SOSYAL HİZMET YÖNETİMİ

Kamu tüzel kişilerinin malları özel bir korumaya ve ayrı bir hukuksal rejime tabidir.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının ana hizmet birimleri: Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü ve Şehit Yakınları ve Gaziler Dairesi Başkanlığıdır.

Türk kamu yönetiminin örgütsel yapısına göre, merkezi yönetimin merkez örgütünde; Cumhurbaşkanı, Başbakan, Bakanlar Kurulu, Bakanlıklar ve Merkezdeki Yardımcı Kuruluşlar yer alır.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının danışma ve denetim birimleri: Denetim Hizmetleri Başkanlığı, Strateji Geliştirme Başkanlığı, Hukuk Müşavirliği, Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği ve İç Denetim Birimi Başkanlığıdır.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının yardımcı hizmet birimleri: Personel Dairesi Başkanlığı, Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanlığı, Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı, Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı, Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı, Özel Kalem Müdürlüğü ve Döner Sermaye Merkezi Müdürlüğüdür.

Anayasa’nın “İdare” başlıgı altında düzenlenen bölümünde kamu yönetiminin örgütlenmesi ve işleyişine ilişkin genel esaslardan biri: İdare'nin, kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olmasıdır.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı dışında kuruluş amaçları sosyal hizmet sunmak olmamakla birlikte bazı bakanlıklar da sosyal hizmet nitelikli faaliyetlerde bulunmaktadırlar. Bu bakanlıklar; Gençlik ve Spor Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Adalet Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığıdır.

Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğünün görevlerinden biri: 3294 sayılı Kanun hükümlerine göre kurulan vakıfların harcamalarını, iş ve işlemlerini araştırmak, incelemek, izlemek ve denetlemek, görülen aksaklıklarla ilgili gerekli tedbirleri almak, vakıfların çalışma usül ve esasları ile sosyal yardım programlarının ölçütlerini belirlemektir.

Yetki genişliği ilkesi, merkezî yönetimin karar alma ve yürütmeye ilişkin bazı yetkilerini taşra örgütündeki yöneticileri devretmesidir.

Merkez örgütü içinde Cumhurbaşkanı, Bakanlar Kurulu, Başbakanlık, Bakanlıklar ve merkezdeki yardımcı kuruluşlar yer alır.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı dışında kuruluş amaçları sosyal hizmet sunmak olmamakla birlikte bazı bakanlıklar da sosyal hizmet nitelikli faaliyetlerde bulunmaktadırlar. Bu bakanlıklar; Gençlik ve Spor Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Adalet Bakanlığı ve Saglık Bakanlığıdır.

Kamu tüzel kişileri kamu yararı amacıyla kurulurlar. Kamu tüzel kişilerin faaliyet konuları kamu hizmetidir. Bu nedenle kamu tüzel kişileri kamu gücünden yararlanırlar. Kamu tüzel kişileri özel hukuk tüzel kişilerine oranla üstün yetki ve ayrıcalıklara sahiptir.

Kamu görevlileri, merkezî yönetim tarafından atandıkları için yerel düzeydeki çeşitli çıkar gruplarının etkilerinden uzak kalırlar.

Hukukta “kişi” olmak bazı sonuçlar dogurur. Buna göre kişiler: • İrade açıklayabilirler. • Hukuki işlemler yapabilirler. • Sorumluluk sahibidirler. • Mal varlığına sahip olabilirler. • Hak ve borç altına girebilirler. • Mahkemelerde davacı ve davalı olabilirler.

Merkezden yönetim ilkesinin dört temel özelliği vardır. Bu özellikler şu şekilde sıralanabilir: • Tüm yönetsel hizmet ve faaliyetler bir merkezde toplanmıştır. Yurttaşlara sunulacak kamu hizmetlerine ilişkin karar alma ve uygulama yetkisi merkezdedir. • Merkezî yönetimin kendi hiyerarşisi içinde yer alan bir taşra örgütü vardır. • Merkezî yönetimin üstlendiği kamu hizmetleri hem merkezde hem de taşrada merkez görevlileri tarafından yerine getirilir. • Kamu hizmetlerinin yürütülmesi için gerekli gelir ve giderler de merkezde toplanmıştır.

Yasal yönetim ilkesi, hukuk devleti olmanın koşullarından biridir. Yasal yönetim, kamu örgütlerinin kuruluş ve işleyişinin yasalarla düzenlenmesidir. Bu ilkenin iki boyutu vardır. Bunlardan birincisi, “yönetimin kuruluş ve işleyişinin yasalara dayanması;” ikincisi de “yönetimin görevlerini yerine getirirken yasalara aykırı davranmaması”dır.

Merkezden yönetimin katı bir biçimde uygulanmasının doğurabileceği sakıncalardan biri, Kararların yerindeliği sorununun ortaya çıkmasıdır. Kararların hizmetin sunulacağı yerden uzakta, başkentte alınması, bilgi akışının ve bilgi yönetim sisteminin iyi işlememesi durumunda bu kararların yerel gereksinimlere uygun olmama sakıncası vardır.

Kamu yönetimi sistemini oluşturan temel anayasal ilkelerden biri olan yasal yönetim ilkesi kanuni idare olarak da tanımlanabilir.

Topluma sunulacak bazı kamu hizmetlerinin merkezi yönetim içinde yer almayan ve devlet tüzel kişiliği dışında kamu tüzel kişiliği olan kuruşlar tarafından yürütülmesini ifade eden yerinden yönetim ilkesi ademi merkeziyet olarak da adlandırılmaktadır.

Merkezden yönetim, kamu hizmetlerinin merkezde toplanması ve bu hizmetlerin merkez ve merkez hiyerarşisi içinde yer alan kuruluşlarca yürütülmesi anlamına gelmektedir.  Yetki genişliği ilkesi ise, katı bir merkeziyetçiliğin ortaya çıkardığı sakıncaları gidermek, özellikle taşranın merkezle olan yazışmalarını azaltarak hizmetlerin taşrada gecikmeden yürütülmesini sağlamak için geliştirilmiş bir yöntemdir. Yetki genişliği ilkesi merkezden yönetim ilkesinin yumuşatılmış halidir.