SOSYAL MEDYA SOSYOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 9

Doğru cevap A şıkkı: "Küreselleşme sürecine"

Her bilişim sisteminin olduğu gibi, sosyal medya araçlarının da en zayıf unsurlarından birisi insandır. Sosyal medya araçları üzerinden işlenen suçların çok azı dünya devi şirketlerinin açıklarından kaynaklanmaktadır. İşlenebilecek suçların, işlenme yöntemlerine göre sınıflandırarak bakarsak bunun daha net olduğu ortaya çıkacaktır.

İlk olarak sosyal mühendislik (social engineering) yöntemi, bilişim suçlarının tarihsel gelişimi bölümünde ismi birçok kez geçen Kevin Mitnick tarafından yazdığı kitaba
verilen ve bu sayede popüler olan bu kavram, yöntem olarak sıkça kullanılmaktadır. Bu yöntemde suçu işlemek için, sistemden ziyade kişi hedef alınmaktadır. Bu eylemdeki amaç, istemedikleri bir şeyi yapmaya veya gizli bilgilerini vermeye ikna etmektir.

Phishing yöntemini de sosyal mühendislik olarak değerlendirebiliriz. Bu yöntemde de kişileri kendi sayfalarına yönlendirmek veya kendi bağlantılarına tıklayarak tuzak siteye yönlendirmek ve burada kişisel bilgilerini, kredi kartı numaralarını veya parolalarını elde etmek de sosyal mühendislik sayılabilir.

Özel hayatın gizliliği konusunda aşağıdaki eğilimler gizliliğin korunmasını giderek zorlaştırmaktadır (Van Dijk, 2016: 233-234):
• Tüm elektronik çevremiz enformasyonel, ilişkisel ve fiziksel özel hayatın gizliliğine
dokunan teknolojilerle dolu olduğu için gizlilik tehditleri giderek her yerde ve her
anda karşımıza çıkmakta ve daha da davetsiz bir şekilde özelimize girmektedir.

• İnternet ve mobil telefonların gelişimi kişisel verilerin yasama sınırları arasında iletimini küreselleştirmektedir. Veri işlemenin uluslararasılaşması; örneğin bulut bilişimde olduğu gibi, bu eğilimi güçlendirmektedir.

• Veri madenciliği teknolojisi profil çıkarma ve toplumsal sınıflandırma seviyesine erişmiştir ki bu da “veri öznelerini” kendilerini savunmaktan aciz birer rakama döndürmektedir.

• Sosyal medya ve kullanıcıların ürettiği içeriğin artışı, kullanıcıların ürettiği içeriğin
artışı internet kullanıcılarının kendilerinin uyarladıkları ve değiş tokuş ettikleri kişisel
verileri çoğaltmıştır.

Siber zorbalığın arkasındaki motivasyonu açıklayan en önemli temalar, hem siber zorbalar hem de zorba olmayanlar tarafından bildirilen en önemli temalar, güven eksikliği veya kendileri hakkında daha iyi hissetme arzusu da dahil, eğlenceli bulma ve misilleme gibi faktörler olmaktadır (Hamm vd., 2015: 771-772).

Durban Bildirgesinde açıkça ırkçılık, ırk ayrımcılığı, yabancı düşmanlığı ve buna bağlı hoşgörüsüzlükle mücadeleye katkıda bulunmak için internet de dâhil olmak üzere yeni bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımını teşvik etme gereği; yeni teknolojilerin insan haysiyetine hoşgörü ve saygının teşvik edilmesine yardımcı olabileceği ve diğer önemli öneriler arasında yer alan “yeni teknolojilerin, eşitlik ve ayrımcılık yapmama ilkelerini
desteklemesi gerektiği açıkça kabul edilmiştir.

Doğru şık A- Müller ve Schwarz

Sosyal medya platformları, suç şebekelerinin, mesajlarını daha hızlı ve etkili bir şekilde
yaymalarına olanak sunmaktadır. Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi, suç şebekelerinin sosyal medya üzerinden gelişen suçları olarak altı alanda sınıflandırmıştır: propaganda, finansman, eğitim, planlama, yürütme ve siber saldırılar.

Doğru cevap A şıkkı- 

Botnet: Güvenlik savunması ihlal edilmiş ve kontrolü bilinmeyen bir tarafa ait olan internete bağlı bilgisayarlardan oluşan bir ağdır. Bilgisayarların sahipleri kötü amaçlı programlar veya spam içeren iletimlerin İnternet üzerinden diğer aygıtlara iletmek üzere ayarlandıklarından habersizdir. Tehlikeye ve risk içeren her cihaz “bot” (“robot”un kısaltması) veya “zombi” olarak da bilinir. Botnet denetleyicisinin, bu tehlikeye
bilgisayarların faaliyetlerini yönlendirmesi ve çok sayıda botlarda otomatik saldırılar gerçekleştirmesi mümkündür.

Sosyal medya platformları, suç önleme ve toplumdaki asayiş çabalarını desteklemek için de kullanılabilmektedir. Bazı araştırmalar, sosyal medya ağlarının asayişine
ve polisler tarafından nasıl etkili bir biçimde kullanılabileceği meselelerine değinmektedir.

ESRC tarafından finanse edilen “Dijital Sosyal Araştırma Araçları, Gerginlik Göstergeleri ve Daha Güvenli Topluluklar: Cardiff Online Sosyal Medya İzleme (COSMOS)”
araştırması, polislik için bir ‘sosyal medya suçlarını izleme’ sisteminin geliştirilmesinin polisin ajandasına dâhil edilmesinin geniş ölçüde etkili olacağını tespit etmiştir.
Bu kapsamda, mahalle istihbaratına, gerginliklerin izlenmesine, fiziksel gözetlemeye ve asayişe dayanan geç modern polislik uygulamalarının, ortaya çıkan 'siber mahalleler’ yani sosyal medya ağları desteğiyle güçlendirilmesi gerektiği önerilmektedir. Ancak bu tür uygulamalar, suistimale ve vatandaşların birbirlerini gözetlemelerine ve özel hayatın gizlililiğini ihlale neden olabilecek uygulamalardır.

Doğru cevap A şıkkı- "Akıllı ağ çeteleri"- Smart Mobs

Smart mobs; akıllı, uyanık, esnek bağlarla birbirine bağlı, bir çete gibi her an kurulup dağılabilen mobil yani göçebe bir toplumsal iş birliği/ koordinasyon teknolojisidir. Ancak bu, çetelerin kural tanımaz esnekliği ve göçebeliğinin barındırdığı karanlık anlamları da taşıyan bir toplumsal birliktelik de olabilmektedir.

Smart mobs (akıllı ağ çeteleri) toplumsal örgütlenmenin yeni bir şekli olarak öngörülmektedir. Bu kavram; arı veya güvercin sürüsü gibi çalışan insanların kendi kendini örgütleyen bir grup olarak faaliyet göstermesinin bir ifadesidir. Cep telefonları
üzerinden insanların aynı yönde tutum ve davranışlarda bulunmasını sağlayan akıllı ağ çeteleri, mobil metin mesajları ve e--postalar gibi iletilebilir içeriklerle sağlanmaktadır. Kısacası bir kişiyle başlayan süreç kitlesel bir harekete dönüşmektedir (Thompson,
2002).

Bilişim alanından sahte hesaplar trol olarak adlandırılır. Path ve Peach kapalı sosyal ağlardan ikisinin adıdır. Phishing kişileri kendi sayfalarına ve tuzak siteye yönlendirmektir. Cyberbulling ise siber zorbalıktır. Sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Bir hedefin saldırıya uygunluğu; Görünürlük, Eylemsizlik, Değer ve Erişilebilirlik gibi dört ögeden oluşur. Günümüzde en önemli iki unsur görünürlük ve erişilebilirlik unsurlarıdır. Bu durumda sorunun cevabı A seçeneğidir.

Sosyal medyanın gelişimi, çevrimiçi ortamda özel ve kamusal alan arasındaki sınırları karmaşıklaştırmış ve belirsizleştirmiştir. Bu yönüyle, sosyal medya suç mağduriyet biçimlerini yeniden şekillendirmiştir. Sosyal medya, kullanıcıların kimliklerini, etkinliklerini ve dünya görüşlerini başkalarıyla paylaşma kapasitelerini kolaylaştırmayı ve sosyal ağla ilişkiler ve etkileşimlerin oluşmasına zemin ve fırsatlar yaratmayı amaçlamaktadır ve bu tür genişletilmiş görünürlük ve erişilebilirlik sosyal medya platformlarının merkezî avantajları olarak düşünülmektedir. Bu durumda doğru cevap A seçeneğidir. Çünkü sosyal medya ortamlarında yer alan bilgilerin gizliğini korunması için yasal ve teknik düzenleme ve denetimlerin yanı sıra servis sağlayıcısının da etik ve sosyal sorumlulukları bulunmaktadır.

Gizliliği korumak için kolektif öz-düzenleme araçları ise organizasyonel web sitelerinin az çok gö­nüllü sunumlarıdır. Bunlar arasında en bilindikleri bu web sitelerinin inisiyatifinde tasarlanan gizlilik beyanıdır. Anonimlik, şifreleme, yasal ve teknik alternatif koruma yollarının kullanımı gizliliğin korunmasında teknik çözümler olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu durumda sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Son yıllarda internetin suç faaliyetleri için artan kullanımı ile ilgili “ahlaki panik” ortamına şahitlik etmekteyiz. Bunlar arasında müstehcen materyallerin kullanılabilirliği, çocuk pornografisi yayan suç şebekeleri, Neo-Naziler ve diğer ırkçı gruplar tarafından internetin yoğun kullanımı, nefret söylemi ve bomba yapma talimatları ,teröristler ve organize suç tarafından özel iletişim ve şifreleme teknolojisinin kullanımı bulunmaktadır. Siber taciz ve çevrimiçi taciz olgusu, internetle ilgili ahlaki paniğin odak noktası olmuş gibi görünüyor. Bu nedenle sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Siber zorbalık davranışının doğasını anlamak ebeveynler ve eğitimciler için çok zor bir durumdur. Bir yandan teknolojinin doğasının sürekli değişmesi yüzünden siber zorbalık davranışı, çeşitli disiplinlerden araştırmacı ve eğitimcileri davranışı engellemek için önleme ve müdahale çabalarını tasarlamak için birlikte çalışmaya teşvik eder. Öte yandan, aynı önleme ve müdahale çabaları, durumun dayattığı teknolojik taleplere ayak uyduramamak nedeniyle engellenebilmektedir. Ayrıca eğitimci, veli ve öğrencilerin temel düzeyde teknoloji hakkında bilgi sahibi olması da siber zorbalık konusunda önelidir. Geleneksel zorbalığın siber zorbalığa maruz kalanlardan daha fazla olduğu, geleneksel zorbalığa karşı alınacak önlemlerin siber zorbalığın da engellenmesine yardımcı olacağı söylenebilir. Bu nedenle sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

İnternet evlerimize girmeden çok önce ırkçı gruplar, 1970’lerden kalma telefon şebekeleri de dâhil olmak üzere diğer iletişim araçlarını kullanıyorlardı. Örneğin, Batı Muhafız Partisi, Toronto, Kanada merkezli bir beyaz-üstünlükçü Neo-Nazi grup, nefret yaymak için kullanılan bir telefon makinesi vardı. Bu nedenle sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Durban Bildirgesi ülkeleri internet üzerinden ırkçılıkla mücadele ederken, görüş ve ifade özgürlüğünü güvence altına almak için gerekli tüm önlemleri alırken şu ilkelerin dikkate alınmasını önermektedir: (a) İnternet servis sağlayıcılarının, ırkçı mesajların ve ırk ayrımcılığı, yabancı düşmanlığı veya herhangi bir hoşgörüsüzlük ve ayrımcılıkla sonuçlanan eylemlere karşı belirli gönüllü davranış kurallarını ve düzenleyici önlemleri oluşturmaya ve yaymaya teşvik etmesi; (b) İnternet de dâhil olmak üzere yeni bilgi ve iletişim teknolojileri aracılığıyla ırksal nefret veya şiddete teşvikten sorumlu olanların kovuşturulması için mümkün olduğu ölçüde uygun mevzuatı benimsemek ve uygulamak; (c) Irkçı materyallerin internet de dâhil olmak üzere yeni bilgi ve iletişim teknolojileri aracılığıyla yayılması sorununu azaltmak üzere kolluk kuvvetlerine eğitim vermek; (d) İnternet gibi yeni bilgi ve iletişim teknolojileri de dâhil olmak üzere tüm iletişim ortamları aracılığıyla ırkçı ve yabancı düşmanı mesajların iletilmesini kınamak ve aktif olarak caydırmak; (e) İnternet de dâhil olmak üzere yeni bilgi ve iletişim teknolojileri aracılığıyla nefret söylemi ve ırkçı materyalin hızla yayılması olgusunun hızla gelişen olguya hızlı ve eşgüdümlü bir uluslararası tepkiyi göz önünde bulundurarak uluslararası işbirliğini güçlendirmek. Bu durumda sorunun cevabı C seçeneğidir. Çünkü eğitimin kolluk kuvvetlerine verilmesi önerilmektedir.

Siber terör örgütleri, acemi üyelerin, interneti kullanarak eğitilmesi, bilgilerin silah üretmek ve saldırılar düzenlemek için kullanılmasını içerir. Hedef gruplara ulaşmak için sanal eğitim araçları kullanılır. Örneğin bu tür faaliyetler için El Kaide’nin Inspire dergisi gibi or­ganize dergiler kullanılabilir. Bu nedenle sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

İngiltere’de, Manchester Polisi de güçlü bir mücadele için halktan istihbarat toplamak ve ilk elden yerel sakinlerden güvenilir bilgi edinmek amacıyla Twitter uygulamasını kullanmaktadır. Bu nedenle sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.