SOSYAL HİZMET UYGULAMASI I - Deneme Sınavı - 5

Bireylerle sosyal hizmet uygulaması bilimsel olarak Mary Richmond’un 1917 yılında yayınlamış olduğu Sosyal Teşhis kitabına dayanmaktadır ve bireylere yardım etmenin bir yöntemidir. Genel olarak bireylerle sosyal hizmet müdahalesinin odağı fiziksel, ruhsal olarak gereksinimi olan ya da toplumsal açıdan engeli bulunan kişilerdir. Toplumsal açıdan engelli olarak kabul edilen kişilerden bazıları işsizler, evsizler, parçalanmış ailelerin üyeleri, alkolikler, madde bağımlıları ve istismara uğrayan ya da sorunlu çocuklar olarak belirtilebilir.

Türkiye’de 1959 yılında çıkarılan 7355 sayılı Sosyal Hizmetler Enstitüsü kurulmasına dair kanunun ilgili maddelerine göre, ilk kez sosyal hizmet eğitimi veren Sosyal Hizmetler Akademisi Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığına bağlı olarak lise öğrenimi üzerine 4 yıllık öğretim ve eğitim yapan yüksek bir öğrenim ve araştırma kurumu olarak 1961 yılında faaliyet göstermeye başlamıştır. Doğru cevap C'dir.

1967 yılında Hacettepe Üniversitesi bünyesinde kurulmuş olan Sosyal Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bölümü ile birlikte her iki okul eğitimlerini ayrı birimler olarak 1982 yılına kadar sürdürmüştür.1982 yılında 2547 sayılı Yükseköğretim Kanun ile Hacettepe Üniversitesi bünyesinde yer almış, Rektörlüğe bağlı Sosyal Hizmetler Yüksekokulu olarak ad ve statüsü değişmiştir. Sosyal Hizmetler Yüksekokulu 2006 yılına kadar aynı statüde eğitimini sürdürmüş ve 2006 yılı Nisan ayı itibariyle de Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi bünyesine Sosyal Hizmet Bölümü olarak katılmıştır. Doğru cevap A'dır.

Sosyal hizmet eğitiminde; Türkiye’nin kendine özgü yapısı ve koşulları hareket noktası alınarak öğrenciye kazandırılacak temel bilgiler;
1. İlişki ve etkileşim sistemi,
2. Üretim ve dağıtımı düzenleyen ekonomik ve sosyal sistem ve örgütsel yapıları,
3. Demokrasi ve insan hakları kültürü doğrultusunda toplumsallaşmayı sağlayan bilgiler,
4. Demokratik, laik sosyal hukuk devleti yapısı, işlevleri, otorite ve güç ilişkileri,
5. İnsan, toplum felsefesi ve etik değerler,

6. Sorun çözme ve gereksinim karşılama mekanizmaları konularını kapsamalıdır.

Doğru cevap E'dir.

Birleşmiş Milletlerin farklı ülkelerdeki sosyal hizmetlerin örgütlenmesine ve bu arada sosyal hizmet eğitimi sorunlarına gösterdiği ilginin Türkiye’deki göstergesi olarak 1957 yılında Türkiye’ye gelen Birleşmiş Milletler Sosyal Refah Müşaviri Miss Hersey’in başlattığı çalışmalar belirtilebilir. Hersey’in öncülüğünde yapılan toplantılarda, Türkiye’de sosyal hizmetlerin bilimsel ve mesleki bir yaklaşımla yeniden örgütlenmesi kararlaştırılmıştır. Doğru cevap B'dir.

Sosyal hizmet eğitim sürecine katılan öğrencinin sahip olacağı bireysel donanımlar şu şekilde sıralanabilir;
• Kendini tanıma ve kendiyle barışık olma,
• Özgüvenli ve bağımsız bir kişiliğe sahip olma,
• Yaratıcı, girişken ve açık fikirli olma,
• Değişmeye, eleştiriye açık ve hoşgörülü olma,
• Sorumluluk üstlenme ve yerine getirme konusunda özenli ve titiz olma,
• Gözlem, analiz ve sentez yeteneğine sahip olma,
• Sevgi, saygı ve hoşgörüye sahip olup, bunları ilişkilerine yansıtabilme,
• Dinleme ve etkili iletişim becerilerine sahip olma,
• Özeli ve geneli kavrayabilme,
• Mesleki bilgi, beceri ve değer temeline sahip olma ve bunları sürekli güncelleştirerek geliştirebilmeyi kapsamaktadır. Doğru cevap A'dır.

Farklılık Uygulamasına bir örnek: Türk kültüründe eti senin kemiği benim, kızını dövmeyen dizini döver, kadının sırtından sopayı, karnından sıpayı eksik etmeyeceksin, öğretmenin vurduğu yerde gül biter, hem döver hem de sever gibi atasözleri ile Türk toplumunda kendine yer edinen şiddetin aslında kültürlerarası bir çalışmanın konusu olduğunu Alman sosyal hizmet uzmanları bilmiyorlardı. Bu konuyu da insan haklarına aykırı davranış olarak kabul edip çocuk istismarının önlenmesine çalışıyorlardı. Fiziksel şiddete uğrayan çocuklar belki bugün hemen koruma altına alınmıyorlar. Çünkü Almanya’da yaşayan Türklerin sosyokültürel özelliklerinin anlaşılmasına özel önem verildi. Alman sosyal hizmet çalışanları  kültürlerarası bir eğitim aldılar. Türk kültürünü öğrenmeye çalıştılar. Aileyi çocukla iletişim konusunda eğitmek çocukları koruma altına almaktan önceki aşamada yer alması gereken bir müdahale şekli olabilir. Doğru cevap C'dir.

Genelci uygulama için ortaya konulan genelci müdahale modelinin özellikleri sosyal hizmeti diğer disiplinlerden ayırmaktadır. Model;
• Sosyal hizmetin planlı değişme yaklaşımının herhangi bir duruma nasıl uyarlanabileceğine açıklık getirmektedir.

• Model, bireyden başlayarak çevreyi savunuculuğu da içeren bir şekilde ele almaktadır. Müdahale veya değişme hedefi; gruplar, topluluklar ve toplumlar da olabilir.

• Mikro, mezzo ve makro uygulama birbiriyle iç içe ve ilişkilidir. Örneğin; mezzo düzeyde müdahale mikro becerileri; makro düzeyde müdahale bireyler ve gruplarla çalışmayı içerdiği için mikro ve mezzo müdahale becerilerini gerektirmekte ve  kapsamaktadır. Doğru cevap A'dır.

Sosyal Hizmetler Yüksekokulu 1965 yılında Uluslararası Sosyal Hizmet Okulları Birliğine üye olmuştur. Doğru cevap D'dir.

Türkiye’de 1959 yılında çıkarılan 7355 sayılı Sosyal Hizmetler Enstitüsü kurulmasına dair kanunun ilgili maddelerine göre, ilk kez sosyal hizmet eğitimi veren Sosyal Hizmetler Akademisi Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığına bağlı olarak lise öğrenimi üzerine 4 yıllık öğretim ve eğitim yapan yüksek bir öğrenim ve araştırma kurumu olarak 1961 yılında faaliyet göstermeye başlamıştır. Doğru cevap B'dir.

19. yüzyılın sonlarına doğru ABD ve Avrupa’da Sanayi Devrimi’nin yarattığı sosyal sorunlara, özellikle de yoksulluğa çözüm arayışları, gönüllü kişilerin öncülüğünde, sosyal hizmet eğitimi adına ilk eğitim etkinliklerinin başlamasına neden olmuştur. Doğru cevap D'dir.

Sosyal hizmet; bireylerin sorun çözme ve baş etme kapasitelerini geliştirmeyi; bireyleri kaynak, hizmet ve olanakları sağlayacak sistemlerle bir araya getirmeyi; bu sistemlerin insancıl ve etkili çalışmasını; sosyal politikanın gelişmesini sağlamayı amaçlayan bir disiplin ve meslektir. Doğru cevap A'dır.

Bireylerle sosyal hizmet uygulaması bilimsel olarak Mary Richmond’un 1917 yılında yayınlamış olduğu Sosyal Teşhis kitabına dayanmaktadır ve bireylere yardım etmenin bir yöntemidir. Doğru cevap C'dir.

Türkiye’de sosyal hizmet eğitimi 1959 yılında çıkarılan 7355 sayılı Sosyal Hizmetler Enstitüsünün Kurulmasına Dair Kanun’un ilgili maddeleri çerçevesinde başlamıştır. Doğru cevap D'dir.

Sosyal Hizmetler Yüksekokulu programındaki ilk temel değişiklik Yükseköğretim Kanunu çerçevesinde Hacettepe Üniversitesine bağlanması ile gerçekleşmiştir. Doğru cevap E'dir.

Abraham Flexner’in 1915 Ulusal Konferansında “Sosyal Hizmet Bir Meslek midir?” sorusuna cevap aramış olmasıdır ve sosyal hizmette eksik bulduğu bazı alanları vurgulamıştır. Bunlar:

İkinci Dünya Savaşından itibaren ise farklı ülkelerde sosyal hizmet eğitiminin başlamasında Birleşmiş Milletler’in rolü önem kazanmaktadır. Birleşmiş Milletler, Sosyal ve Ekonomik Konseyin ilk toplantısından itibaren sosyal refah sektörü için insan gücü yetiştirmenin önemi üzerinde durmuş ve 1949 yılında, var olan sosyal hizmet eğitimi programları üzerine bir araştırma raporu sunarak bu konuda atılacak adımların hızlanmasını sağlamıştır. Doğru cevap B'dir.

Türkiye’de sosyal yardım kavramının devletin sorumluluğu altında düzenlenmesinde atılan adımların ilki Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığının kurulması ve çalışma yaşamının düzenlenmesinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının kurulması olmuştur. Doğru cevap E'dir.

Türkiye’de sosyal hizmet eğitiminde genelci yaklaşım kabul edilmektedir. Genelci müdahale modeli; mikrodan makroya birey, aile, gruplar, topluluk ve örgütlerle çalışmayı kapsar. Mikro sistemler bireylerdir. Mezzo sistemler gruplardır. Aileler hem mikro hem de mezzo sistemler içerisinde değerlendirilebilir. Makro sistemler ise büyük sistemlerdir; örgütler ve toplulukları içerir. Genelci yaklaşımda, herhangi bir sorun geniş bir bakış açısıyla değerlendirilir ve analiz edilir. Doğru cevap B'dir.

Sorunun doğru yanıtı E şıkkıdır. İngiltere’de 1890’lı yıllarda gönüllüler için açılan kuramsal ve uygulamalı dersleri kapsayan
kurslar, bu eğitimin ilk işaretleriydi.