Sosyal Medya, Güvenlik ve Yeni Suçlar

Bilgisayar istismarı

Yeni iletişim teknolojilerini kullanan insanların, kendilerini yeni sosyal medya aracılığıyla kamuya açık hâle getirme biçimleri arttığı için.

Bilişim suçları bireyin yanısıra, toplumsal grupları, büyük organizasyonları ve devletleri hedef alabilecek suçlardır. Bahar’a (2018: 3) göre bilişim suçları; iletişim teknolojileri kullanılarak kişilere, topluma ve devletlere karşı, kanunlarla
yasaklanmış fillerin gerçekleştirilmesi şeklinde ifade edilebilir.

Bir yandan siber suçlar giderek profesyonelleşiyor ve bu da uzmanların bilgisayar sistemlerine ve kullanıcı insanlara karmaşık ve incelikli saldırılar gerçekleştirmesi şeklinde vuku buluyor. Öte yandan, sosyal medya kullanıcılarının katlanarak büyümesinin getirdiği “hiper-bağlantı,” “uzman olmayan” vatandaşlara da çevrimiçi ve çevrimdışı suçları
kolaylaştıracak şekilde organize etme ve iletişim kurma fırsatları açmıştır. Büyük ölçüde birbirinden farklı olan bu asimetrik durum ve gelişmeler bu özel siber suç konusunu ele alan polisler için eşit derecede zıt zorluklar teşkil etmektedir (Wall ve Williams, 2013: 411).

Siber zorbalık,  gerçek hayattaki zorbalık niteliğindeki eylemlerin sosyal ağlar üzerinden gerçekleşmesidir.
Bu fiilin genellikle ön şartı, sosyal mühendislikteki karşısındakini tanıma çabasının aksine zaten tanıyor olmaktır. Bir kişiyi rencide edici paylaşımlar ve yorumlarda bulunmak, onu arkadaşları içinde küçük düşürmek, tehdit etmek veya ona hakaret etmek suçları siber zorbalık olarak değerlendirilebilir (Yılmaz, 2015: 99).

Kullanıcılar açısından geleneksel medyadan farklı olarak, yeni medyanın yapısındaki en belirgin şey, “tek yönlü” ve etkileşimsiz iletişim kanalları değil, “çoklu” ve “iki yönlü” etkileşimlerin etkin bir biçimde yaygınlaşmış olmasıdır.
Başka bir ifadeyle, medyanın günlük kullanıcıları artık medya içeriği oluşturabilir ve (potansiyel olarak) küresel bir kitleyle paylaşabilirler.

Sosyal medyanın mantığı için çok önemli olan, kullanıcının kimliğinin genişletilmiş bir medya alanında daha fazla görünürlüğü ve kamuya açık bir şekilde sergilenme eğilimidir (Yar, 2012). Tüm bu yeni medya alanlarının merkezinde, kullanıcıların kendilerini yarı-kamusal bir alanda sergilemelerine olanak sağlamaları, başkalarının kimliklerini görüntülemeleri, yorumlamaları ve etkileşimde bulunmaları için kendilerini göstermeleri ve bilgilerini
paylaşmaları söz konusudur.

“Akıllı Çeteler: Bir Sonraki Sosyal Devrim"

Hayır- Rheingold’un smart mobs (akıllı ağ çeteleri) ile anlamlandırmaya çalıştığı mobil toplumsal şebekeler, farklı iş birliği ve dayanışma kültürlerini, daha etkin demokratik eylem tarzlarını mümkün kıldığı gibi; kaotik ve öngörülemez terör organizasyonlarını ya da eşine rastlanmadık gözetim/denetim biçimlerini, her yerde hazır ve nazır mobil polis devletini de ortaya çıkarabilmektedir (Ertem ve Uçkan, 2011: 50-51).

Evet malesef- Sosyal medyanın çocuklar tarafından da yoğun olarak kullanılması, çok sayıda küçük çocuğun,
çevrimiçi etkileşimlere girmelerine ve herhangi bir ebeveyn gözetimi olmadan bilinmeyen kişilerle iletişim kurmaya hazır hâle gelmelerine dair endişeleri artırmaktadır. Özellikle, bazı sosyal ağlar, istismar için çocukları hedef almak gibi görece kolay bir yol ile çocukları tuzağa düşürmektedir. Bu tür bir istismar, bir bireyin (genellikle seçilen kişi yetişkin değil çocuklar olmaktadır) çevrimiçi ortamda çocukla bir iletişimi hedefledikten sonra bu iletişimler, müstehcen cinsel senaryoları, cinsel nitelikte sorular sormayı ve onları cinsel davranışlara (soyunma veya dokunma
gibi) teşvik etmeyi içerebilmektedir. Bu çevrimiçi iletişim, aynı zamanda fiziksel istismarın gerçekleşebileceği
sonraki buluşmaları ayarlamak için “kur yapıp” çocukların güvenini kazanarak çevrimdışı iletişim istismarının sonraki eylemleri için de hazırlık görevi görebilmektedir (O’Connell, 2003). 

Ayrıca, kullanıcılar yaş, ikamet yeri gibi ayrıntıları ve genellikle fotoğraf içeren yarı kamusal profiller oluşturur. Son olarak, daha kolay iletişim kurabilmek adına aldatıcı bir profil oluşturmak için yetişkinler kendilerini çocuk olarak sunarlar. Tüm bu gelişmelerin hepsi, cinsel saldırganların sosyal ağlarda çocukları tanımlama ve hedefleme yeteneğinin önemli ölçüde arttığını göstermektedir.

Ağ iletişiminde en büyük tehdit altındaki değer özel hayatın gizliliğidir.

Türkiye'de yoğunlukla işlenen siber suçların içeriği, mahremiyet ihlalidir. Türkiye’de insanların kendi rızaları olmadan fotoğraflarının paylaşılması, Facebook, Instagram ve Twitter gibi sosyal medya siteleri aracılığıyla mahremiyetin ihlal etme eyleminin çok sık yaşandığı tespit edilmiştir.

Van Dijk (2016: 234), gizlilik ihlallerinin engellenmesine yönelik olarak iki tip düzenlemeden söz etmektedir: Öz-düzenleme Çözümleri ve Teknik Çözümler. Öz-düzenleme çözümleri bireysel ve kolektif olabilir.

Bireysel öz-düzenleme özel hayatın gizliliği konularında bilinçli internet kullanıcılarının kendilerini korumak için aldıkları önlemlerden oluşmaktadır. Örneğin, kendi tarayıcılarının internet seçeneklerinde kullanıcılar güçlü gizlilik ayarları seçebilmekte özel (InPrivate) navigasyona başvurabilmekte, tarayıcı geçmişini silebilmekte ve casus yazılım ve benzerlerine karşı pek çok çeşitli koruma uygulayabilmektedir.

Teknik çözümler ise genellikle kişinin kendi adını saklamasına yarayan şifreleme, anonim bilgisayar ve internet kullanımı gibi teknolojik korumaları içermektedir.

Şurası açık ki, koruyucu önlemler olmaksızın bilgisayar ağları özel hayatın gizliliği üzerinde ciddi bir tehdit oluşturacaktır. Geniş kaydetme kapasitesi, takip edilebilirlik, insanların ve davranışlarının sürekli görünebilirliği ve bunlara erişebilme, biyometrik verilerle de bütünleşmesiyle birlikte enformasyonel, ilişkisel ve fiziksel mahremiyetimize derinden etki etmektedir. Ancak özel hayatın gizliliği, gizlilik tasarımı, kullanıcılar ve üreticilerin öz-düzenlemesi, özel hayatın gizliliğini koruyan yasalar ve teknik alternatiflerin kombinasyonu ile korunabilir (Van Dijk, 2016: 193).

"Ahlaki panik" ortamını yaratan internet suçlarının kapsamı ağırlıklı olarak şunlardır: Müstehcen materyallerin kullanılabilirliği, çocuk pornografisi yayan suç şebekeleri, Neo-Naziler ve diğer ırkçı gruplar tarafından internetin yoğun kullanımı, nefret söylemi ve bomba yapma talimatları, teröristler ve organize suç tarafından özel iletişim ve şifreleme teknolojisinin kullanımı bulunmaktadır. Siber taciz ve çevrimiçi taciz olgusu, internetle ilgili ahlaki paniğin odak noktası olmuş gibi görünmektedir

1. Akranlarına karşı siber saldırganlık (yani, kurban ve failin aynı gruptan olduğu siber zorbalık);

2. Savunmasızlara karşı siber saldırganlık (bu durumda kurbanlar “zayıf ” insanlar, evsizler gibi, alkolikler, vb, mağduriyetlerinden habersiz kişiler olabilir);

3. Rastgele siber saldırganlık (yani, kurban fail için anonim ve kimliği daha önceden bilinmeyen birisidir);

4. Gruplara karşı siber saldırganlık (bu durumda örneğin, etnik veya dinî bir grup gibi bir grup insan mağdur edilir);

5. Ünlülere karşı siber saldırganlık (bu durumda kurbanlar ünlülerdir);

6. Okul personeline karşı siber saldırganlık (bu durumda örneğin, öğretmenler, okul personeli ve yöneticileri siber saldırganlığın hedefleridir).

Siber zorbalığın arkasındaki motivasyonu açıklayan en önemli temalar, hem siber zorbalar hem de zorba olmayanlar tarafından bildirilen en önemli temalar, güven eksikliği veya kendileri hakkında daha iyi hissetme arzusu da dahil, eğlenceli bulma ve misilleme gibi faktörler olmaktadır (Hamm vd., 2015: 771-772).

Nefret söylemi, her türlü hoşgörüsüzlükten kaynaklanan ve önyargılardan beslenen nefreti yayan, teşvik eden, savunan ya da haklı çıkaran ifade biçimleri için kullanılmaktadır. Nefret söyleminin ortaya çıkmasında, basmakalıp fikirler, etiketleme, önyargılar ve ayrımcılık temel araçlardır (Binark ve Bayraktutan, 2013: 86).

Sosyal medya, bilgi paylaşımı ve yayılması için güçlü bir araç hâline gelmiştir. Müller ve Schwarz’ın (2020: 40) Almanya’da yaptıkları araştırmanın bulguları, sosyal medyanın nefret dolu fikirlerin yayılması için verimli bir alan hâline gelmesinin yanı sıra, aynı zamanda gerçek hayattaki aksiyonu da motive ettiğini gösteriyor.

Bu çalışma, Facebook kullanımıyla ilgili ayrıntılı yerel verileri kullanıcı tarafından oluşturulan içerikle birleştirerek, çevrimiçi gönderiler ve Almanya’daki mülteci karşıtı olaylar arasındaki bağlantıya ışık tutmaktadır. Bu araştırma belirli bir yerde, yabancılara karşı duygusal, geçici ve kısa ömürlü patlamaların, insanların davranışları üzerinde önemli etkileri olduğunu ve sosyal medyanın bu duyguların yayılmalarında rol oynayabileceğini göstermektedir.

2000’li yılların başından beri siber suçlular eBay, Yahoo, Google ve Amazon gibi şirketlerin faaliyetlerini taklit eden desenler geliştirmiştir.

Altı (6) sınıfa ayırmıştır. Bunlar aşağıdaki gibidir:

1. Propaganda

2. Finansman

3. Eğitim

4. Planlama

5. Yürütme

6. Siber Saldırılar