SOSYAL HİZMET MEVZUATI

İçinde bulunduğumuz çağda bireylerin özgürlüklerini kısıtlayan cezalar yerine alternatif ıslah yöntemlerinin tercih edildiği görülmektedir.

Ceza adaleti, adaleti veren kurumları ve adaletin yerine getirildiği süreci ifade eder (Siegel, 2010).

Ceza adalet sistemini sayısız alt sistemdenoluşan bir sistem olarak görmek,  hizmet uygulaması ve bu uygulamanın dayandığı temel yaklaşımlardan biri olan ekosistem perspektifi ile tutarlıdır.

Sosyal hizmet mesleğinin temel odağı, davranışları biçimlendiren çevresel faktörler üzerine çalışmaktır.

Rehabilitasyon yaklaşımları sosyal hizmet uzmanlarına tedavi ve hizmet sağlama fırsatları sunar.

Süreç perspektifine biraz benzeyen adalet perspektifi, ceza adaletine katılan tüm bireylere aynı şekilde davranılmasını vurgulamaktadır.

Terapötik hukuk perspektifi yasanın bireyin duygusal yaşamı ve psikolojik iyi oluşu üzerindeki etkisinin geleneksel olarak dikkate alınmayan alanına bakar.

Hukuk bir ülke ya da toplum tarafından üyelerinin eylemlerini düzenlemek için tasarlanan bir kural ya da kurallar sistemi olarak tanımlanmaktadır.

Kanunlar, sosyal hizmet uzmanına uygun önlem alma yetkisi veren bir uygulama çerçevesi sunmaktadır.

Ceza adalet sistemini sayısız alt sistemden oluşan bir sistem olarak görmek, sosyal hizmet uygulaması ve bu uygulamanın dayandığı temel yaklaşımlardan biri olan ekosistem perspektifi ile tutarlıdır.

Suçun kontrolü perspektifi
• Rehabilitasyon perspektifi,
• Süreç perspektifi
• Adalet perspektifi,
• Onarıcı adalet perspektifi,
• İntikamcı adalet perspektifi
• Terapötik hukuk uygulamaları perspektifinden oluşur.

Sosyal hizmet mesleği için en çok ilgi çeken üç bakış açısı; rehabilitasyon,
onarıcı adalet ve terapötik hukuk perspektifleridir.

Genel olarak terapötik hukuk perspektifi ise yasanın bireyin duygusal yaşamı ve psikolojik iyi oluşu üzerindeki etkisinin geleneksel olarak dikkate alınmayan alanına bakar.

İçtihat hukuku, mahkemeler tarafından kendilerine açılan davalar hakkında verilen kararlardan geliştirilen ikinci yasa kaynağıdır.

Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 40. Maddesinde yasaları ihlal eden her çocuğun “yeniden topluma kazandırılmasının ve toplumda yapıcı rol üstlenmesinin arzu edilir olduğu hususlar göz önünde bulundurularak”muamele görme hakkı bulunduğu belirtilmektedir.

Cezanın bir gençlik merkezinde infazı ya da denetimli serbestlik gibi sürecine ve hayata yeniden atılmalarına kadar sürecek olan bir “sosyal iyileştirme” zincirinin başlamasını amaçlamaktadır.

Çocuk mahkemesinin felsefesi dört noktaya dayalıdır:
• Ceza için tek yargı rehabilitasyon olmalıdır.
• Çocuklar olgunlaşmadıkları için onlara yetişkin suçlu gibi davranılmamalıdır.
• Suçlu olduğu kabul edilen çocuklar, genellikle ıslah edici bir kuruma yerleştirilmeleri yerine denetim altına alınmalıdır.
• Çocuklar, onların problemlerini anlayacak bir mahkemeye gönderilmelidir.

Veli, Vasi, Bakım ve Gözetimden Sorumlu Kişiye Teslim Tedbiri: Çocuğun doğal ortamı ailesinin yanıdır, bu nedenle aileden kaynaklanan çocuğa yönelik bir tehlike yoksa çocuk aileye veya bakım veya gözetimden sorumlu kimseye teslim edilir.

Suçun işlendiği tarihte 15 yaşını bitirmiş ancak 18 yaşını doldurmamış bulunan çocuklar hakkında suç soruşturması Cumhuriyet Başsavcısı tarafından veya görevlendireceği Cumhuriyet savcısı tarafından bizzat yerine getirilecektir.

Ceza adalet sistemi üzerinde bazı perspektiflerin etkisi büyüktür. Bu bakış açıları suç yasalarının yürürlüğe girmesini, kanun-politika ve uygulamalarını, mahkeme süreci ve cezalandırma reformlarını etkilemiştir. Bu perspektifler: Suçun kontrolü perspektifi, Rehabilitasyon perspektifi, Süreç perspektifi, Adalet perspektifi, Onarıcı adalet perspektifi, İntikamcı adalet perspektifi, Terapötik hukuk uygulamaları perspektifinden oluşur