SOSYAL HİZMET UYGULAMASI I

Feminst yaklaşıma göre müracaatçı ve sosyal çalışmacının ilişkisi siyasal ve sosyal eşitliğe dayanmalıdır. Müracaatçının endişeleri ya da sorunları, sosyopolitik bir kapsam içerisinde değerlendirilmelidir. Sosyal çalışmacı, kişisel deneyimlerini paylaşmak için istekli olmalıdır. Yardım sürecinde yetkilendirmeye ve güçlü bir eğitsel ögeye vurgu yapılır. Bu süreç içerisinde, cinsiyet ayrımı, basmakalıp cinsiyet rolleri, sosyal ve tarihsel faktörler ve bu faktörlerin kadınlara karşı davranışlar üzerindeki etkisi ve kadınların kendileri hakkındaki görüşleri ile ilgili konular öğretilir. Müracaatçıdan yardım sürecine aktif bir katılımı beklenir ve müracaatçının eksikliği ya da patalojik durumundan çok, onun güçleri üzerine odaklanılır. Destek gruplarına ve yaratıcı kadın sosyal ağlarına da vurgu yapılır.

Psikososyal yaklaşımda uygulama süreci birbirini izleyen “Psikososyal İnceleme, Teşhis ve Değerlendirme ve Tedavi Süreci” olmak üzere üç aşamadan oluşmaktadır.

Fonksiyonel yaklaşımda, kişisel çalışma yoluyla, başvuranın gerek kendisinin
gerekse toplumun refahı için, kurumsal kamusal insani hizmetleri kullanma
sürecine aktif olarak katılması öngörülmektedir.

Aile Tedavisi Yaklaşımı, aile içinde iletişim ve etkileşim kalıplarının gözlenmesine ve nesnel bir biçimde değerlendirilmesine olanak verir. Öznel değerlendirme yapılmaz.

Günlük rutin alışkanlıklarda gerileme; okul, iş yaşamı gibi alanlarda verimin azalması; zevk alınan aktivitelerden uzaklaşma; sık sık ağlama, her şeyden sıkılma, kendini bir işe verememe, genel hoşnutsuzluk; uyku alışkanlığında değişme, içki ve bağımlılık yapan maddeleri kullanma eğilimi; şakayla veya tehdit biçiminde ölümden söz etme; aile üyeleriyle, akraba ve arkadaşlarla ilişkisini kesme; kendini ifade etmede güçlük çekme; belli bir amacı olmayan, aşırı hareketler yapma; bedensel şikâyetler; gerçekle bağdaşmayan kararlar verme kriz belirtileridir.

Sorun çözme yaklaşımında öncelikle sorunun kişi/aile ile birlikte belirlenmesi gerekir. Sorun belirlendikten sonra soruna ilişkin bireysel duygu, düşünce ve sosyal çevre koşullarının belirlenmesi ve sorunun neden ve sonuçları arasındaki bağlantılarının ortaya konması gerekir. Sorunun tüm boyutlarıyla saptanmasının ardından sorunu çözmede kullanılacak kaynak ve olanaklarla çeşitli seçeneklerin belirlenmesi ve olası sonuçlar dikkate alınarak sorunun çözümünde izlenecek yolun belirlenmesi gerekmektedir. Son olarak çözüm planı uygulamaya konmalı ve gerektiğinde değişiklikler hemen yapılmalıdır.

Toplumdaki hizmet ve olanaklardan herkesi eşit olarak yararlandırma istek ve inancından doğan sosyal hizmet (sosyal çalışma=social work), sorun çözücü etkinliklerle bireysel ve toplumsal değişme üzerinde odaklanan bir meslek ve disiplin olarak gelişmiştir. Doğru cevap B'dir.

XX. yüzyılın başında kimi Latin Amerika ve Asya ülkelerinde de yaygınlaşan sosyal hizmet eğitimi “evrensel nitelikleri” olan bir meslek ve disiplinin doğuşunu sağlamıştır. Doğru cevap D'dir.

Sosyal hizmet mesleğinin profesyonelleşme (yani mesleki gelişimini tamamlama) yönünde attığı adımlara paralel olarak uygulanma alanını da genişletmiştir. Sağlıktan eğitime, suçluluk ve ıslah alanından engellilik alanına, sosyal güvenlikten, toplumsal kalkınmaya değin pek çok sektörde hızla uygulama alanı bulmuştur. Doğru cevap E'dir.

Sosyal çalışmacı (social worker), üniversitelerin sosyal hizmet alanında en az 4 yıllık lisans, yüksek lisans ve doktora eğitimi almış olmalıdır. Doğru cevap A'dır.

Sosyoloji, psikoloji, sosyal antropoloji, iktisat, hukuk, yönetim ve organizasyon, kamu yönetimi, sağlık, araştırma, istatistik, matematik, demografi gibi çok geniş bir yelpazede farklı bilimlerden alınan bilgiler ile çalışır. Doğru cevap D'dir.

Sosyal hizmet eğitiminin mesleki bilgi temelinde sosyal hizmetin tarihi ve felsefesi, sosyal hizmetin uygulama alanları, kuram ve uygulama modelleri, mevzuat ve sosyal politika, kültürel özellikler, araştırma ve öz farkındalığı içerir. Doğru cevap E'dir.

Amerikan Sosyal Hizmet Eğitimi Konseyi (Council of Social Work Education=CSWE). Doğru cevap C'dir.

Amerikan Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği (National Association of Social Workers = NASW). Doğru cevap D'dir.

Öncelikle sosyal hizmet eğitimi programları, ayrımcılık, baskı ve ekonomik yoksunluğa karşı mücadele ile sosyal ve ekonomik adaleti sağlama stratejilerini içermelidir. Doğru cevap C'dir.

Sosyal hizmet öğrencilerine lisans ve yüksek lisans programlarında etik ilkeler ve değerler, farklılık, risk altındaki nüfus, sosyal ve ekonomik adalet, insan davranışı ve sosyal çevre, sosyal refah politikası ve hizmetleri, araştırmaya ilaveten sosyal hizmet uygulaması ve alan uygulaması temel bilgilerinin verilmesi gerekmektedir. Doğru cevap A'dır.

Vaka yönetimi (case management), müracaatçı sisteminin gelişme ve değişme kaydetmesi için gereksinim duyduğu birbirinden farklı ve çeşitli hizmet ve profesyonel müdahalenin müracaatçı lehine düzenlenmesi, eş güdümlenmesi, uygulanması, izlenmesi ve değerlendirilmesini içeren çalışmaların bütününü ifade eder.

Sosyal Çalışmacıların Bilgi Sahibi Olmaları Gereken Alanlar:

Sosyal hizmet uygulamasında yararlanılan başlıca kuramlar ve yaklaşımlar; “Güçlendirme Yaklaşımı, Sistemler Yaklaşımı, Ekolojik Yaklaşım, Feminist Yaklaşım, Psiko-Sosyal Yaklaşım, Fonksiyonel Yaklaşım, Sorun Çözme Yaklaşımı, Aile Tedavisi Yaklaşımı ve Kriz Tedavisi Yaklaşımı” şeklinde sınıflandırılabilir.

Güçlendirme yaklaşımına göre sosyal sorunlar bireysel yetersizlikten değil, toplumun, üyelerinin gereksinimlerini karşılamadaki başarısızlığından doğar.