SOSYAL HİZMET YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 32

Kalite güvencesi, “bir ürün veya hizmetin kalite konusunda belirtilmiş gerekleri yerine getirmesinde yeterli güveni sağlamak için uygulanan planlı ve sistematik etkinlikler bütünü” olarak tanımlanabilir.

Hizmetin üretimi ve tüketimi aynı zamanda gerçekleşmektedir. İmalat sektöründe, kuruluş ve tüketici ilk olarak ürünün satın alınması aşamasında karşı karşı­ya gelirler. Üretim sıklıkla tüketici tarafından görülmez. Ürünün üretimi genellikle satın alınmasından önce gerçekleşir. Hizmetlerde ise üretim ve tüketim sıkı bir şekilde birbiri­ne bağımlıdır. Bu bağımlılık hizmetin ayrılmazlık özelliğini oluşturur.

Değişkenlik: Hizmetler genellikle insanlar tarafından üretilen performanslar olduğu için aynı hizmetin iki ayrı sunumunun aynı olması olanaksızdır. Hizmet doğası gereği yüksek değişkenlik eğilimine sahiptir. Hizmetlerde homojen olmama, çoğunlukla insan etkileşimlerinin bir sonucudur. Bir hizmet tüm sağlayıcılar tarafından aynı şekilde sunulamadığı gibi her tüketici tarafından da aynı algılanmaz. Hatta aynı tüketici kendisine sunulan aynı nitelikteki hizmeti farklı zamanlarda farklı algılayabilir.

1961 yılında kurulmuştur.

Merkezî yönetim, “kamu hizmetlerinde birlik ve bütünlüğü sağlamak amacıyla söz konusu hizmetlere ilişkin karar ve faaliyetlerin merkezî hükümet ve onun hiyerarşik yapısı içinde yer alan örgütlerce yürütülmesi” anlamına gelirken, yerel yönetim ise, “belirli bir coğrafi alanda yaşayan halkın ortak ve yerel nitelikli gereksinimlerinin karşılanmasına yönelik hizmetlerin merkezî yönetim örgütü içinde yer almayan ve devlet tüzel kişiliği dışında kendi kamu tüzel kişiliği olan kuruluşlar tarafından yürütülmesi” anlamına gelmektedir.

Günümüzde gelişmiş ülkelerin hemen hemen tümünde yerel yönetimlerce ele alınan sosyal hizmetler, Türkiye’de kamu yönetimi sistemi içerisinde daha çok sosyal yardımlar ile birlikte ve yoğunlukla merkezi yönetimler tarafından gerçekleştirilmektedir Türkiye’de sosyal hizmet ve sosyal yardımlar; Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı eliyle yürütülmektedir. Böylelikle sosyal hizmetler ve sosyal yardımlar bakanlık çatısı altında birleştirilerek; Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü ve Şehit Yakınları ve Gaziler Dairesi Başkanlığı tarafından yürütülmektedir.

Yerel yönetimler kamu politikasının bir parçası olan ve devlet tarafından üstlenilen sosyal hizmetler, gelir dağılımı, eğitim, sağlık, konut, sosyal yardımlar gibi temel sosyal politikaların mahalli düzeyde sağlanmasında, kişi ve ailelerin kendi bünye ve çevre şartlarından doğan veya kontrolleri dışında oluşan yoksunluklarının giderilmesinde ve kendi birimlerindeki vatandaşların refahının bizzat kendi faaliyetleri ile artırılmasında etkin olarak görev almakta, ayrıca ekonomik istikrarın sağlanması, gelir dağılımı ve kamu hizmetlerinin yerine getirilmesi işlevlerini yerine getirmektedir.

Türkiye, Avrupa Konseyi üyesi olarak, 1985 tarihli Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı’nı kimi çekinceler koyarak 1992 yılında imzalamış bulunmaktadır.

Sosyal hizmet;

Bu sosyal politika zaman içinde inişli çıkışlı bir yol izlemiş, başlangıçta yalnızca ekonomik bütünleşmeyi hayata geçirmek için gerekli olan alanlarla sınırlı iken 1990’lı yılların sonlarına doğru işsizlik, yoksulluk ve sosyal dışlanmaya karşı bağlayıcı olmayan önlemlerin alınmasına yönelik bir politikaya doğru değişim sürecine girmiştir. Roma Antlaşması (1957), Tek Avrupa Yasası (1986), Avrupa Topluluk Şartı/Sosyal Şart (1989), Maastricht Antlaşması (1992), Amsterdam Antlaşması (1997) vb. düzenlemeler de bu amaçla yapılmış hukukî metinlerdir.

Sosyal hizmetler konusu AB genelinde aslında yerel (belediyeler) ve bölgesel yönetimlerin konusudur. Bu noktada “subsidiarity (hizmette yerellik)” ilkesi öne çıkmaktadır. Subsidiarity, devlet örgütlenmesinin aşağıdan yukarıya kurulmasını öngörmektedir. Yerellik, yerelleşmenin tersine, yukarıdan aşağıya bir yetki devri sürecini değil; yetkileri önce en alt kademeye bırakma, bu kademenin taşıyamadığını bir üste çekme biçiminde bir yapılanma süreci olarak resmedilmektedir (Güler, 2005).

İl Özel İdarelerinin sosyal hizmet ve yardımlara ilişkin görevleri şu şekilde sıralanabilir: Eğitim, kültür ve sosyal hizmetler, imar ve bayındırlık, çevre ve sağlık ihtisas komisyonlarının kurulması (mad. 16), Vali tarafından il halkının huzur, esenlik, sağlık ve mutluluğu için gereken önlemlerin alınması, il özel idaresi bütçesinde yoksul ve muhtaçlar için ayrılan ödeneğin kullanılması (mad. 30/m,n), Yoksul, muhtaç ve kimsesizler ile özürlülere yapılacak sosyal hizmet ve yardımların il özel idaresi giderleri arasında yer alması (mad. 43/h), Sağlık, eğitim, spor, çevre, trafik ve kültür hizmetleriyle yaşlılara, kadın ve çocuklara, özürlülere, yoksul ve düşkünlere yönelik hizmetlerin yapılmasında ilde dayanışma ve katılımı sağlamak, hizmetlerde etkinlik, tasarruf ve verimliliği arttırmak amacıyla gönüllü kişilerin katılımına yönelik programlar uygulamak (mad.65). Büyükşehir belediyeleri ile nüfusu 50.000’i geçen belediyeler için kadınlar ve çocuklar için koruma evleri açmak ise belediyelerin görevleri arasındadır.

İhtiyar Meclisi (Heyeti), seçilenler ve doğal üyeler olmak üzere iki tür üyeden oluşur. Doğal üyeler köy imamı ve köy öğretmenidir. İhtiyar meclisi, köy işlerini sıraya koyar, imece ve salmaya karar verir, köy muhtarının harcamalarını denetler, köy bütçesini kabul eder, köylüler arasındaki uyuşmazlıkları uzlaştırma yoluyla gidermeye çalışır, köyün zorunlu işlerini yapmayanlara ya da paylarını ödemeyenlere ceza verir. Muhtar, köy tüzel kişiliğini temsil eder ve ihtiyar meclisi ile birlikte köy işlerini yürütür.

Yönetim, “örgüt amaçlarının etkili ve verimli olarak gerçekleştirilmesi amacıyla planlama, örgütleme, yürütme, koordine etme, denetleme fonksiyonlarına ilişkin kavram, ilke, kuram, model ve tekniklerin sistematik ve bilinçli bir biçimde ustalıkla uygulanmasıyla ilgili faaliyetlerin tümü” olarak tanımlanabilir. Doğru yanıt D şıkkıdır.

Yönetim süreci yaklaşımının öncülerinden Fayol’a göre; insanlar iş yapmaktan kaçarlar, tembeldirler ve sorumluluk almak istemezler. Bu nedenle yöneticiler astlarına güvenmemeli ve yapılan her işe nezaret etmeli ve mutlaka kontrolden geçirmelidir. Ayrıca bu yaklaşıma göre de, yöneticilerin disiplin ve cezayı birer araç olarak kullanması gereklidir. Doğru yanıt B şıkkıdır.

Doğru cevap E'dir.

Doğru cevap A'dır.

Doğru cevap B'dir.

Doğru cevap C'dir.