SOSYAL HİZMETE GİRİŞ - Deneme Sınavı - 15

Şiddete maruz kalmış kadınlar başta olmak üzere, gereksinim sahibi diğer bireyler için de sosyal çalışma mesleğinin birincil hizmet sunum alanı,  il ve ilçe sosyal hizmet kuruluşlarıdır. Bu kuruluşlar, başvuru yapılan yerlerin başında gelir.

A,C, D ve E seçeneklerindeki ifadeler, kadına yönelik şiddetle mücadeleyi baltalayan uygulama boyutundaki eksiklikler arasındadır. Şiddete maruz kalan kadına yönelik olarak;   il ve ilçe sosyal hizmet kuruluşları, aile danışma merkezleri, sığınma evleri, toplum merkezleri, telefonla danışma hattı, koruyucu sağlık hizmeti veren sağlık kuruluşları, hastane acilleri, karakollar, Cumhuriyet savcılığı, barolar, belediyeler, hatta kimi sivil toplum kuruluşlarına kadar birçok kurum ve kuruluş koordineli bir şekilde sorun alanıyla ilgili olarak hizmet sunar. Dolayısıyla B seçeneği, kadına yönelik şiddetle mücadeleyi baltalayan uygulama boyutundaki eksikliklerden biri olarak değerlendirilemez.

5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu  2005 yılında çıkarılmıştır.

Türkiye'de ilk koruyucu aile uygulaması 1949 yılında yapılmıştır.

Sokak sosyal çalışması; kendilerine sokakta ulaşılabilen özel gereksinim gruplarıyla özel yöntem ve tekniklerle yapılan sosyal çalışmadır. Alkolikler, uyuşturucu kullananlar, işsizler ve sokak çocukları, sokak sosyal çalışmasının amaç kitlesidir. Göçmenler, sokak sosyal çalışmasının kapsamında değerlendirilmez.

Doğru seçenek D' dir. Çünkü sokak sosyal çalışması; kendilerine sokakta ulaşılabilen özel gereksinim gruplarıyla özel yöntem ve tekniklerle yapılan sosyal çalışmadır. Alkolikler, uyuşturucu kullananlar, işsizler ve sokak çocukları, sokak sosyal çalışmasının amaç kitlesidir.

A, B, C, D seçenekleri, modern endüstri hayatında sosyal refah hizmetinin dört yönünü vurgular. Ancak E seçeneğindeki "Yoksulluk içinde yaşayan ailelerin asgari geçimlerini sağlayacak koşulların oluşturulması ve toplum kaynaklarının kullanılması" aile refahı alanında yapılan sosyal çalışma uygulamaları kapsamındadır.

"Ataerkil düzen, Toplumsal ve yapısal eşitsizlik, Kadın erkek arasında yapılan ayrım, Yetersiz yasal düzenlemeler" kadına yönelik şiddet ile ilişkili nedenlerdir. "Yetersiz çocuk politikaları" ise çocuklara yönelik yetersizlikle ilişkilidir.

"Yasal zemin oturtulmuş olmasına rağmen uygulama boyutundaki eksiklikler, Toplumsal yapının olguyla ilgili mücadeleyi benimsemeyişi, Kurum ve kuruluşlarda çalışan personelin duyarlılıkta yetersizliği ve Toplumsal kaynakların, yeterli ve gerçekçi şekilde kullanılamaması" seçenekleri kadına yönelik şiddetin nedenleri arasında yer almaktadır. 

"Koruyucu, önleyici çalışmalarla toplumu bilgilendirme ve eğitim çalışmaları" ise kadına yönelik şiddet ile mücadele yollarından biridir.

"Türkiye’de her üç kadından biri kocasından dayak yiyor; Dayak olaylarının yüzde 46,9’unda fiziksel zarar oluyor; % 71’i ekonomik ve cinsel şiddete maruz kalıyor; Kadınların yüzde 90’ı psikolojik şiddete uğruyor." seçeneklerindeki veriler doğrudur.

Ancak, Türkiye’de kadınların % 1'i değil, % 53,6’sı da sürekli olarak kötü söz ve hakarete uğramaktadır.

Çocuk Mahkemeleri Kanunu’nu (1983), Çocuk Koruma Kanunu 2005 yılında yürürlüğe girmesi  ile yürürlükten kalkmıştır. B doğru yanıttır. 

Türkiye’de çocuk adalet sisteminin tam olarak oluşturulmuş olması ve Suça itilmiş çocuklar için geçici kalacakları mekânların mevcut olması sağlanamamıştır.  Korunma ihtiyacı olan çocuklar 18 yaşını doldurana kadar korunma altına alınmaktadır.

Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK) Kanununa göre: Korunmaya Muhtaç Çocuk; beden, ruh ve ahlak gelişimleri veya şahsi güvenlikleri tehlikede olup; 1.Ana veya babasız, ana ve babasız, 2.Ana veya babası veya her ikisi de belli olmayan, 3.Ana ve babası veya her ikisi tarafından terk edilen, 4.Ana veya babası tarafından ihmal edilip; fuhuş, dilencilik, alkollü içkileri veya uyuşturucu maddeleri kullanma gibi her türlü sosyal tehlikelere ve kötü alışkanlıklara karşı savunmasız bırakılan ve başıboşluğa sürüklenen, çocuğu ifade eder.

Koruyucu aile (foster family) hizmeti: Çeşitli nedenlerle öz ailesi yanında bakılmayan çocukların, kısa veya uzun süreli olarak bakımlarını üstlenen aile ya da kişilerin yanında, devlet denetiminde yetiştirilmeleri olarak tanımlanmakta ve bu hizmeti veren aile ya da kişilere koruyucu aile denilmektedir.

Sokak sosyal çalışması (street work; in the corner social work); kendilerine sokakta ulaşabilen özel gereksinim gruplarıyla özel yöntem ve tekniklerle yapılan sosyal çalışmadır. Alkolikler, uyuşturucu kullananlar, işsizler ve sokak çocukları sokak sosyal çalışmasının amaç kitlesidir.

Sosyal çalışma mesleki odağı gereği, mesleki sınırları içinde çoğu zaman alandaki başvuru sahiplerinin psikososyal-ekonomik gereksinimlerine yönelir. Bu yolla hizmet verdiği başvuru kesiminin sorunlarının çözümüne katkı sunarken güçlendirme bağlamında, değişim ajanı rolünü yerine getirir. dolayısıyla doğru yanıt B seçeneğidir.

A seçeneği, çocuğun fiziksel istismarına bir örnektir. Çünkü çocuk istismarında fiziksel istismar; çocuğun, kaza dışı fiziksel açıdan zarar görmesi ve bedensel bütünlüğünün bozulması demektir. İtip kakma da bu amaçla uygulanan yöntemler arasındadır. 

Çocuğun aç bırakılması; çocuk ihmali, çocuğu dinlememek ve sevgi beklentisini göz ardı etmek; duygusal istismar, çocuğa uygunsuz şakalar yapmak ise cinsel istismar örneğidir.

Çocuğun ihmal ve istismarı konusunda tıpsal değerlendirmelerin yanında, sosyo-ekonomik göstergelerden kaynaklı değerlendirmeler de söz konusudur. Olguya bu açıdan bakıldığında, dünya üzerinde milyonları aşan çocuğun, zor koşullar altında yaşamakta olduğu görülür. Çocuğun toplumsal bir ortamda yetişkin eyleminde kullanılması veya gösteri nesnesi yapılması da  üzerinde pek çalışılmamış sosyal istismar olgularına bir örnektir.

Mahkeme süreçlerinde hukukçular ile sağlık ve sosyal hizmet çalışanlarının eşgüdüm içinde, daha etkin işbirliğiyle çocukların süreçten olumsuz etkilenmelerini azaltacak, onların yararına sonuçlar alınmasını sağlayacak çabalar içerisinde olmaları gerekir. Dolayısıyla çocuk istismarı alanında hukuk, tıp ve sosyal hizmet alanlarındaki işleyişe ilişkin değerlendirme araştırmaları, sağlık ve sosyal hizmet alanlarında istismarı önleyici programların yaygınlaştırılarak programların verimliliğine ilişkin çalışmalar, risk altındaki ailelerin belirlenmesine yönelik araştırmalar, istismar bildirimini ve istismar sürecini etkileyen etmenlerin belirlenmesine yönelik araştırmalar yapılması önerilmektedir. Bu anlamda doğru yanıt B seçeneğidir.

B, C, D ve E seçeneklerinin her biri; sosyal hizmetlerde yaşlı refah alanıyla ilgili birtakım sosyal kuruluşların ortaya çıkmasının nedenleri olarak kabul edilebilir. Ancak sosyal hizmetlerde yaşlı refah alanıyla ilgili birtakım sosyal kuruluşların ortaya çıkmasının temel nedeni; toplumsal dönüşümlerin ve teknolojik devrimlerin etkisinde kalan yaşlılık olgusunun da bu süreçten payına düşeni almasıdır. Böylece bir zamanlar birincil ilişkilerin olanaklarıyla bakılan yaşlılık, artık ikincil ilişki dinamiklerine kaymış, bunun sonucunda da birtakım sosyal kuruluşlar ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla doğru yanıt A seçeneğidir.

Yaşlıların baş etme ve sorun çözme kapasitelerini artırmaya yönelik müdahaleler, gerontolojik sosyal hizmetin en temel ve yaşamsal boyutlarıdır. Sosyal çalışma meslek elemanı bu anlamda, gerontolojik sosyal hizmet alanında, sosyal aktif liderlik rolünü alabilir.