SOSYAL HİZMET YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 13

Sosyal hizmet uzmanlarının alanlarında yetkin olmakla birlikte bazı yetkinliklere sahip olmaları beklenmektedir. Bunlar; inisiyatif alabilme, analitik düşünebilme, etkili iletişim kurabilme, yaratıcılık, ekip çalışmasına yatkınlık, güvenirlik, örgüte bağlılık, stres altında çalışabilme ve üretebilme, özgüven ve çatışma çözme olarak sıralanabilir. Rekabetçi olma ya da rekabetçilik öne çıkan ve beklenen yetkinlikler arasında yer almaz.

Kurumlarda insan kaynağının performansının düşük olmasının başlıca sebepleri vardır. Bu sebepler şu şekilde sıralanabilir: İşe uygun olmayan elemanların organizasyonda istihdam edilmesi, yetersiz eğitim ve gerekli, bilgi, beceri ve olumlu tutuma sahip olmama, yetersiz taktir ve ödüllendirme, açık olmayan iş tanımı, aşırı stres, gelişme ve ilerleme olanaklarının yetersizliği, çalışanlara insan olarak değer vermeme, yetersiz iş emniyeti, yetersiz donanım ve araç-gereç, aşırı iş yükü, şahsi ve ailevi sorunlar maddi sorunlar ve duygusal ve ruhsal sorunlar. İş güvencesinin olamaması insan kaynakları yönetiminin personel bulma fonksiyonu etkileyen faktörlerden biridir. Doğru cevap E'dir.

Sheafor ve Horejisi (2003)’e göre sosyal hizmet uzamanın birbiriyle ilişkili olan toplam 10 rolü yer almaktadır. Bu roller; bağlantı kurucu rolü, savunucu rolü, öğretici rolü, vaka yöneticisi rolü, iş yükü yönetici rolü, personel geliştirici rolü, sosyal değişme ajanı rolü ve profesyonel rolüdür.

Sosyal hizmet uzmanının bağlantı kurucu rolü kapsamında müracaatçının durumunu ve kaynaklarını değerlendirme, havale etme, hizmet sunum sistemleri arasında bağlantı kurma ve bilgi verme işlevleri vardır.

Sosyal hizmet uzmanı, profesyonel rolü kapsamında kendini değerlendirme, kişisel ve mesleki gelişim ve sosyal hizmet mesleğinin geliştirilmesini sağlama işlevlerine sahiptir.

Sheafor ve Horejisi (2003)’e göre sosyal hizmet uzamanın birbiriyle ilişkili olan toplam 10 rolü yer almaktadır. Bu roller; bağlantı kurucu rolü, savunucu rolü, öğretici rolü, vaka yöneticisi rolü, iş yükü yönetici rolü, personel geliştirici rolü, sosyal değişme ajanı rolü ve profesyonel rolüdür. Sosyal hizmet uzmanının denetimci rolü bulunmamaktadır.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı bünyesinde çalışanların unvanları şunlardır (a) sosyal çalışmacı, psikolog, çocuk gelişimcisi, öğretmen, tabip, fizyoterapist, diyetisyen, hemşire, sosyolog, yurt yönetim memuru, sağlık memuru, çocuk eğiticisi ve bakıcı annedir. Bu unvanlar arasında sosyal gelişim uzmanı yer almamaktadır. Sosyal hizmet uzamanı yerine sosyal çalışmacı unvanı kullanılmaktadır.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı bünyesinde çalışan çocuk gelişimcinin görev, yetki ve sorumlulukları arasında yer almaktadır. Çocuk gelişimcisi ayrıca, korumaya muhtaç çocuklar ve özürlü çocuklara verilecek hizmetlerde mesleki formasyonun gerektirdiği çalışmalarda bulunmak, kuruluşlarda uygulanacak psiko sosyal gelişim ve eğitim programlarının hazırlanmasına katkıda bulunmak, görevli olduğu İl Müdürlüğünün yıllık çalışma programlarının hazırlanmasına katkıda bulunmak ve İl Müdürü tarafından verilen görevleri diğer meslek elemanları ile birlikte yürütmek görev, yetki ve sorumluluklara sahiptir.

İş tanımları işle ilgili özet bilgileri, belirli bir sistematik altında, tek bir sayfada veren iş formlarıdır. Form iş unvanı, bölüm, iş özeti, görev-yetki ve sorumluluklar ile iş için aranan özellikler olmak üzere beş bölümden oluşur.

Kamu yönetimi sistemini oluşturan temel anayasal ilkelerden biri olan yasal yönetim ilkesi kanuni idare olarak da tanımlanabilir.

Topluma sunulacak bazı kamu hizmetlerinin merkezi yönetim içinde yer almayan ve devlet tüzel kişiliği dışında kamu tüzel kişiliği olan kuruşlar tarafından yürütülmesini ifade eden yerinden yönetim ilkesi ademi merkeziyet olarak da adlandırılmaktadır.

Merkezden yönetim, kamu hizmetlerinin merkezde toplanması ve bu hizmetlerin merkez ve merkez hiyerarşisi içinde yer alan kuruluşlarca yürütülmesi anlamına gelmektedir.  Yetki genişliği ilkesi ise, katı bir merkeziyetçiliğin ortaya çıkardığı sakıncaları gidermek, özellikle taşranın merkezle olan yazışmalarını azaltarak hizmetlerin taşrada gecikmeden yürütülmesini sağlamak için geliştirilmiş bir yöntemdir. Yetki genişliği ilkesi merkezden yönetim ilkesinin yumuşatılmış halidir.

Hukukta (a) gerçek kişi ve (b) tüzel kişi olmak üzere iki tür kişi vardır. Gerçek kişiler insanlardır. Tüzel kişiler ise belirli bir amacı gerçekleştirmek üzere bir araya gelmiş insanların oluşturdukları topluluklardır. Tüzel kişiler de (a) özel hukuk tüzel kişiler ve (b) kamu hukuku tüzel kişiler olmak üzere ikiye ayılır. Dernek, sendika ve şirketler özel hukuka tabi tüzel kişilerdir.

Kamu tüzel kişileri kamu yararı amacıyla kurulurlar, faaliyet konuları kamu hizmetidir ve bu nedenle kamu gücünden yararlanırlar. Kamu tüzel kişileri özel hukuk tüzel kişilerine oranla daha üstün yetki ve ayrıcalıklara sahiptirler.

Türk kamu yönetimi örgütü (a) merkezi yönetim ve (b) yerinden yönetim kuruluşları olmak üzere ikiye ayrılır. Merkezi yönetim; merkez örgütü ve taşra örgütünden oluşmaktadır. İl yönetimi, ilçe yönetimi, bucak yönetimi ve bölgesel yönetim taşra örgütünün altına olan yönetimlerdir. İl özel yönetimi ise yerinden yönetim kuruluşlarından biri olan yerel yönetim kuruluşlarından biridir.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (a) ana hizmet birimleri, (b) danışma ve denetim birimleri ve (c) yardımcı hizmet birimleri olmak üzere üç birimden oluşmakta ve her birim alt birimlerden oluşmaktadır. Doğru seçenek B’dir. Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği, İç Denetim Birimi Başkanlığı, Hukuk Müşavirliği ve Strateji Geliştirme Başkanlığı danışma ve denetim birimleri altında yer alan hizmet birimleridir. Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı ise yardımcı hizmetler birimi altında yer alan hizmet birimlerinden biridir.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ana hizmet birimleri; Kadın Statüsü Genel Müdürlüğü, Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü, Şehit Yakınları ve Gaziler Dairesi Başkanlığı ve Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğüdür. Özel Kalem Müdürlüğü ise yardımcı hizmetler birimi altında yer alan hizmet birimlerinden biridir.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın kuruluş amacı sosyal hizmet sunmaktır ve sosyal hizmetler ve yardımlara ilişkin politika belirlemek ve faaliyetleri yürütmek sorumluluğuna sahiptir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı, Mili Eğitim Bakanlığı ve Adalet Bakanlığı ise kuruluş amacı sosyal hizmet sunmak olmayan ancak sosyal hizmet nitelikli faaliyetlerde bulunmakta olan bakanlıklar arasında yer almaktadır.

Hayır Hizmetleri Daire Başkanlığı Vakıflar Genel Müdürlüğü altında ana hizmet birimlerinden biridir. Vakıflar Genel Müdürlüğünün görevleri arasında sosyal hizmetler ve yardımların önemli bir yeri vardır. Hayır Hizmetleri Daire Başkanlığı bu amaçla Müdürlüğün ana hizmet birimlerinden biri olarak kurulmuştur.

Sosyal hizmet kuruluşlarında yaygın olarak benimsenen en güncel uluslararası kabul görmüş standart, ISO 9000 serisinden ISO 9001: 2000 kalite yönetim sistemi standardıdır. Bu standart; bir ürünün üretiminden ya da hizmet sunumundan, tüketicye ulaştığı yere kadar her süreçte tüketicinin beklenti ve gereksinimlerini karşılayarak kaliteyi güvence altına alan, tüm bu süreçlerde tüketici memnuniyetini ön planda tutan bir standarttır.