SOSYAL HİZMETE GİRİŞ

- 1904 yılında Newyork'ta Sosyal Hizmetler'le ilgili ilk eğitip programı açılmıştır.  - 1820’de John Griscom tarafından kurulan Yoksulluğu Önleme Derneği, ilk Sosyal Hizmet Kurumu örgütlenmesidir. - Sosyal hizmetlerin yapılaşmasını sağlayarak sosyal hukuk devletinin ortaya çıkması 1950'lerden sonra ortaya çıkmaya başlamıştır. - 1800’lerin başlarında, kentsel bölgelerde yaşayan insanların gereksinimlerini karşılayacak bir girişim ile başlamıştır. - İlk 'Sosyal Hizmet Konferansı' 1928 Yılında Paris'te gerçekleştirilmiştir.

Meslek öncülerinin, yardım amacıyla baştan beri ilgilendikleri en önemli grup yoksullar olmuştur.

1800’lere kadar varlığından söz edilmeyen sosyal çalışma mesleğinin ortaya çıkışı 1800’lerin
sonlarına rastlamaktadır.

Sosyal çalışma “mesleğinin” ilk kurucusu olarak gönüllüler kabul edilmektedir.

Feodalitenin sona ermesi, sanayi devrimi ile birlikte üretimin artması ve koşulların değişmesi ile birlikte sosyal çalışmanın anlam bulduğu koşullar 19. yüzyılda ortaya çıkmıştır.

Sosyal çalışma için din alanı yeri için din alanı yerine tıp, tercih edilen bir model olmuş ve aralarında yakın bir ilişki kurulmuştur.

Osmanlılarda ilk kez sosyal yardım amaçlı vergi 18. yüzyılda toplanmaya başlanmıştır.

1959 yılında yayımlanan 7355 Sayılı Sosyal Hizmetler Enstitüsü kurulmasına dair kanun ile söz konusu olmuştur.

Asya kıtasında sosyal çalışma eğitiminin öncülüğünü Hindistan yapmıştır.

Siyasal Bilgiler Fakültesi çıkışlı Emre Kongar sosyoloji eğitimi görmek için gittiği ABD’de yeni bir meslekle ve onun eğitim modeliyle tanışmıştır. Bu meslek İngilizce adıyla ‘Social Work’, eğitimi ‘Social Work Education’dır. 1966 yılında Amerika Michigan Üniversitesinde ülkesi için yepyeni olan bu mesleğin yüksek lisans eğitimini alarak Türkiye’ye dönmüştür. Türkiye’ye döndüğü yıl akademik yaşama başladığı yer Hacettepe Üniversitesi’dir. Bu sırada Hacettepe Tıp Fakültesi’ni Hacettepe Üniversitesine dönüştürmek isteyen ve bu amaçla Sosyal Bilimleri kurmaya çalışan Prof. Dr. İhsan Doğramacı ile Prof. Dr. Nusret Fişek aracılığıyla tanışmış ve Doğramacı tarafından Sosyal Çalışma Yüksekokulunu kurmakla görevlendirilmiştir. Bu görevle, Rektörlüğe bağlı olarak ‘Sosyal Çalışma Yüksekokulu’nu kurmuştur. 1967-1968 öğrenim döneminde kurduğu bu yüksekokulun ilk müdürü olarak göreve başladığı zaman 27 yaşındaydı. Bu yüksek öğrenim kurumu, yukarıda anılan ‘Sosyal Hizmetler Akademisi’nden sonra Türkiye’nin ikinci, üniversite çatısı altında kurulan Türkiye’nin ilk sosyal çalışmacı yetiştiren yüksek öğrenim kurumudur.

Bir yardım ve dayanışma biçimi olarak sosyal hizmetin dağıtımını ilk dönemler en gözle görülebilir yönleriyle din ve toplum liderleri yapmıştır. Doğru yanıt A'dır.

Hester G. Stoll’e göre: “Sosyal çalışma, bilimsel bilgiye ve insan ilişkilerini düzenleme becerisine dayanan, amacı birey, birey grupları ve toplumların potansiyelinin azami seviyeye yükselmesine yardımcı olan bir mesleki hizmettir." Doğru yanıt C'dir.

Sosyal çalışma/sosyal hizmet mesleğinin ortaya çıkışı ve kurumsallaşması bürokrasinin gelişimiyle de ilintilendirilebilir. Modern kapitalizme bürokrasinin yayılması hukuk, siyaset ve sanayinin rasyonelleşmesinin nedeni ve sonucudur. Bu bilgiler bize cevabın D şıkkı olduğunu göstermektedir.

Sosyal çalışma mesleği böyle bir düşünce sisteminin ürünüdür. 1800’lere kadar varlığından söz edilmeyen sosyal çalışma mesleğinin ortaya çıkışı 1800’lerin sonlarına rastlamaktadır. Doğru yanıt C'dir.

Meslek öncülerinin, yardım amacıyla baştan beri ilgilendikleri en önemli grup yoksullar olmuştur.
Yoksullar dışında ilgilendikleri hasta, yaşlı, çocuk, engelli gibi gruplar da yoksuldu. Bir başka deyişle yoksulluk bütün yardıma muhtaç grupların ‘ortak paydası’ idi. Söz konusu gruplarla uğraşılırken bütün sosyal sorunlarla ilgilenme durumunda kalındı. Yoksulun sağlık, barınma, topluma uyumsuzluk, sosyo-kültürel gerilik, cahillik ve becerisizlik gibi sorunlarıyla uğraşırken neredeyse bütün sosyal sorunların alt yapısı hakkında bilgi sahibi olundu. Doğru yanıt B'dir.

Sosyal çalışmanın meslek olarak ortaya çıkışını, insan ve toplum etkileşimini tarihsel koşullar biçimlendirirken, sosyal çalışmanın epistemolojik dinamiğini belirleyen üç temel faktör şu kavramsallaştırma yönleriyle gün yüzüne çıkıyordu: Bunlardan ilki meslekleşmenin başladığı ve disiplinin temel bulduğu çağın sosyo-ekonomik yapısıdır. 18. yüzyıl ile 19. yüzyıl başlarında doğa bilimleri ve sosyal bilimlerdeki gelişmeler sosyal çalışma epistemolojisini belirleyen ikinci önemli faktör kümesini oluşturmaktadır. Üçüncü önemli faktör ise dönemin yani çağın sınıflaşma hareketleri, toplumsal mobilite, sosyal mücadeleler gibi sosyo-ekonomik değişkenlerdir. Doğru yanıt A'dır.

12. yüzyıl, pazara dönük bir iktisadi açılımla tarihe yön verdi. Kentleşme arttı. Loncalar kuruldu. İlk kez işsizlik sigortası, emeklilik hakkı tanındı. Pazarın, tüccarların önemi daha bir kavrandı. Uygarlık bir üst aşamaya çıktı. Feodal döneme ait özellikler ticari yelpazenin genişlemesiyle yerini 15. yüzyılda gelişen pazar koşullarına bıraktı. Geniş toplumsal olaylar baş gösterdi. 15. yüzyılın ikinci yarısı yoksul köylü ayaklanmalarıyla, 16. ve 17. yüzyıllar kanlı insanlık savaşlarıyla geçti. Doğru yanıt E'dir.

Anadolu topraklarında “sosyal çalışma/ sosyal hizmet” baştan beri “sosyal yardım” temelli bir özellikte algılanmıştır. Dinsel yükümlülüğü ağır basan sosyal fayda fitre-zekât olarak kabul görmüştür. Doğru yanıt C'dir.

1897’de Mary Richmond ise Pratik Yardım İçin Eğitim Okulu’nun kurulması ile ilgili bir plan yaparak 1898 yılında New York’da ilk sosyal hizmet kursunu açmıştır. 1891 yılında New York’ta Charities Review adlı bir dergi yayınlandı. Sosyal çalışma okulu olarak açıkça tanımlanan ilk okul (Institute for Social Work Trainning) ise Hollanda, Amsterdam’daki bir grup sosyal reformcu tarafından 1899’da kuruldu.  Ülkeler arasında yayılan bu okullar daha sonra Latin Amerika’ya sıçramış ve 1920’de Şili’de (Santiago) ilk sosyal çalışma okulu faaliyete geçmiştir. Asya kıtasında ise sosyal çalışma eğitiminin öncülüğünü Tata Enstitüsü ile Hindistan yapmıştır. Asya’da, Hindistan Bombay’da (1936), Afrika’da Güney Afrika (1924) ve Mısır’da (1936) ilk sosyal çalışma okulları açılmıştır.

Türkiye’de sosyal çalışma eğitimine ilk defa Sosyal Hizmetler Akademisi’nin 1961’de kuruluşuyla
başlanmıştır. Doğru yanıt B'dir.