SOSYAL HİZMETTE KAYIT TUTMA VE RAPOR YAZMA

Sosyal İnceleme Raporu (SİR): Sosyal hizmet mesleğinin mesleki müdahale raporudur.

Sosyal inceleme raporu sosyal hizmet mesleğinin çalışma kanıtlarından biridir. Sosyal hizmet uzmanın müdahalesinin somutlaştığı rapordur.

Sosyal İnceleme: Sosyal hizmet uzmanları tarafından müracaatçı sisteminin mikro, mezzo ve makro düzeyde incelenmesidir.

Sosyal hizmette başvuran/müracaatçı (client) terimi, sosyal hizmet uzmanının yardım aktivitesinin odağında yer alan birey, aile, grup veya topluluklar için kullanılır.

Sosyal çalışma görevlisi, psikolojik danışmanlık ve rehberlik, psikoloji, sosyoloji, çocuk gelişimi, öğretmenlik, aile ve tüketici bilimleri ve sosyal hizmet alanlarında eğitim veren kurumlardan mezun meslek mensuplarını ifade eder (Çocuk Koruma Kanunu (Madde 3), 2012).

Sosyal Araştırma Raporu (SAR), şüpheli veya sanığın geçmişi, ailesi, çevresi, eğitimi, kişisel, sosyal, ekonomik, ruhsal ve psikolojik durumu ile çevresinin sistemli bir bakış açısıyla değerlendirildiği, topluma ve mağdura karşı taşıdığı risk ile ihtiyaçlarının belirlendiği ve bu ihtiyaçlara yönelik hizmet, program ve kaynaklarla ilgili önerileri içeren hüküm öncesi rapordur (Denetimli Serbestlik Yönetmeliği, 2013).

Sosyal inceleme raporu (SİR), sosyal hizmet uzmanının mesleki müdahalesinin temel dayanağıdır (Karakuş, 2015).

Sosyal inceleme raporu (SİR), sosyal hizmet uzmanının mesleki müdahalesinin temel dayanağıdır (Karakuş, 2015). Bu raporlar müracaatçıların işlevselliğini ve sosyal yönlerini tanımlamaktadır.

Sosyal hizmet uzmanları rapor yazma konusunda teknik donanıma sahiptirler. İçerik kadar raporlama dili de verilecek olan kararın ya da müdahalenin içeriğini büyük oranda etkilemektedir.

Sosyal hizmet mesleği ve disiplinin ortaya çıktığı 1920’li yıllar (Acar ve Çamur Duyan, 2013)’dan günümüze kadar sosyal inceleme yapmak ve bu inceleme sonucunda çözüm yolları üretmeye çalışmak mesleğin temel etkinlik noktasını oluşturmuştur.

Sosyal İnceleme Raporu, sosyal hizmet mesleğinin uygulayıcıları olan sosyal hizmet uzmanlarının müracaatçılarla mikro, mezzo ve makro düzeyde yaptıkları (I) mesleki çalışmalar sonucunda (III) planlı değişim sürecinin aşamalarını içeren ve (IV) yasal olarak bağlayıcılığı olan bir sosyal hizmet raporudur. Elbette raporlar bilimsel gerçekliklere aykırı olamaz, ancak bu tanımda vurgulanan bir özellik değildir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Her ne kadar Türkçede “inceleme” kelimesi temelinde kavramsallaştırılmış olsa da SİR temelde bir “değerlendirme” raporudur. (s.132). Doğru yanıt D seçeneğidir.

A, B, D ve E seçenekleri sosyal hizmetin tanıma amacıyla ilgilidir. Sosyal inceleme raporlarına teşhis ve tedavi raporları da denmesinin arkasındaki ana mantık bireyin tedavi edilmesi, yani bireyde değişim yaratma olabilir. Tanıma elbette teşhis için önemlidir, ancak aslolan yaratılan değişimdir. Bu nedenle doğru yanıt C seçeneğidir.

Not. Nu sorunun yanıtı için Görüşme Teknikleri kitabınızdaki 2. üniteyi de okuyabilirsiniz.

Sosyal Araştırma Raporu (SAR), şüpheli veya sanığın geçmişi, ailesi, çevresi, eğitimi, kişisel, sosyal, ekonomik, ruhsal ve psikolojik durumu ile çevresinin sistemli bir bakış açısıyla değerlendirildiği, topluma ve mağdura karşı taşıdığı risk ile ihtiyaçlarının belirlendiği ve bu ihtiyaçlara yönelik hizmet, program ve kaynaklarla ilgili önerileri içeren hüküm öncesi rapordur. Bu raporun ne olduğu Denetimli Serbestlik Yönetmeliğinde tanımlanmıştır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Richmond’a göre ABD’deki çocuk mahkemeleri çocuklar hakkında karar verirken, mahkemedeki sosyal hizmet uzmanları tarafından hazırlanan sosyal inceleme raporlarının ve bu raporların hazırlanmasında kullanılan bilgi toplama yöntemlerinin çocuğun refahı için yararlı olduğunu anlamışlardır. Bu gelişme bu raporların önemli olduğunun anlaşılmasında etkili bir adımdır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Sosyal inceleme raporları Türkiye’de sosyal hizmet uzmanları tarafından kullanılan ortak bir terim olsa da, İngiltere, Amerika, Kanada, Avustralya gibi ülkelerde bu tür raporlar farklı isimlerle anılmaktadır ve genel isim olarak “Sosyal Hizmet Raporu (Social Work Report)” kullanılmaktadır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Johnson'a göre sosyal inceleme raporlarında bireyin

Çevresi (fizik ve sosyal) içinde (durum) bireyin değerlendirilmesi

Sorun ve gereksinimlerinin tanımlanması

Müracaatçının güçlü yönlerinin (kaynaklarının) ve sınırlarının tanımlanması vardır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Sosyal İnceleme Raporu, yurt dışında adli süreçte ortaya çıkmıştır. Sosyal inceleme raporu ilk olarak Birleşmiş Milletler Pekin Sözleşmesinde Sosyal Araştırma Raporu olarak yer almıştır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Sosyal inceleme raporu hazırlamak sosyal hizmet mesleğinin bir gereği ve aynı zamanda yasal olarak sosyal hizmet uzmanlarına verilmiş bir hak ve ödevdir. Bu nedenle, sosyal inceleme raporları sosyal hizmet uzmanları tarafından hazırlanmalıdır. Ayrıca bu melekler içinde sadece sosyal hizmet bölümlerinde sosyal inceleme raporu yazma eğitimi verilmektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Sosyal inceleme raporları müracaatçıyı anlamayı hedefler, uzmanı değil. Dolayısıyla doğru yanıt E seçeneğidir.