SOSYAL HİZMET UYGULAMALARI

Aile danışma merkezleri; toplumun ve ailenin gelişmesi için bireylerin katılımcı, üretken, kendine yeterli hale gelmesi, ailelerin ekonomik, toplumsal, kültürel ve psikolojik sorunlarla baş edebilmesi için korunması, desteklenmesi ve güçlenmesi amacıyla oluşturulan merkezlerdir.

Bakanlığın öncelikli hedefi, ihtiyaç sahiplerinin talepleri doğrultusunda, kreş ve gündüz bakımevi hizmeti kapsamında, 0-6 yaş grubundaki çocukların bakımlarını gerçekleştirmek, bedensel ve ruhsal sağlıklarını korumak, geliştirmek ve bu çocuklara temel değer ve alışkanlıkları kazandırmaktır. Bununla birlikte, Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından, aile eğitim programı yürütülmektedir.

Sosyal Yardım Bilgi Sistemi (SOYBİS): Sosyal yardım başvurusu yapan vatandaşların muhtaçlıklarını ve kişisel verilerini merkezi veri tabanlarından temin/tespit etme, mükerrer yardımların önlenmesine yönelik olarak kurumlararası online veri paylaşımını sağlama amacıyla Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü tarafından hayata geçirilmiş bir e-devlet uygulamasıdır.

Yoksul vatandaşlara en yakın noktada ve insan odaklı bir anlayışla hizmet sunabilmek için bilgi ve iletişim teknolojilerini yoğun olarak kullanan Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü “Alo 144 Sosyal Yardım Hattı”nı 27.10.2009 tarihinde vatandaşların hizmetine sunmuştur.

Kadın konukevleri; fiziksel, cinsel, duygusal ve/veya ekonomik şiddete uğrayan ya da bu riski taşıyan kadınların, çocukları ile birlikte şiddetten uzak, kendilerini güven içinde hissedebilecekleri, gereksinim duydukları hizmetleri belirlenmiş bir zaman süresince alabilecekleri yatılı sosyal hizmet kuruluşlarıdır.

13-18 yaş grubu çocuklara hizmet veren kuruluşlar “yetiştirme yurdu” olarak adlandırılmaktadır.

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğüne bağlı olarak 0–12 yaş grubu çocuklara hizmet veren kuruluşlar “çocuk yuvası”, 13-18 yaş grubu çocuklara hizmet veren kuruluşlar “yetiştirme yurdu” olarak adlandırılmaktadır.

Ülkemizde evlat edinme işlemleri; Türk Medeni Kanununun 305’den 320’ye kadar maddeleri, çocukların korunması ve Ülkelerarası Evlat Edinme Konusunda İşbirliğine Dair Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun, Küçüklerin Evlât Edinilmesinde Aracılık Faaliyetlerinin Yürütülmesine İlişkin Tüzük kapsamında yürütülmektedir (sayfa 66).

Ülkelerarası kapsamda yer alan dosyalar Lahey Ülkelerarası Evlat Edinme Sözleşmesi gereği değerlendirilmektedir (sayfa 68).

Huzurevleri ile Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezlerine kabul edilecek yaşlılarda aranan nitelikler:

1. 60 yaş ve üzeri yaşlarda olmak

Ailesi olmayan veya ailesi yanında bakımı mümkün olmayan özürlülerin insan onuruna yakışır şekilde sürekli bakım hizmetinin verilmesi için açılan sosyal hizmet kuruluşudur. Bu merkezler kademeli olarak engelsiz yaşam merkezlerine dönüştürülmektedir.

Bakanlığın merkez teşkilatında yer alan hizmet birimleri şunlardır: Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü, Şehit Yakınları ve Gaziler Daire Başkanlığı. Doğru cevap E'dir.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı; Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu, Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Özürlüler İdaresi Başkanlığı, Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü, Sosyal Güvenlik Kurumu Primsiz Ödemeler Genel Müdürlüğünden oluşmuştur. Yukarıdaki kurumlar içerisinde çocuklara yönelik sosyal hizmet uygulamalarının daha ağırlıklı olduğu görülecektir. Bunun nedeni, bu kurumlar içerisinde sadece Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’nun taşra teşkilatının ve çocuklarla ilgili yerleşik uygulamasının varolması, bu bölümde çocuklara yönelik uygulamaların daha fazla görünür olmasına yol açmıştır.

Doğru cevap D‘dir.

Sayfa: 59

Bütünleşik Sosyal Yardım Hizmetleri (BSYH) Projesi: TÜBİTAK ile işbirliği halinde yürütülen projenin amacı sosyal yardımlar alanında ortak veri tabanı oluşturma, Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü ve Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarının tüm iş ve işlemlerini elektronik ortama aktarma, kamu kurumları tarafından verilen tüm sosyal yardımları merkezi veri tabanında tutma ve sivil toplum kuruluşları ve yerel yönetimler ile veri alışverişi yapmaktır.

Doğru cevap C‘dir.

Sayfa: 62

Sosyal Hizmet Merkezi

Bakanlığın aile ve topluma yönelik uygulamalarını aktarırken, koruyucu önleyici çalışmaları yapmak üzere alan taramaları yapan, sosyal hizmet müracaatlarını kabul eden ve bu yöndeki ihbarları değerlendiren, bünyesinde koruyucu önleyici her türlü sosyal hizmetleri planlayıp gerçekleştiren sosyal hizmet merkezlerinden bahsetmek gerekir.

Sosyal hizmet merkezi, hizmet verilen bölgede ihtiyaç sahiplerini tespit ederek sosyal hizmet müdahalesini ve takibini gerçekleştiren; çocuk, genç, kadın, erkek, özürlü, yaşlı bireylere ve ailelere koruyucu, önleyici, destekleyici, geliştirici hizmetler ile rehberlik danışmanlık ve rehabilitasyon hizmetlerini bir arada ve en kolay ulaşılabilir biçimde, gerekirse kamu kurum ve kuruluşları, yerel yönetimler, üniversiteler, sivil toplum örgütleri ve gönüllüler ile işbirliği ve eşgüdüm içinde sunan ve bu hizmetlerin koordinasyonundan sorumlu gündüzlü sosyal hizmet kuruluşudur.

Doğru cevap C‘dir.

Sayfa: 63

Kadın konukevleri; fiziksel, cinsel, duygusal ve/veya ekonomik şiddete uğrayan ya da bu riski taşıyan kadınların, çocukları ile birlikte şiddetten uzak, kendilerini güven içinde hissedebilecekleri, gereksinim duydukları hizmetleri belirlenmiş bir zaman süresince alabilecekleri yatılı sosyal hizmet kuruluşlarıdır.

Doğru cevap E‘dir.

Sayfa: 64

Sevgi evleri; koğuş tipi kuruluş bakımı yerine daha küçük birimlerde, aile ortamına benzer yapı ve ilişki sistemi içerisinde 10-12 çocuğun kalabileceği, site içerisinde müstakil binalardan oluşmaktadır. Ev ortamı şeklinde düzenlenmiş olan sevgi evlerinde, az sayıda personel ile sürekli ve değişmeyen hizmetin sunulması, çocuklara temel güven duygusunun kazandırılması ve geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Sevgi evleri hizmeti; Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü Bakım Hizmetleri Daire Başkanlığı koordinesinde yürütülmektedir.

Doğru cevap C‘dir.

Sayfa: 65

Evlât Edinme Koşulları

Doğru cevap D‘dir.

Sayfa: 67

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğünün çocuklar için öncelikleri;

Doğru cevap B‘dir.

Sayfa: 69

Huzurevleri ile Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezlerine kabul edilecek yaşlılarda aranan nitelikler:

Doğru cevap C‘dir.

Sayfa: 75

Evde Bakım Hizmeti

Evde bakım hizmeti, bakıma muhtaç özürlü bireye akrabasının veya vasisinin ikametgâhında bakma sorumluluğunu üstlenmesi halinde, bakım veren kişiye aylık bir net asgari ücret tutarında evde bakım ücreti ödenmesini; özürlü bireye ve bakım veren kişiye, aileye yönelik psikososyal destek ve rehberlik hizmetlerinin sunulmasını kapsamaktadır. Böylece bakıma muhtaç özürlü bireylerin büyük çoğunluğunun aile yanında bakımı sağlanmaktadır. Özürlü bireyler, görevli personel tarafından düzenli olarak ziyaret edilmekte; izleme, değerlendirme ve rehberlik hizmetleri yürütülmektedir.

Doğru cevap A‘dır.

Sayfa: 77