SOSYAL HİZMET UYGULAMASI I - Deneme Sınavı - 11

Sosyal hizmetin özünde yer alan değerler ve kavramlar; sosyal adalet, insan hakları, kolektif sorumluluk ve farklılıklara saygıdır. Dolayısıyla doğru cevap E'dir.

Bireyle çalışan bir sosyal çalışmacı bu yöntem için gerekli olan bilgi ve beceriler ile donanmış olduğu için ihtiyacımız olan desteği bize sunacaktır. Danışmanlık ve rehberlik verecek, haklarımızın savunulmasında destek olacak, bilgi verecek, kaynak bulacak, arabulucu olacaktır. İş bulmak, bunlardan biri olmadığı için doğru cevap B'dir.

Mikro düzey sosyal hizmet müdahalesinde, sorunun birey ve ailesi (çevresi) üzerinde yarattığı etkilerin giderilmesi önem taşır. Bu açıdan terapatik yaklaşımlar söz konusu olabileceği gibi, bireyi ekonomik bağımlılıktan kurtaracak sosyal yardım (ayni, nakdi) hizmetleri de geliştirilebilir. Ayrıca bireyin sahip olduğu toplumsal olanakları ve kaynakları araştırmak ve bunlardan yararlanmak yönünde çalışmalar yapılır. Bu çalışmalar, sosyal hizmet uzmanlarının görev aldığı kuruluşlarda (toplum merkezleri, aile hizmet merkezleri, gençlik merkezleri, sosyal yardım kuruluşları) yürütülür. Doğru cevap E'dir.

Sosyal grupların üyeleri arasında ortak amaçlar, çıkarlar ve bunları gerçekleştirme yönünde çabaları söz konusudur ve her üye grubun varlığını ve simgelerini bilinçli olarak ayırt edebilir ve grubun göreli bir sürekliliği vardır. Doğru cevap D'dir.

Gruplarla sosyal hizmetin amacı gerek bireyde gerekse sosyal çevrede arzulanan değişmeleri yaratmak, bireysel sorunların grup deneyimi içinde çözümünü sağlamaktır. Amaç, bireyde ve çevrede değişme yaratmaktır. Sorunların çözümü de değişme yaratarak sağlanacaktır. Grup çalışması, grup içinde bireylerin değişmesini sağlamak ya da grup yoluyla çevrelerinde değişme yaratmak gibi amaçlara yönelmelidir. Madde III mikro düzey sosyal hizmet müdahalesi kapsamında olduğundan, doğru cevap C'dir.

Zastrow günümüzde sosyal hizmet kurumlarının çoğunun, yapısına ve niteliğine göre çeşitli grup çalışması deneyimleri sunduğundan söz etmektedir. Sosyal hizmette grup çalışması örnekleri bu çalışmada şöyle verilmiştir:

Madde I, II ve IV bu listede yer aldığı için doğru cevap D'dir.

Sosyal hizmet uzmanları her düzeydeki (mikro, mezzo ve makro) mesleki rol ve işlevlerini daha etkili yerine getirebilmek için düzenli olarak araştırmalar yaparlar, yapılmış araştırmalardan etkin bir biçimde yararlanırlar. Doğru cevap C'dir.

Sosyal hizmet müdahale süreci göz önünde bulundurulduğunda, araştırma bilgisinin bu aşamaların tümünde etkili bir biçimde kullanılmasının olanaklı ve hatta gerekli olduğu anlaşılacaktır. Ne var ki sorun ve gereksinim değerlendirme amacıyla yapılan inceleme ve uygulamanın değerlendirilmesi ve izlenmesi süreçlerinde araştırma yöntem bilgisinin daha yoğun olarak kullanılabileceği açıktır. Bir inceleme/değerlendirme (assessment) en azından şu dört ögeyi içermelidir: 

Doğru cevap D'dir.

Müdahalenin özelliklerinin ve sonuçlarının değerlendirilmesi (evaluation) için, “değerlendirme araştırmaları” yapılır. Değerlendirme araştırmaları ile “müdahalede kullanılan mesleki yöntem ve teknikler, hizmet modelleri, projeler, politikalar ve müdahaleden elde edilen sonuçlar değerlendirilir”. Doğru cevap E'dir.

Sosyal hizmetin amacı, sosyal değişimi, kalkınmayı ve uyumu sağlamak; insanları güçlendirmek ve özgürleştirmek; yaşamın zorluklarını yenmek ve refahı arttırmaktır

Kişisel değişimi sağlama: Bu amaç, insanların güç kazanmaları ve kendi hayatları üzerinde kontrol sahibi olmaları ile ilgilidir. Tarihi ve sosyal bağlama ilişkin bilinçlilik, müracaatçının tarihi ve sosyal etkileri anlamasına yardım eder ve bu ise yabancılaşmayı azaltmayı sağlayabilir.

Ayrıca büyük boy örgütler/kurumlarla (ASPB, Gençlik ve Spor Bakanlığı gibi örgütler) çalışmalar, savunuculuk etkinlikleri, sosyal eylemler, sosyal politika çalışmaları, lobicilik çalışmaları, ulusal ve uluslararası ölçekte yapılanmış kurumlarla çalışmalar da makro sosyal hizmetin kapsamında yer almaktadır.

Sosyal hizmet uygulamasında müdahaleye temel oluşturmak için, gereksinim ve sorun inceleme/değerlendirme araştırmaları (Ön değerlendirme=assesment) yapılır. Ön değerlendirme, belirli bir ortamda sosyal sorun ve gereksinimlerin belirlenmesi, özelliklerinin, neden-sonuç bağlantılarının ortaya çıkarılması, çözüm/müdahale için önceliklerin belirlenmesi amacıyla yapılan değerlendirmelerdir.

Bir inceleme/değerlendirme (assessment) en azından dört ögeyi içermelidir: Tanımlama (description), Açıklama (explanation), Belirleme (identication),  Değerlendirme (evaluation)

Günümüzde birey ve aile odaklı sosyal hizmet uygulamaları mikro sosyal hizmet (micro social work) olarak da adlandırılmaktadır.

Zastrow (2013, 109-115) günümüzde sosyal hizmet kurumlarının çoğunun, yapısına ve niteli- ğine göre çeşitli grup çalışması deneyimleri sundu- ğundan söz etmektedir. Sosyal hizmette grup çalışması örnekleri bu çalışmada şöyle verilmiştir:

Günümüzde makro sosyal hizmet olarak adlandırılan bu yöntemin içeriğinde belirli bir coğrafi sınır içinde yaşayan yerel topluluklar (kentler, semtler, mahalleler, köyler vb.), belirli nitelikleri üzerinden tanımlanabilen (göçmenler, işsizler, engelli bireyler vb.) işlevsel topluluklar yer almaktadır.

Sosyal hizmet uzmanları sorun/hizmet alanına ilişkin yeni yasal düzenlemelerin yapılması, var olanların gözden geçirilmesi ve geliştirilmesi konularında, kamuoyu oluşturma dâhil, çeşitli çalışmalar yapabilirler. Bu çalışmaları yaparken sendikalar, meslek odaları, sivil toplum örgütleri vb. kuruluşlar arasında işbirliği ve eşgüdüm sağlamak oldukça önemlidir.

Bir inceleme/değerlendirme (assessment) en azından dört ögeyi içermelidir (Thomas ve Pierson, 1999: 28): Tanımlama, açıklama, belirleme ve değerlendirme.

Sosyal hizmet araştırması dört odakta gerçekleştirilir. Bunlardan ilki, bireysel olarak müracaatçının davranışını, ilişkide olduğu diğerleriyle (aile ve küçük gruplar gibi) etkileşimlerini odak alır. İkinci olarak, müracaatçılara nasıl hizmet verileceği, özel olarak hangi hizmetlere yer vermek gerektiği, hizmet amaçlarına nasıl ulaşılacağı konuları üzerinde durulur. Üçüncü kategoride sosyal çalışmacının tutumları eğitimsel arka planı, sosyal hizmet mesleğine girmedeki temel eğilimleri yer alır. Dördüncü olarak araştırmaların odağında “örgütlenmeler, topluluk/toplum ve sosyal politika”lar yer alır. Bu kategorideki araştırmalar daha büyük sosyal çevrenin ve bu çevrenin, müracaatçının davranış ve koşulları üzerindeki etkisini de içerir.