SOSYAL HİZMETTE KAYIT TUTMA VE RAPOR YAZMA

Etik kavramına yönelik çeşitli tanımlamalar yapılmıştır. Etik sözcüğü Türkçede “ahlak” anlamında kullanılmaktadır.

Etiğin amacı British Association of Social Workers (İngiliz Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği) tarafından şu şekilde ifade edilmektedir;

• İnsanın bireysel yaşamının yanı sıra toplumsal yaşamıyla ilgili davranışları ve ilgili sorunları gözden geçirmek,
• İyi ve doğru davranışın ne olduğunu ortaya koymak,
• İyi insan olmanın gerektirdiği özelliklerin yanı sıra davranışları belirleyen ve sınırlayan kuralları temellendirmek,
• İyilik, kötülük, erdem, mutluluk, ahlaki kişilik, onurlu yaşama gibi kavramları açıklamaktır.

Ahlak: Bir bireyin sosyal ortamlardaki diğer bireylerle olan ilişkilerindeki davranışlarıyla ilgidir.

Bilgilendirilmiş onay, müracaatçı ile yapılan mesleki görüşmeler öncesinde müracaatçının süreç ve işlemler hakkında bilgilendirilerek rızasının yazılı
olarak alınması işlemi olarak tanımlanabilir.

Gizlilik, SHU ve müracaatçı arasında müracaatçıya ait bilgilerin kişisel mahremiyetinin sağlanması için zımni ya da açık bir biçimde yapılan anlaşmadır.

kesin gizlilik ise, müracaatçı tarafından meslek mensubuna anlatılan bilgi, asla
hiç kimseye anlatılamaz, aktarılamaz ve kayıt altına da alınmaz durumlar için geçerlidir. Kesin gizlilik durumlarında ancak, mahkeme kararı ile açıklanabilen
kayıt ve raporlar örnek verilebilir.

İntihal: Başkasına ait fikirleri kaynak göstermeden kendisine ait gibi göstermedir.

Sahtecilik (Uydurmacılık): Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak (ÜAK, 2020), bilimsel araştırma hiç yapılmayıp yapılmış gibi göstermek ve tamamen hayal ürünü olan uydurma veriler kullanmaktır.

Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayınlayarak bu yayınları akademik atama ve yükseltmelerde ayrı yayınlar olarak sunmaktır.

Daha önce yayınlanmış bir eserin kaynak göstermeksizin birden fazla mecrada yayınlanması çoklu yayın, tekrar yayın veya “duplication” olarak adlandırılmaktadır.

Dolayısıyla sorunun doğru cevabı B seçeneğinde verilmiştir.

Etiğin amaçları şu şekilde açıklanmaktadır:

Diğer taraftan herhangi bir mesleğe ait yasal yaptırımları uygulamak etiğin amacı değildir.

Sosyal hizmetin temelinde, her bir bireyin yalnızca insan olmaktan kaynaklanan değere sahip olduğu ve bu değere saygı duyulması gerektiği anlayışı bulunur. Bu anlayış, sosyal hizmet uygulamalarına, bireylerin kendi tercihlerini ve kararlarını belirleme yeteneğine, farlılıklarına, mahremiyetine saygı duymak, ihtiyaçlarının karşılanmasında sosyal değişimin, sosyal adaletin gerçekleştirilmesinde yardımcı olmak ve bunu kolaylaştırmak olarak yansır

Meslek hizmet etiği; mesleki uygulamalarda iyi ve doğru eylemin ne olduğunu, toplumsal değişimlerin insan ilişkilerine olan etkisini ve karar verme sürecinde etik ikilemleri dikkate alarak hizmet, sosyal adalet, bireylerin değer yargıları ve saygınlıkları, insan ilişkilerinin önemi, dürüstlük ve yeterlilik gibi sosyal hizmet mesleği temel değerleri üzerine kurulu bir alandır.

Sosyal hizmet uzmanlarının mesleki müdahalelerinde tuttukları kayıt ve raporlarda göz önünde bulundurmaları gereken en önemli iki temel kavram gizlilik ve mahremiyettir. Müracaatçı kayıtlarının gizli olduğu ve mahremiyetinin sağlanması gerektiği ilgili yasalarda belirtilmiştir.

Gizlilik ilkesi, kişisel bilgilerin amaçsız ve ölçüsüz toplanmasının, yetkisiz kişilerle paylaşılmasının, amacı dışında ya da kötüye kullanımı sonucu kişisel hakların ihlal edilmesinin önüne geçilmesi amacıyla 2010 yılında Anayasanın özel hayatın gizliliğini düzenleyen 20. maddesinde yapılan düzenleme ile anayasal güvence altına alınmıştır

Sosyal hizmet uzmanı belirli bilgileri, müracaatçı kendine veya çevresine zarar verme riski taşıyorsa veya yasal olarak adli mercilere müracaatçı ile ilgili bilgi verilmesi zorunlu kılınmışsa paylaşır. Birine saldırma planı olan müracaatçının gizlilik ilkesi kapsamında değerlendirilmeden ilgili makamlara bildirilmesi profesyonel bir sorumluluktur (Şahin, 2009). Bir başka örnek olarak; okul sosyal hizmeti alanında çocuklarla çalışan bir sosyal hizmet uzmanı, mesleki görüşmeleri neticesinde tespit ettiği veya kendisine bildirilen ihmal ve istismar vakalarını bildirmekle yükümlüdür. Doğru yanıt B'dir.

İntihal yapma nedenleri; nasıl atıf yapılacağını bilmemek, çalışma becerilerinin zayıf/gelişmemiş olması, bilgi bulma becerilerinde eksiklik, kötü zaman yönetimi, araştırmanın anlaşılmasında yetersizlik, mali zorluklar ve not baskısı olarak sıralanmaktadır. .

Sosyal hizmet uzmanlarının mesleki çalışmalarında hazırladıkları bilimsel araştırma raporlarında dikkat etmeleri gereken etik ve yasal sorumluluklar:

Dilimleme, bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayınlayarak bu yayınları akademik atama ve yükseltmelerde ayrı yayınlar olarak sunmaktır.