletişim araçları geleneksel olarak radyo, gazete, televizyon gibi kitle iletişim araçlarıdır. Ancak bu iletişim araçlarına toplantılar, konferanslar,
gösteri yürüyüşleri, tiyatrolar, piyesler ya da sinema filmleri de rahatlıkla dahil edilebilir. Günümüzde en önemli iletişim araçları arasında internet ve sosyal medya da sayılmalıdır.