aofsorular.com
SMY204U

Sosyal Medya Haber Akış Araçları

4. Ünite 48 Soru
S

1840 yılında telgrafın ortaya çıkışı neyi sağlamıştır?

1840 yılında telgrafın tarih sahnesine çıkmasıyla iletişim ulaşım tarzından bağımsız hâle gelmiştir (Parlak, 2018).

S

Teknolojik gelişmeler ve insanoğlunun habere ulaşımı neyi beraberinde getirmişitr?

Telgraftan bayrağı sesli iletişimle radyo ve radyodan da görüntü ve sesi birleştiren televizyon devralmıştır. İnsanoğlu habere ulaştıkça daha hızlısını ve daha fazlasını istemiştir. Bu yönde elde edilen teknolojik gelişmelerin arasındaki sürede sürekli kısalmıştır. 

S

İnternet’in oluşumunun ardından bazı araştırmacılar hangi düşünceyi ortaya atmışlardır?

İnternet 60’lı yıllarda gelişmeye başlamış ancak bugün web sayfalarını kullanmamızı sağlayan ağ yapısı olan “world wide web” (dünyayı saran ağ) 1989-91 yılları arasında geliştirilmiştir. İnternet’in oluşumunun ardından bazı araştırmacılar kullanıcıların serbestçe bilgiye ulaşabilecekleri, birbiriyle bağlantılı sayfaların oluşturulabileceği düşüncesini ortaya atmışlardı.

S

 Web 1.0 oalrak adlandırılan dönemdeki web sayfalarının amaç ve yapısı nasıldı?

Geliştirilen ilk web sayfaları, siyah-beyaz ve tamamen metne dayalı bir yapıda ve temelde bilgi verme amaçlıydı ve web siteleri, statik bir yapıya sahip ve sadece okumaya elverişli sayfalardır. Daha sonra bu dönem web 1.0 olarak adlandırıldı.

S

Web 1.0 ile web 2.0 arasındaki temel farklılık nedir?

Web 1.0 dönemi karşılıklı etkileşimin olmadığı, dolayısıyla kullanıcının söz hakkının bulunmadığı ve tek taraflı bilgi aktarımının olduğu bir ortamı ifade etmektedir. Web 1.0 ile gelişimine başlayan web; web 2.0 ile internet kullanıcılarının tek taraflı iletişimi bırakıp içeriği değiştirebildikleri konuma gelmeleriyle başka bir boyut kazanmıştır. 

S

Basılı gazetelerle internet gazeteciliğinin en ayırıcı özelliği nedir?

İlk olarak basılı gazetelerin birer kopyası olan internet siteleri ile başlayan online gazeteler daha sonra kendine özgü yapılara dönüşerek daha çok haberi bünyesinde toplayan daha sık güncellenen hâle dönüşmüştür. Böylelikle basılı gazetelerin kopyası olmaktan kurtulan internet gazeteciliğine basılı mecmuası olmayan internet gazeteleri de eklenmeye başlamıştır. İnternet gazeteciliğinin en ayırıcı özelliği salt metin ve fotoğrafın yanı sıra video, görsel, ses ve animasyon gibi özellikleri barındıran hipermetin özelliği taşımasıydı (Aydoğan, 2013, 31).

S

Sosyal medyanın kendine özgü ana özellikleri hangi başlıklarla listelenmiştir?

Toplumda bu kadar güçlü bir yer edinen sosyal medyanın kendine özgü ana özellikleri bulunmaktadır. Araştırmacılar, hâlâ üzerinde tartışmaya devam etseler de, genel olarak Richard A. Rogers’ın çalışmalarında ortaya koyduğu üç başlık çevresinde uzlaşmaktadırlar. Bunlar; etkileşim, kitlesizleştirme ve eş zamansızlık olarak listelenmiştir.

S

Sosyal medyanın ana özelliklerinden "etkileşim nedir"?

Etkileşim; yeni medyanın en güçlü yönlerinden biri olarak karşımıza çıkar. İletişimin karşılıklı olması özelliğidir. Yayıncının size gönderdiği mesaja hızlı bir şekilde aynı araçla cevap verebilme kabiliyeti sunar, hem de her kullanıcıya (interaction).

S

Sosyal medyada kişiye özel içerik sağlama hizmeti ile kitlesel içerik sağlama hizmeti bir arada yürütülebilmesi nasıl adlandırılır?

Kitlesizleştirme; medya kitlesel bir iletişim aracı olarak tanımlanır, yeni medya da her ne kadar bu özelliği taşısa da kişiye inebilme kabiliyeti vardır. Yani iletişimi hem kitlesel hem de aynı anda kişiye özel gerçekleştirme olanağı sunar. Aynı kaynaktan pek çok kullanıcıyla veri paylaşımı yapılabileceği gibi tek kullanıcıya özel veri de yollanabilir. Böylece kişiye özel içerik sağlama hizmeti ile kitlesel içerik sağlama hizmeti bir arada yürütülebilir (demessification).

S

Sosyal medyada eş zamansızlık nasıl açıklanır?

Eş zamansızlık; yeni medyada iletişimin eş zamanlı olmasına gerek yoktur. Telefon yada televizyon gibi mecralarda iletişimin gerçekleşebilmesi için alıcı ve vericinin aynı anda karşılıklı olarak sistemde bulunmaları gerekir. Yeni medyada tarafların iletişim kurabilmeleri için aynı anda karşılıklı olarak çevrimiçi olmalarına gerek yoktur. Bir kullanıcının gönderdiği mesajı yada içeriği hedef kullanıcı müsait olduğu zaman görüntüleyebilme olanağına sahiptir. Bu sayede karşılıklı mesajlaşmada bile tarafların aynı anda karşılıklı sistemde olmalarına gerek kalmamıştır (asenkronizasyon).

S

Sosyal medyanın beş temel ögesi nelerdir?

Sosyal medyanın bu kendine özgü özelliklerinin yanı sıra beş temel ögesi bulunmaktadır:
Katılımcılar: Kullanıcılar olarak bilinen bu en temel öge olmadan paylaşım ve etkileşim olası değildir. Yeni medyada katılımcılar teşvik edilmekte, cesaretlenen katılımcılar paylaşım yapmakta, paylaşımlar ile ilgili geri bildirim almaktadırlar.
Açıklık: Yeni medyanın sunduğu servisler kullanıcıların doğrudan (aracısız) etkileşimine ve geribildirimine açıktır. Bu servisler aracılığıyla başka kimseye veya ek bir araca ihtiyaç duymadan kullanıcılar arası içerik paylaşımı sağlanabilmekte ve yorum yapılabilmektedir. İçerik paylaşıcıları veya moderatörler tarafından kimi zaman kısıtlamalar getirilebilmekte ancak bunlar sistem kısıtı değil kullanıcı tercihi olarak karşımıza çıkmaktadır.
Konuşma: Geleneksel medyada alışık olduğumuz tek yönlü bilgi akışı burada iki yönlü olarak karşılıklı gerçekleşmekte. Karşılıklı ve aynı zamanda kitlesel bu içerik akışının kapsamı da elektronik metin kullanımı sayesinde oldukça geniş, her türlü veri ve multimedyayı kapsamaktadır.
Toplum: Hızlı ve etkili bir şekilde topluluk oluşturulabilmektedir. Sosyal gruplar adı verilen bu topluluklarda üyeler ilgi alanları odaklı olarak bir araya gelmekte ve sevdikleri içeriği herhangi bir engellemeye maruz kalmadan karşılıklı olarak paylaşabilmektedirler.
Bağlantılılık: Yeni medyanın en büyük avantajlarından biride dış bağlantılara imkân sunmasıdır. Web sitelerindeki video, haber, fotoğraf, araştırma, metin gibi unsurlara link verilebilmektedir (Mayfield, 2008, akt. Kırık, 2017).

S

Sosyal medyanın temel özelliklerinden konuşma nasıl tanımlanır?

Konuşma: Geleneksel medyada alışık olduğumuz tek yönlü bilgi akışı burada iki yönlü olarak karşılıklı gerçekleşmekte. Karşılıklı ve aynı zamanda kitlesel bu içerik akışının kapsamı da elektronik metin kullanımı sayesinde oldukça geniş, her türlü veri ve multimedyayı kapsamaktadır.

S

Avrupa konseyi medya olgusunu yeniden nasıl tanımlamıştır?

Avrupa Konseyi; yazılı medya ve yayıncılık medyası biçiminde sınıflandırdığı medya olgusunu, şu şekilde yeniden tanımlamıştır: “Medya kavramı, dağıtımında kullanılan teknoloji ve araçlara bakılmaksızın, kamunun önemli bir kısmı tarafındanalınması amaçlanan ve kamu üzerinde etki yaratabilen içeriğin editoryal sorumluluk çerçevesinde periyodik olarak oluşturulmasından ve yayılımından sorumlu olanlara atıfta bulunmaktadır. Bu kavram, yazılı medyayı (gazeteler, süreli yayınlar), yayıncılık medyası (radyo, televizyon ve diğer program akışlı görsel işitsel medya hizmetleri) gibi elektronik iletişim ağları üzerinden yayınlanan medyayı, çevirim içi gazete hizmetlerini (gazetelerin ve haber bültenlerinin çevrimiçi sürümleri) ve program akışlı olmayan görsel işitsel medya hizmetlerini (isteğe bağlı hizmetler) kapsar” (Council of Europe, 2010).

S

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti interneti, gazetecilik uygulama alanlarından birisi olarak kabul ederek gazetecinin tanımını ne şekilde yapmıştır?

Türkiye Gazeteciler Cemiyetide yayınladığı Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi’nde yaptığı gazetecilik tanımlamasıyla dijital veya elektronik basın kavramlarını kullanarak interneti, gazetecilik uygulama alanlarından birisi olarak kabul etmektedir ve gazetecinin tanımını şu şekilde yapmıştır: “Düzenli bir şekilde, günlük yahut süreli bir yazılı, görüntülü, sesli elektronik veya dijital basın ve yayın organında, kadrolu, sözleşmeli ya da telif karşılığı, haber alma, işleme, iletme veya görüş,fikir belirtme görevi üstlenen ve asıl işi ile başlıca
geçim kaynağı bu olup, çalıştığı işletme ile ilgili yasalar karşısındaki konumu bu tanıma uygun olanlar gazetecidir. Basın ve yayın alanındaki her işletme, çalıştırdıkları gazetecileri, yasaların gazetecilere tanıdığı haklardan yararlandırmak zorundadır.”
(TGC, 2015) 

S

Yeni medyayı geleneksel kitle iletişim araçlarından ayıran en temel farklılıklardan birisi hangisidir?

Yeni medyayı geleneksel kitle iletişim araçlarından ayıran şey, sadece zamansal olarak veya teknik kullanım seviyesi olarak yeni olması değil, ayrıca toplumsal ilişkilerde ve teknolojiyi
kullanım alışkanlıklarında yarattığı farklılıklardır. Bu farklılıklardan birisi medyaya erişim biçimidir. Ona göre, geleneksel medyanın spesifik, önceden belirlenmiş bir yayın zamanı vardır. Gazeteler günde bir kez ve sabaha karşı basılır ve dağıtılır ya da televizyon izleyebilmek için fiziksel olarak televizyonun bulunduğu yerde olmak gerekir. Yeni medyanın ise belirlenmiş herhangi bir yayın zamanı ya da mekân sınırlılığı yoktur. Taşınabilir PC, tablet, ya da cep telefonu gibi yeni medyaya ilişkin teknolojileraracılığıyla istenilen zamanda ve yerde medya
içeriklerine kolayca erişilebilir.

S

İnternet ortamının geleneksel habercilik sürecinden ayırt edici farkları nasıl sıralanabilir?

Yeni medya ortamının fiziksel altyapısındaki ayrıcalıkları ve gazeteciliğin bu farklar ile dönüşen yapısını ele almak adına anında etkileşim, aktif kullanıcı, hipermetinsellik, güncellenebilir içerik, düşük maliyetli yapı ve çoklu ortam özellikleri ayırt edici nitelikler olarak internet ortamının geleneksel habercilik sürecinden farkları noktasında değerlendirilmektedir (Parlak, 2018).

S

Yeni medya platformlarının hangi özelliği etkileşimliliğe imkan sağlar?

Yeni medyanın anında etkileşimli bir yapıya sahip olması, onu geleneksel medyadan ayıran en temel özelliklerinden birisidir. Yeni medya platformları dijital kodlama sistemi temelli oldukları için, çok fazla miktarda enformasyonu aynı anda aktarabilme ve kullanıcıya geri dönüşümde bulunabilmesi imkânını sağlayabilmektedirler (Binark, 2007). Oysa geleneksel medyada yapılan yayın veya verilen haber karşılığında hedef kitlenin geri bildirimde bulunması pek mümkün değildi. Ayrıca yayınların ne kadarının gerçekten hedeflenen kitleye ulaştığının da tespiti çoğu zaman mümkün olmuyordu.

S

Yeni medyanın katılımcı ve diyalog esasına göre işleyen yapısının haberciliğin işleyişinde beraberinde getirdiği dönüşüm nedir?

Yeni medyanın katılımcı ve diyalog esasına göre işleyen bu yapısı haberciliğin işleyişinde de dönüşümü beraberinde getirmiştir. İnternetin etkileşimli yapısı sayesinde gazeteciler, özellikle sosyal medya alanında takipçileriyle bağlantı kurarak, yazdıkları hakkında anında ve doğrudan geri dönüş alma fırsatı bulmakta ve toplumsal meselelerde kitlelerin tutumunu doğrudan gözlemleyebilmektedirler. Ancak, yeni medya ortamındaki anlık ve gerçek zamanlı etkileşim, ortam şartları yayıncı tarafından düzenlendiği için, internet kullanıcısının iletişim sürecinde mutlak bir hakimiyet kurduğu anlamına gelmemektedir. Yani, kullanıcının özgürlük yetisi kaynağın sunduğu ortam etkileşimi seviyesi ile sınırlıdır. Sonuç olarak kullanıcı hissettiği derecede değil, kaynağın belirlediği ölçüde özgürdür (Parlak, 2018).

S

Dünyadaki bütün gazeteciler için geçerli üç temel haber değeri faktörü nelerdir?

Haber değeri ilkelerinin evrenselliğini incelemek amacıyla 80’li yıllar boyunca 63 ülkeden gazeteciler ve gazetecilik eğitimcileriyle görüşmeler yapan Masterton’a (2005) göre dünyadaki bütün gazeteciler için geçerli üç temel haber değeri faktörü vardır: ilginçlik, güncellik ve açıklık. Bu niteliklere sahip olmayan hiçbir enformasyon haber olamaz

S

İnternet haberciliği ile habercilik açısından hiç olmadığı kadar ön plana çıkan olgu nedir?

Dinamik yapısıyla güncellenebilen haberlere izin veren alt yapısı sayesinde internet haberciliği ile son dakika haberciliği, habercilik açısından hiç olmadığı kadar ön plana çıkmıştır. Sürekli ve gün boyu durmaksızın internet gazeteleri ve sosyal medyada haber akışları yenilenmekte ve okurlar bu yenilemeler yapıldığı anda haberin son haline ulaşabilmektedirler. Bu açıdan haber aktarma özelliği, yeni medyanın doğası gereği dinamik kalmayı gerektirmektedir. Bu dinamizm geleneksel anlamdaki kitle iletişimi haberciliğinin, sıcak haber verme üstünlüğünü yeni iletişim ortamlarına kaptırmasına neden olmuştur.

S

Mesleki açıdan geleneksel haber üretim pratikleri içerisinde son derece önemli bir yere sahip olan hız unsuru hangi kavram içerisinde kendine yer edinmiştir?

Gazeteciliğin başladığı günden bugüne her döneminde haberin mümkün olan en güncel ve hızlı biçimde okuyucuya ulaştırılması önemli olmuştur. Mesleki açıdan geleneksel haber üretim pratikleri içerisinde son derece önemli bir yere sahip olan hız unsuru “haber atlatma” kavramı içerisinde kendine yer edinmiştir.

S

Habercilikte kimi durumda doğruluğun düşmanı hâline gelen hızı zorunlu kılan nedir?

Pavlik’e (2013) göre “gerçek zamanlı gazeteciliğin artan önemi, online habercilikteki yanlışlara da katkıda bulunmaktadır ve hız kimi durumda doğruluğun düşmanı hâline gelmektedir.”

S

Haber maliyeti açısından yeni medyanın burada en büyük avantajı nedir?

Yeni medya kullanıcılarına ve habercilere maliyet konusunda da çok büyük avantajlar sunmaktadır. Haber iktisadi anlamda dayanıksız bir ürün kategorisine girer ve özellikle üretim süreci maliyeti yüksektir. Ayrıca geleneksel medyanın haberi yaymak için ihtiyaç duyduğu, matbaa, gazete ofis binaları, televizyon stüdyoları, kadrolu/telifli medya profesyonelleri gibi unsurların her bir kalemi yüksek maliyet ve yatırım gerektirirler. Bu maliyetler genellikle haberi toplama, yazma ve kurgulamaya ayrılan bütçelerden fazla olur. Yeni medyanın burada en büyük avantajı haberin hazırlanması süreçlerinin dışında kalan bu maliyetlere katlanılmıyor olmasıdır. 

S

Çağımız gazeteciliğinin özelliklerinde en büyük değişime sebep olan unsurda bu çoklu ortam yapısı habercilikte neyi sağlamıştır?

Çoklu Ortam Yapısı
Elektronik metinler ve multimedya kullanımına imkân veren yeni medya video, fotoğraf, ses, metin, grafik, animasyon pek çok öğenin kullanımına açıktır. Çoklu ortam yapısı da bu farklı pek çok birleşenin bir arada kullanımına imkân veren anlamındadır. Çağımız gazeteciliğinin özelliklerinde en büyük değişime sebep olan unsurda bu çoklu ortam yapısı olmuştur. Bu özellik sayesinde artık haberleri sadece metin ve sınırlı sayıda fotoğrafla değil video, çok sayıda görsel materyal, yorumlar ve bağlantılarla beraber yayınlama imkânı sunulmuştur. İnternetin sunduğu bu imkân haberciliği zenginleştirerek pek çok haber unsurunun bir arada yayınlanmasını mümkün kılmıştır.

S

İnternetin sunduğu çoklu ortam yapısı haberlerin tüm unsurlarıyla beraber daha bütünleşik bir yapıda kullanıcıya ulaştırılmasını sağlamakla birlikte başka neler sağlar?

İnternetin sunduğu çoklu ortam yapısı haberlerin tüm unsurlarıyla beraber daha bütünleşik bir yapıda kullanıcıya ulaştırılmasını sağlamakla beraber, kullanıcıya da bu unsurlar arasında dilediğini seçerek değerlendirme imkânı sunmaktadır. Bu durumda yeni medyada kullanıcının tercihlerinin ön plana çıkmaya başladığı bir süreci getirmiştir. Bu çokluortam yapısı aynı zamanda okurun yazar hâline gelmesine imkân tanımıştır. İnternet metni, sadece medya profesyonelleri için değil tüm kullanıcılar için sunduğu teknolojik imkanlar doğrultusunda yazılı, görsel ve işitsel ögeler ve hareketli görüntüleri aynı anda barındırabilen içerikleri üretme ve yayma olanağı sunmuştur. 

S

Hipermetin (hypertext) dediğimiz yeni metin türü kullanıcıya ne tür imkanlar sağlar?

Hipermetin kavramına ilk olarak Bush, Nelson ve Engelbart gibi isimlerin çalışmalarında rastlamaktayız. Bu kavram, metinlerin birbirleriyle ve kullanıcının metin ile olan etkileşimine olanak sağlayan bir metin anlayışıdır (Leggert, Schnase, Kacmar, 1990). Herkese açık olan ve birtakım linkler kullanan çevrimiçi metinler internet kullanıcıları için kolayca sayfalar ve metinler içinde ve arasında hareket edebilme olanağı sunmaktadır. Aslında bir çeşit kodlama ve metinin birleşimi olan Hipermetin (hypertext) dediğimiz bu yeni metin türü, geniş ölçekli, birbirine bağlı, tutarlı ve sayısız metnin varlığını ifade etmektedir. Böylelikle çevrimiçi ortamdaki her metin, başka sunucularda bulunan başka metinlerle ilişkilenebilmektedir (Binark, 2015). Bu sayede internet üzerindeki bir noktadan istenilen sonsuz sayıda başka notaya geçiş mümkün olmakta farklı sunucularda olsalar bile sayfalar arasında dolaşmak mümkün olmaktadır.

S

Gittikçe dikkat süreleri daha da kısalma eğilimi gösteren haber okuyucuları için hipermetinsellik sayesinde neler sağlanmaktadır?

İnternet ortamında oluşturan haber metinleri içerisinde bir hikâye, elektronik linkler ile yönlendirmeler yoluyla konu veya kişi hakkında alternatif bakış açıları ve detaylı bilgi sunan kaynaklara ulaşım olanağı verir. Bu sayede habere konu olan olayın arka plan bilgisi okuyucu tarafından derin bir biçimde anlaşılabilmektedir. Gittikçe dikkat süreleri daha da kısalma eğilimi gösteren haber okuyucuları için hipermetinsellik sayesinde haber metinleri kısa tutulabilmekte, haber metnine başka haber kaynakları, araştırma belgesi ve geçmişte konuya dair yapılmış haberlere yönlendirmeler yapabilecek linkler eklenilerek haberi detaylandırma ihtiyacı giderilmektedir.(Parlak, 2018)

S

 İnternet medyası kullanıcılarının, bireysel anlamda bir nevi medya üreticisine dönüşmesi beraberinde neyi getirmiştir?

Ian Hargreaves (2006), internet medyası kullanıcılarının, bireysel anlamda bir nevi medya üreticisine dönüşmesi ile beraber, gazeteciliğin, internet ortamında topluma yayılan, sınırları belirsiz bir mesleğe dönüştüğünü, bu durumun medya tekelleşmesine karşı bir kalkan oluşturduğunu ifade etmiştir. “Eskiden bir kişinin gazeteci sayılabilmesi için bir basın kuruluşunda maaşlı veya ücretli olarak çalışması yeterliyken, bugün dijital mecralar üzerinden yayın yapma ayrıcalığına kavuşmuş olan herkes potansiyel birer gazeteci olarak tanımlanabilmektedir” (Ergürel, 2013).

S

İnternetin özgürlükçü yapısı sayesinde, içerik oluşturma noktasında fazlasıyla aktif konuma gelen kullanıcıların durumu gazeteciliğin tanımındaki hangi temel değişkeni yetersiz kılmıştıe?

İnternetin özgürlükçü yapısı sayesinde, her kullanıcısı içerik oluşturma noktasında fazlasıyla aktif konumdadır. “Kullanıcıların, içeriklerin hem aktif biçimde üreticisi (produce) hem de başka kullanıcılar tarafından oluşturulmuş olanların tüketicisi (consumer) olduğu bu süreç, her iki kelimenin birleşimiyle oluşan “prosumer” ve/veya “produser” kavramları ile ifade edilmektedir” (Aydoğan ve Başaran, 2012). Öyle ki internet ile dolaşımda olan bilgi yığını, artık sadece medya profesyonelleri tarafından değil, sıradan insanlar tarafından da üretilebilmektedir. “Basının, halkın hangi bilgiyi öğrenmesi ve hangisini öğrenmemesi gerektiğine karar veren “bekçi rolü”, artık gazeteciliğin tanımına kesin bir şekilde yetmemektedir” (Kovach ve Rosenstiel, 2007).

S

Süreç içerisinde popüler internet sitelerinin pek çoğunun mülkiyetinin önemli şirketlerin tekeline geçmesi neyi beraberinde getirmektedir?

Diğer yandan, herkesin kendi internet medyasına sahip olabileceği bir ortam tahayyülü ve bilgiye erişim ile dağıtım noktasındaki eşitlik vurgusu, Christian Fuchs’a (2016) göre bir yanılsamadan ibarettir. Fuchs, herkesin teorik olarak internet yardımıyla bilgi üretebilir ve yayabilir olduğunu; ancak internet ortamındaki tüm bilgi yığınının eşit derecede görünür olmadığını ve kullanıcılar tarafından aynı ilgiyi görmeyeceğini belirtmektedir. Mesela CNN veya New York Times gibi medya aktörlerinin, sıradan bir siyasi blogcudan daha fazla görünürlüğü vardır. Dan Laughey (2010)’ in bu durum hakkındaki görüşü; “Yeni medya mülkiyet yapısının, geleneksel medya sektörlerindeki mülkiyet ve denetim modellerine aksettiğidir.” Zira popüler internet sitelerinin pek çoğunun mülkiyeti, önemli şirketlerin tekeline geçmektedir. Bu durum görünürde her kullanıcının aktif ve eşitlikçi bir biçimde iletişim sürecinde rol aldığı varsayımını çürütmekte ve internet ortamının etkinliğinin, gerçek dünya düzenine benzer biçimde belirli bir güç hiyerarşine bağlı olduğunu göstermektedir

S

Robinson (2010)'a göre çevrimiçi haber sitelerinde genel olarak kullanıcıların ayrıldığı 2 perspektiften gelenekselcilerin yaklaşımı nedir?

Robinson (2010) ise çevrimiçi haber sitelerinde genel olarak kullanıcıların 2 perspektife ayrıldığını düşünmektedir ki bunlar; “gelenekselciler” ve “yönlendiriciler” dir. Ona göre gelenekselciler, yazar ve okuyucu arasındaki hiyerarşik bağın devam etmesi gerektiğini düşünür. Yönlendiriciler ise aksine okuyucu katılımının artışını sağlamak adına çalışmaktadır. İnternetin, kişisel blogların ve ucuz yayın araçlarının olmadığı bir dönemde gazeteciyi tanımlamak oldukça kolay görülmektedir.

S

John Pavlik'in, haber toplama imkânlarına rağmen interneti, gazeteciler için bir ilaç gibi görmemesinin sebebi nedir?

Diğer yandan John Pavlik (2013), haber toplama imkânlarına rağmen interneti, gazeteciler için bir ilaç gibi görmemektedir. Ona göre, “online içeriğin büyük kısmı, belirsiz kaynaklıdır ve bazıları kasıtlı olarak yanlış yönlendirme amacına sahiptir.” Bu yüzden internet medyasının, modern gazetecilerin haber toplama ve bildirme araçlarına ana referans olmasındansa sadece ek bir araç olarak kullanılması gerektiğini belirtmektedir (Pavlik, 2013).

S

İnternet medyası olarak adlandırılabilecek sosyal medya habercilik alanında ne tür bir dönüşüm gerçekleştirmiştir?

İnternet medyası olarak adlandırabileceğimiz sosyal medyada; gazete, dergi, radyo ve televizyonlar gibi klasik medya araçlarından farklı olarak birey, üretim sürecinin başrolündedir. Şimdiye kadar bu alanda sadece tüketici olan toplum, internet medyası devrimi ile üretici konumuna da gelmiştir. (Yüksel, 2014). 

S

İnternet üzerinden yayınlanan haberlerde habercilerin amacı ne olarak ele alınır?

İnternet üzerinden yayınlanan haberlerde habercilerin amacı; geleneksel medya muhabirliğinde olduğu gibi insanların yalnızca haberi okumasından daha çok hikâye anlatımı öne çıkarılarak okurun o haberin içine girmesini sağlamaktır (Pavlik, 2013). Bunun için çeşitli görseller ve göndermeler peş peşe kullanılmaktadır. Bu tip organizasyonların esas gelir kaynağı, web sitelerine aldıkları reklamlardır. ‘Native advertising’ adı verilen bu yeni nesil reklamlar genellikle, sitenin kendi reklam ekibi tarafından hazırlanmakta, sitenin içeriğine benzer formatta yayınlanmakta ve çoğunlukla reklamla alakalı içeriğin yanına iliştirilmektedir.

S

Yeni nesil bir internet gazetesi olan Buzzfeed’i geleneksel medya sitelerinden ayıran en önemli nokta nedir?

BuzzFeed sadece “İngilizce” yayın yaptığı hâlde; yüz milyonlarca insana ulaşmaktadır. BuzzFeed’in şu anki şirket değeri ise yaklaşık 850 milyon dolardır. Günlük 150 milyon okuyucuya ulaşan yeni nesil bir internet gazetesi olan Buzzfeed’i geleneksel medya sitelerinden ayıran en önemli nokta, haber ayrımı yapmadan, derlediği her konuyu, (kullanıcıların dijitalleşme ve etkileşim dinamiklerini göz önüne alarak) en etkin biçimiyle sunabilmesidir. 

S

Günümüzde birçok haber sitesinin, sayfaya girilen gün, saat ve kullanıcıya göre farklı içerik sunacak sistemlerle çalışması neyi sağlayacaktır?

Günümüzde birçok haber sitesi, sayfaya girilen gün, saat ve kullanıcıya göre farklı içerik sunacak sistemlerle çalışmaktadır. Ana sayfası konsepti yerini yavaş yavaş kullanıcıya göre özelleşmiş kişisel bilgi akışı sayfalarına bırakacak. Bu karşılama sayfaları kullanıcıları bulundukları coğrafi konuma, internet gezinti geçmişine, daha önce okudukları makalelere göre kullanıcının kendisine özel içeriklerle karşılayacaklar. 

S

Geleneksel gazetelerin çalışan sayısının günden güne azalması internet haberciliğinde neyi doğurmuştur?

Diğer taraftan yükselen başka bir trend ise tek bir konu üzerine eğilen haber siteleri. Çalışan sayısı günden güne azalan gazetelerin artık uzmanlık isteyen belli başlı konulara
yeterince eğilemediği için boşluk oluşan bu alan internet üzerinde yeni bir yayıncılık mecrasının oluşmasına fırsat sunmuştur. Mesela; bir zamanlar New York Times’ın yayın yönetmenliğini yapan Pulitzer ödüllü gazeteci Bill Keller, 20’den fazla çalışanıyla sadece Amerika’daki adalet sistemine odaklanan Marshall Project’in başına geçmiştir. 

S

New York Times “inovasyon raporu”’nda online web sitelerine ziyaretçilerinin çoğunluğunun nerelerden yönlendiridiğinden bahsedilmektedir?

New York Times “inovasyon raporu”’nda online web sitelerine ziyaretçilerin sadece üçte birinin doğrudan geldiğini, çoğunun Google, Facebook ve Twitter gibi ikincil kaynaklardan yönlendirildiğinden bahsetmiştir. Bir çok haber sitesi bu durumun farkında oldukları için sosyal medya platformlarında öne çıkma yarışına girmiş durumdalar. Ancak yapılan başka araştırmalarda göstermektedir ki bu kaynaklardan siteye gelen ziyaretçiler sitede doğrudan gelenlere oranla çok daha az vakit geçiriyor ve daha az linklere tıklıyorlar. Ayrıca kısa dönemde
tekrar ziyaret sayıları da daha az. 

S

Sosyal medyanın beş temel ögesinden açıklık neyi sağlar?

Açıklık: Yeni medyanın sunduğu servisler kullanıcıların doğrudan (aracısız) etkileşimine ve geribildirimine açıktır. Bu servisler aracılığıyla başka kimseye veya ek bir araca ihtiyaç duymadan kullanıcılar arası içerik paylaşımı sağlanabilmekte ve yorum yapılabilmektedir. İçerik paylaşıcıları veya moderatörler tarafından kimi zaman kısıtlamalar getirilebilmekte ancak bunlar sistem kısıtı değil kullanıcı tercihi olarak karşımıza çıkmaktadır.

S

Yeni medyanın en büyük avantajlarından kabul edilen "bağlantılılık" nedir?

Bağlantılılık: Yeni medyanın en büyük avantajlarından biride dış bağlantılara imkân sunmasıdır. Web sitelerindeki video, haber, fotoğraf, araştırma, metin gibi unsurlara link verilebilmektedir (Mayfield, 2008, akt. Kırık, 2017).

S

 Sosyal medya kullanıcılarının haber değeri olan bilgiye daha kolay ulaşma imkanı bulmasını sağlayan uzlaşma noktası nedir?

Sosyal medyada haber akışlarının yönetilmesi ile ilgili ortadaki büyük rekabette her ne kadar avantajlı taraf sosyal medya içerik üreticileri olsa da, kaliteli içeriği kullanıcılarına sunabilmek için habercilerle uzlaşmak durumundalar. Bu sayede sosyal medya kullanıcıları da haber değeri olan bilgiye daha kolay ulaşma imkanı bulmaktadırlar. 

S

Video haberciliği uygulaması nasıl gerçekleşmektedir?

Geleneksel foto muhabirliğinin dışında gelişen video haberciliği yeni bir alandır. Bir anlamda belgesel film yapımı ve televizyonun haber özelliklerini, ses ve resimler ile en iyi şekilde birleştiren slayt gösterileridir. Uygulama; özel haberlerin video ve fotoğraf ile desteklenip abonelere bir bütün olarak sunulması gerçekleşmektedir. İnternet gazeteciliğinde son yıllarda yaygınlaşan bu durum bir bakıma haberler üzerine multimedya çalışmalarıdır. Okuyuculara internet gazeteciliği üzerinden çoklu ortamda hikâye anlatımının sağlanmasıdır. Yani daha az yazı, daha bol fotoğraf ile daha kolay bir haber tüket

S

Yurttaş gazeteciliği nedir ve kullanıcılara neler sağlar?

Artık çok yaygın bir şekilde kullanılan akıllı telefonlar bize birçok imkan sağlamaktadır. Akıllı telefon sahibi bir kullanıcı; amatör bir kameraman, fotoğrafçı, kendi medyasının başyazarı, editörü, genel yayın yönetmeni, görsel editörü, muhabiri olma imkânına sahiptir. Günümüzde dünyanın farklı bölgelerinde gerçekleşen çatışma, afet, siyasi gelişme vb. birçok önemli olayın geleneksel medya kanallarından çok daha önce sosyal medya ağlarında yayılmasını sebebi, bölgeden akıllı telefonuyla kendi haberlerini yayan sosyal medya kullanıcılarıdır. Aslında haberci olmayan bu internet kullanıcılarını yurttaş gazeteci diye tanımlıyoruz ve çoğu insanlar, yurttaş gazeteciler tarafından gerçek zamanlı olarak ve bazı durumlarda sansür engellerini aşarak ulaştırılan fotoğraf ve videolarla bilgi sahibi olmaktadırlar

S

Yurttaş gazeteciliğinin olası olumsuzlukları neler olabilir?

Bu durum genellikle şeffaflık ve hız sağlamaktadır. Ancak internetin doğası gereği içeriğin hızla yayılabildiği düşünüldüğünde doğruluğu kesin olmayan haberlerin manipülasyona açık
bir biçimde yayılmasına da neden olabilmektedirler. Bu durum haberlerin güvenilirlik konusunu gündeme getirmektedir. Güvenilirlik konusunda tartışmalar olmasına rağmen önemli basın kuruluşları yurttaş gazeteciliğinden yararlanmakta, ana haber bültenlerinde sıklıkla cep telefonu kameralarıyla çekilen amatör kayıtlara rastlanmaktadır (Bulut, 2014).

S

Yurttaş gazeteciliğinin temelinde varolan olgular ve anlayış nasıl ele alınabilir?

Yurttaş gazeteciliğinin temelinde, yurttaşların demokratik süreçlere katılma arzusu ve sosyal medyanın kullanıcılarını pasif iletişimden aktif iletişime geçme yönünde cesaretlendirmesi yatmaktadır. Yurttaş gazeteciler, geleneksel muhabirler gibi sahadan merkeze rapor eden ve orada editoryal işlemi tamamlandıktan sonra servis edilen bir yayıncılık yapmamaktadır. Onların ki daha çok amatör bir ruhla yerinde bilgi toplama, bilgileri bir araya getirme, doğrulama, hikâyeleştirme ve sunma süreçlerinin tamamını kendisinin yaptığı yeni bir anlayıştır.
Burada, cep telefonu ve tablet gibi mobil cihazların yüksek çözünürlüklü kameraları, internet ve arama motoru erişimi, düzenleme işlemlerini yapabileceği mobil uygulamalar ve canlı yayın platformları onları adeta tek başına bir gazetenin işlevine ulaştırmaktadır. 

S

Dron haberciliğinin günümüzde taşıdığı olumsuzluklar nelerdir?

İngilizcede erkek arı anlamına gelen fakat günümüzde insansız hava araçları anlamında kullanılan “dron” kelimesi Türkçemize de bu şekilde girmiştir. Günümüzde habercilik için kullanılan dronlar Wi-Fi ile çalışan uzaktan kumanda edilebilen belli bir uçurma menzili olan şarjı yetti sürece havada kalabilen ürünlerdir. Dronların haberler için veri toplamak amacıyla kullanılması medya sektörünün gündeminde. Fakat pek çok sınırlamanın olması, yasal düzenlemelerdeki eksiklikler, özel hayatın mahremiyeti, havacılık güvenliğine tehdit oluşturması gibi konulardan ötürü şimdilik yoğun kullanılamamaktadır. 

S

Robot haberciliğinin sağlayabileceği avantaj nedir?

Yazılım teknolojilerindeki gelişmeler yardımıyla internet haber sitelerinde özellikle son dakika haberlerinde insana gereksinim duymadan robotlara haber yazdırılabilmektedir. Haber yayıncılığı yapan birçok site haberi ilk duyuran kaynak olmak için adeta birbirleriyle yarışır durumdadır . Bu rekabet ortamında haber kaynaklarından gelen bilgilerin hızlı bir şekilde işlenerek yayınlanabilir haber formatına dönüştürülmesi sürecini yazılım robotları ile yapmak şüphesiz üstünlük sağlayacaktır.

S

Günümüzde, yeni medya teknolojilerinin gelişimi ile gazetecilik alanının kazandığı yeni boyut olan veri gazeteciliğinin kapsam ve işleyişi nedir?

Veri Gazeteciliği
Günümüzde, yeni medya teknolojilerinin gelişimi ile gazetecilik alanı veri gazeteciliği adında yeni ve farklı bir boyut kazandı. Veri Gazeteciliği oldukça büyük bir çalışma disiplini gerektiren
dünya ölçeğinde dijitalleşen haber odalarını veriyi daha etkin kullanarak dönüştüren aynı zamanda bilinç değişikliği yaratan bir gazetecilik türüdür. Bir başka tanımla büyük veri yığınlarını işleyerek bilgi yığınları içerisinde okuyucunun kişisel ilgilisine yönelik bilgiyi fark etmesini sağlayan, çarpıcı ve önceden bilinmeyen bir hikayeyi göz önüne getiren veya okuyucunun karmaşık bir konuyu daha iyi anlamasını sağlayan dijital gazetecilik çalışmasıdır. Genellikle anlaşılması güç konuları, grafikler, tablolar, interaktif haritalar, videolar, infografikler ve
üç boyutlu tasarımlar yardımıyla dikkat çekici ve anlaşılabilir halde okuyucuya sunarlar. Dünya çapında veri gazeteciliğinin en önemli örneklerinden biri Wikileaks belgeleri üzerinde yapılan çalışmalardır.