SOSYAL MEDYA PLATFORMLARI - Deneme Sınavı - 13

Messenger’ı diğer birçok uygulamadan ayıran en iyi özelliklerden biri de ekranınızı kaplayan diğer uygulamaların üzerinde kullanılabilmesidir. Messenger, sohbet ettiğiniz her kişi için özel bir sohbet baloncuğu oluşturarak uygulamalar arasında gezinmeden ve birçok pencereyi açıp kapatmak zorunda kalmadan mesaj almanızı ve anında yanıt vermenizi sağlar. Sohbet baloncukları sayesinde bir yandan haber olurken veya video izlerken diğer yandan mesaj alıp göndermek mümkün. Doğru cevap D’ dir.

Snapchat sayesinde kullanıcılar bir ya da iki kez göründükten sonra kaybolan mesajlar, resimler ve videolar ile etkileşime başladılar. Aslında Snapchat, daha sonra değerlendirilmekten korkmadan daha gerçek olmanızı ve gerçek sizi paylaşmanızı sağlar. Oysa arkadaşlarınızın Facebook gibi diğer sosyal medya platformlarında fotoğraflarınızı uzun süre hem de zoom’layarak incelediklerini bilmek bizleri tekrar tekrar poz vermeye zorlayıp iyi bir kare yakalamaya mecbur hissettiriyor. Snapchat, duygularınızı ifade etmek için kullanabileceğiniz çeşitli özelleştirilebilir çıkartmalar ve giflerle de gelir. En son eklentilerden biri de temel olarak kendi avatarınızı oluşturmanıza izin veren bir uygulama olan Bitmoji’dir. Snapchat’in önemli özelliklerinden bir diğeri de resim yazıları ya da filtreler kullanarak resimleri kişiselleştirmeye izin veren kamerasıdır. Bu filtreler, Snapchat’in popülerliğinin ardındaki nedenlerden biridir. Doğru cevap E’ dir.

Özellikle son on yıldaki kullanıcı sayısında yaşanan bu hızlı artışın arkasında yatan en temel neden, mobil internet ve mobil cihaz penetrasyonunun sürekli olarak artmasıyla ilgilidir. Mobil internete erişimin olanaklarının artması, çevrimiçi mesajlaşma uygulamalarının bu kadar popüler olmasının en belirgin nedenlerinden biri. Ancak insanların SMS’i (Short Message Service / Kısa Mesaj Servisi) terk etmelerinin ve çevrimiçi mesajlaşma uygulamalarını kullanmaya başlamalarını sadece bu yaygınlığa bağlamak yanlış olur. Bunun başka nedenleri de var.

Hiçbir zaman SMS’in sahip olamayacağı ve yalnızca çevrimiçi iletişim uygulamalarında mevcut olan resim, video ve dosya paylaşımı, konum paylaşımı, anlık durum bildirimi, ödeme yapma, ev ve iş telefonlarını arayabilme gibi sayısız özellik vardır. Çoğu çevrimiçi iletişim uygulaması, aynı anda hem resim hem de video göndermenize izin verir ve hatta tüm bu resimleri bulutta saklar. Bu uygulamaları popüler yapan diğer teknolojik yenilik ise  emoticon ve smiley denilen gülen yüz etiketlerini, ifadelerinin ve GIF’leri (Graphic Interchange Format / Grafik Değişim Formatı) kullanabilme yetenekleridir. Metin paylaşımı ise kısa mesaj servislerinde bulunan en temel özelliktir ve çevrimiçi iletişim uygulamalarında da bulunmaktadır.

Çevrimiçi iletişim platformları son yıllarda giderek daha popüler hâle geldi ve sosyal medya platformları içinde en sık kullanılan uygulamalar listesinin değişmezleri oldular. Google gibi popüler web sitelerinden sonra çevrimiçi mesajlaşma uygulamaları dünya çapında en fazla kullanıcıya sahip platformların başında geliyor. Çevrimiçi uygulamaların kullanıcı sayıları sırasıyla Facebook, Youtube, WhatsApp, WeChat ve Instagram şeklinde sıralanıyor.

Sosyal platformlar ilk ortaya çıktıkları zaman belli bir sosyal ihtiyacı gidermek iddiasıyla yola çıktılar. Zaman içinde bu iddiaları ve işlevleri bu platformların kullanıcılar tarafından bir kategoride değerlendirilmesine neden oldu. Facebook çoğumuz için eski okul arkadaşlarımızı bulmamıza yardımcı olan bir sosyal ağ topluluğuydu ve bu işlevini hala yerine getirmeye devam ediyor. 

Bugün Facebook dediğimizde sosyal bir ağ platformundan öte sesli ve görüntülü iletişim platformu, reklam platformu, video platformu, alışveriş platformu ve 2020 senesinde devreye almayı planladığı kripto para birimi Libra ile bir finansal servis sağlayıcısından bahsediyoruz. Ya da WeChat dediğimizde Çinli bir mesajlaşma uygulamasından öte caddedeki içecek otomatlarından alışveriş yapabildiğimiz, banka hesaplarımıza ulaşabildiğimiz, takside ödeme yapabildiğimiz, toplu taşımada kart ve bilet yerine kullanabildiğimiz, e-devlete bağlanabildiğimiz, uçak ve tren bileti alabildiğimiz, otel rezervasyonu yapa- bildiğimiz hepsi bir arada bir ekosistemden bahsediyoruz. Öyle ki WeChat içerisinde birçok farklı şirketin mini uygulama ve programlarını barındıran âdeta sosyal bir işletim sistemi işlevi görüyor. Tüm bu entegre özellikleri WeChat’i Çin halkının günlük yaşamının ayrılmaz bir parçası yapıyor.

WhatsApp, bağımsız bir platform olarak 5 yıl faaliyet gösterdikten sonra yine başka bir popüler sosyal medya devi olan Facebook tarafından satın alındı ve bugün de Facebook’a ait bir platform olmaya devam ediyor.

WhatsApp tam anlamıyla küresel bir platformdur. Dünyanın 180’den fazla ülkesinde faaliyet gösteren WhatsApp, 1 milyarı aşkın kişi tarafından kullanılıyor ve şu anda tüm cihaz türlerinde (Android, Apple IOS, Windows ve Mac gibi) destekleniyor.

Platform her ne kadar temel olarak cep telefonlarında kullanılmak için geliştirilmiş bir uygulama olsa da, web versiyonunu da yaygın olarak kullanılıyor. Ancak WhatsApp’ın web sürümü bağımsız olarak çalışamaz ve kullanıcısının mobil cihazı ile sürekli internete bağlı olmasını gerektirir.

WhatsApp’ın bu kadar yaygın bir şekilde kullanılıyor olmasının diğer bir nedeni de grup iletişimine kolay ve esnek bir şekilde imkân sağlamasıdır.

WhatsApp’ın imkân sağladığı bir diğer önemli özellik ise harici bir harita uygulaması açmak zorunda kalmadan gerçek zamanlı konum paylaşma veya noktasal konum gönderme yeteneğidir.

2010 yılında Facebook yepyeni bir platform inşa etmeye karar verdi ve 9 Ağustos 2011’de bunu kamuoyuyla paylaştı. Facebook, kademeli bir geçişi tercih ederek Messenger lansmanının başlangıcında Facebook kullanıcılarına Messenger’ı seçmeleri veya Facebook sohbet kutusunu kullanmaya devam etmeleri için seçenek sundu. Bu isteğe bağlı durum belli bir süre sonra sona erdi ve Facebook kullanıcılarının iletişim kurmak için tek seçeneği FB Messenger uygulamasını edinmek oldu.

Viber işinize, ilgi alanlarınıza ve hobilerinize göre seçebileceğiniz farklı sosyal topluluklarla da bağlantı kurmanızı sağlar. Sosyal toplulukları arama ve istediklerinize katılma özelliği, Messenger’ın veya WhatsApp’ın sınırlı grup anlayışından çok daha kapsamlı bir sosyal etkileşim platformunu beraberinde getirir.

LINE'ın en ayırt edici özelliği sohbetinizi renklendiren etiketlere ve emojilere odaklanmasıdır. LINE’ın kendi tasarladığı kahverengi ayıcık Brown ile beyaz tavşan Cony en sevilen çizgi karakterlerdir.

Hatta LINE, anlık mesajların iletilmesinde çoğunlukla emoji’den yararlanan bir platform olarak pazarlandı ancak bu strateji çok başarılı olmadı. Uluslararası pazarda iletişim platformu seçeneğinin fazla olması ve teknoloji devlerinden ötürü yoğun bir rekabetin yaşanıyor olması diğer nedenler olarak sıralanabilir. Şirket tekrar Japonya’ya ve Tayland gibi bazı Güney Asya ülkelerine odaklanarak kendi coğrafyasına geri dönme kararı aldı.

Snapchat, hepsi eski Stanford öğrencileri olan Evan Spiegel, Bobby Murphy ve Reggie Brown tarafından geliştirilip dünya çapında kullanılan bir multimedya mesajlaşma platformudur. Snapchat, tamamen yeni olan anlık mesajlaşma yöntemi nedeniyle hızla popüler oldu. Snapchat hem onu kullananlara daha fazla mahremiyet veriyor hem de resimler üzerinde eğlenceli düzenlemelerle stres azaltıcı ve rahatlatıcı bir etki yapıyordu.

LINE Japonya’da ofisleri bulunan Güney Kore merkezli bir teknoloji şirketi olan NHN tarafından geliştirilmiştir. WeChat Çin'de geliştirilmiştir ve WeChat’in en popüler olduğu bölgenin hâlâ Çin olduğu ve kullanıcı sayısının %90’ının Çin’den gelmektedir. Telegram, Rusya kökenli ve bulut tabanlı bir anlık mesajlaşma uygulamasıdır ve ilk kez 2013 yılında Nikolai ve Pavel Durov tarafından geliştirilmiştir. Skype, 2003 yılında İsveç ve Danimarka’dan iki geliştiricinin dev bir girişimi olarak başlatıldı. Snapchat, hepsi eski Stanford öğrencileri olan Evan Spiegel, Bobby Murphy ve Reggie Brown tarafından Amerika'da geliştirilip dünya çapında kullanılan bir multimedya mesajlaşma platformudur.

SMS (Short Message Service): Kısa Mesaj Servisi

SMS’in modasının geçmiş olmasının ve çevrimiçi iletişim platformlarının giderek daha yaygın hâle gelmesinin nedenlerinden biri, SMS veya kısa mesaj servislerinin mobil iletişimin ilk günleri için inşa edilmiş standart bir iletişim platformu olarak ortaya çıkmış olmasıdır. Tanımı gereği SMS, kullanıcının yalnızca bir tweetten çok daha fazla olmayan 160 karakterlik bir mesaj yazmasına izin verir.

Çevrimiçi iletişim uygulamalarının tipik bir SMS servisinin yanında sunduğu sayısız özellikler vardır. Mesela mesaj gönderen kullanıcının mesajının gönderilip gönderilmediğini ve karşı tarafça okunup okunmadığını bilme şansı vardır. Çevrimiçi mesajlaşma uygulamalarının çoğu, konumunuzu hem gerçek zamanlı olarak hem de metrik hassasiyetle işaretlenmiş bir adres konumu şeklinde paylaşmanıza olanak tanıyan GPS (Global Positioning System / Küresel Konum Belirleme Sistemi) teknolojilerini destekler. Hatta bazı uygulamalar size nerede olduğunuz sorulduğu anda otomatik olarak konum paylaşımında bulunmak isteyip istemediğinizi soran bir bildirim gösterirler. Araba kullanırken uzun uzun mesaj yazmakla uğraşıp kendinizin ve başkalarının hayatlarını tehlikeye atmaktansa tek bir tuşa dokunmak daha akılcı bir yoldur.

WeChat dediğimizde Çinli bir mesajlaşma uygulamasından öte caddedeki içecek otomatlarından alışveriş yapabildiğimiz, banka hesaplarımıza ulaşabildiğimiz, takside ödeme yapabildiğimiz, toplu taşımada kart ve bilet yerine kullanabildiğimiz, e-devlete bağlanabildiğimiz, uçak ve tren bileti alabildiğimiz, otel rezervasyonu yapabildiğimiz hepsi bir arada bir ekosistemden bahsediyoruz. Öyle ki WeChat içerisinde birçok farklı şirketin mini uygulama ve programlarını barındıran âdeta sosyal bir işletim sistemi işlevi görüyor. Tüm bu entegre özellikleri WeChat’i Çin halkının günlük yaşamının ayrılmaz bir parçası yapıyor.

FB Messenger, lansmanından bu yana Facebook’a entegre edilmiş anlık bir iletişim platformu olarak konumlanmış durumda. Facebook’un çok daha eski bir platform olması ve yıllar içinde çok farklı işlevler edinerek gelişmesi bu işlevleri ayrı birer marka ve platform olarak ortaya çıkmasına neden oldu. Messenger ise bu evrimin sadece bir parçası niteliğinde. Başlangıçta, Facebook’un Facebook sohbeti adlı bir ileti gönderme platformu vardı ve Facebook’un genel ara yüzüne ve diğer özelliklerine çok benziyordu. Ancak bu eklentinin çok fazla hata veriyor olması onu diğer uygulamalardan daha yavaş yapıyordu. Facebook, sahip olduğu zengin özelliklerin bir sonucu olarak yüksek işlemci ve bellek kapasiteli cihazlar kullandığımız günümüzde bile diğer uygulamalardan daha yavaş bir kullanıcı deneyimi sunuyor. Facebook bu duruma çözüm olarak özellikle kısıtlı işlemci, hafıza ve depolama imkânlarına sahip mobil cihaz sahibi kullanıcılar için Facebook uygulamasının yanında Facebook Lite uygulamasını da sunuyor.

Viber’in özelliklerinden bahsedecek olursak hızlı ve kesintisiz iletişim deneyiminin arkasında sade bir tasarımın ve kullanımı basit ara yüzünün bulunduğunu vurgulamak gerekir. Diğer bir ifadeyle Viber, gösterişli bir stil ile öne çıkmaktansa verimli ve hızlı bir iletişim platformu olarak rakiplerinden ayrılıyor. Viber, resim, video, sesli not, belge paylaşımı gibi çevrimiçi bir mesajlaşma uygulamasından beklenen tüm temel özelliklerine sahiptir. Kullanıcılar emoji, smiley ve GIF’lerle zenginleştirilmiş bir mesaj deneyimi yaşayabilirler. Viber ayrıca işinize, ilgi alanlarınıza ve hobilerinize göre seçebileceğiniz farklı sosyal topluluklarla da bağlantı kurmanızı sağlar. Sosyal toplulukları arama ve istediklerinize katılma özelliği, Messenger’ın veya WhatsApp’ın sınırlı grup anlayışından çok daha kapsamlı bir sosyal etkileşim platformunu beraberinde getirir. Viber’in diğer bir etkileyici özelliği ise diğer tüm çevrimiçi mesajlaşma platformlarının aksine, sadece konumunuzu ve belgelerinizi paylaşmanıza imkân sağlamakla yetinmeyip YouTube videoları, sosyal etkinlikler, web arama sonuçlarını ve çok farklı içerikleri paylaşmanıza olanak sağlamasıdır. Bu özellik, kullanıcıların uygulamadan çıkmadan aynı ara yüz içinde kalarak paylaşmak istediklerini diğer Viber kullanıcılarıyla kolayca paylaşmalarına yardımcı olur. Viber’ın gelişmiş güvenlik özellikleri ile donatılmış olması birçok kullanıcı için Viber’ın ilk tercih olmasını sağlıyor.

LINE en basit anlatımıyla anlık mesajlaşma ve VOIP görüşmeleri için kullanılan ücretsiz bir uygulamadır. Bu basit tarife rağmen, aslında LINE’ın ne kadar çok yönlü bir iletişim platformu olduğunu onun ilginç ortaya çıkış hikâyesini anlatmakla başlayalım. LINE, 2011’de Japonya’yı vuran Tohoku depremi ve sonrasında oluşan tsunami’nin ülkenin telekomünikasyon altyapısının büyük bir bölümününü tahrip edince insanlar yakınlarıyla iletişim kuramadılar. LINE bu iletişim sorununa ve oluşan felakete bir tepki olarak ortaya çıktı. Japonya’da ofisleri bulunan Güney Kore merkezli bir teknoloji şirketi olan NHN, insanların aileleri ve yakınlarıyla iletişim kurmalarını sağlamayı Japonya için bir yükümlülük olarak görüp bir acil müdahale sistemi olarak LINE’ı geliştirdi.

WeChat, 2010 yılında Tencent Gunagzhou Araştırma ve Proje merkezinde bir proje olarak ortaya çıktı. Orijinal versiyonuna Weixin adı verildi ve Zhang Xiaolong tarafından geliştirildi.