SOSYAL HİZMET MEVZUATI

Engellilere yönelik hizmetlerde çerçeve niteliği taşıyan ve 2007 yılında New York’ta (ABD) imzalanan“Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme” Türkiye'de 2008’de  5825
sayılı Kanunla onaylanmıştır. Doğru cevap C'dir.

Türkiye'de yaşlılara ve engellilere yönelik sosyal koruma ve kurumsal bakım hizmetlerini içeren sosyal hizmetlerin temel yasal dayanağı, 1983’ten 2011 yılına kadar yürürlükte olan 2828
sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu olmuştur. Doğru cevap E'dir.

Yönetmeliğe göre engelliye evde bakım hizmeti sunacak olan kişiye (akrabası, yakını vb.) evde bakım sağlanması karşılığında nakit olarak bakım ücreti desteği sağlanmaktadır. Evde bakım ücreti aylık olarak ödenmektedir ve net asgari ücret tutarındadır. Engelli  kişiye bir özel kuruluşta bakım sağlanması durumunda ise kurumsal bakım hizmeti karşılığında kuruluşa aylık net iki asgari ücret tutarında ödeme yapılmaktadır. Evde bakım ücreti bağlanması için “ağır engelli sağlık kurulu raporu” alınması gerekmektedir. Doğru cevap C'dir.

Bakıma muhtaç özürlülere yönelik gündüzlü hizmet veren merkezlerde, bakılan her kırk sekiz bakıma muhtaç engelli için iki mesleki personel ve bir sağlık personeli; her altı bakıma muhtaç engelli için bir bakıcı olmak üzere personel çalıştırılmaktadır. Yatılı hizmet veren merkezde ise haftanın altı iş gününde, merkezde bakılan her kırk sekiz bakıma muhtaç engelli için iki mesleki personel ve bir sağlık personeli çalıştırılmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %60’ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği kurum sağlık kurulunca tespit edilen kişilerse malûl sayılmakta emeklilik hakkı kazanmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Cumhuriyet’in ilanından sonra 1930 tarihinde yürürlüğü giren 1580 sayılı Belediye Kanunu ile ilk defa kamu kuruluşu olan belediyelere bakıma muhtaç kişilerin korunması, yaşlı evleri yapma ve yönetme yükümlülüğü getirilmesi üzerine, değişik illerde aceze evleri,güçsüzler yurdu, düşkünler evi ve huzurevi adları altında yatılı yaşlı kuruluşları açılmıştır. Doğru cevap A'dır.

Aile içindeki kişi başına düşen aylık gelir tutarının brüt asgari ücretin üçte birinden
az olması hâlinde bu kişilerin primleri devlet tarafından karşılanacak ve ilgili kişiler herhangi bir prim ödemesi yapmayacaklardır. Doğru cevap C'dir.

Türkiye'de 2011 yılında yapılan düzenlemeyle diğer kamu kurumlarına bağlı olan merkezlerle ve
Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğüne bağlı olan tüm merkezler Genel Müdürlüğün çatısı altında toplanarak Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğüne bağlanmıştır. Doğru cevap E'dir.

Bakıma muhtaç engellilere yönelik bakım merkezlerine zihinsel, bedensel ve ruhsal özür grupları yaş ve cinsiyet durumları dikkate alınarak ayrı gruplar hâlinde kabul edilir. Buna göre hizmet sunulan yaş grupları 0 – 6 yaş kız ve erkek, 7 – 12 yaş kız ve erkek, 13 – 18 yaş kız, 13 – 18 yaş erkek, 19 ve üzeri yaş kız, 19 ve üzeri yaş erkek olarak sıralanır. Buna göre 13 yaştan sonra sunulan hizmet kız ve erkekler için ayrılmaktadır. Doğru cevap D'dir.

2022 sayılı “65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkındaki” Kanun’a göre 65 yaşını doldurmuş kimsesiz, bakıma muhtaç olan ve hiçbir maddi geliri bulunmayan yaşlılara aylık bağlanmaktadır. Doğru cevap D'dir.

4857 sayılı İş Kanunu'na göre; “işverenler, elli veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde yüzde üç engelli, kamu iş yerlerinde ise yüzde dört engelli çalıştırmakla yükümlüdürler.” Engelli çalıştırma yükümlülüğüne uymayan kişilere para cezası uygulanmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yaşlılık, zaman faktörüne bağlı olarak kişinin değişen çevreye uyum sağlama kapasitesi ile organizmanın iç ve dış etmenler arasında denge sağlama potansiyelinin azalması ve böylece yaşlanma ile ölüm olasılığının yükselmesidir. Bir başka tanımla yaşlılık, fizyolojik bir olgu olup kişilerin fiziksel ve ruhsal güçlerini bir daha yerine gelmeyecek şekilde yavaş yavaş kaybetme hâlidir. Doğru cevap C’dir.

Yaşlılarımız için temel bir kanun bulunmamakla birlikte, yaşlılara göre daha dezavantajlı bir grup olan engellilerimize yönelik temel bir yasal düzenleme 2005 yılında yapılmıştır. Doğru cevap D’dir.

2014 yılında yapılan bir değişiklik ile, bu yasada geçen ‘özürlü̈’ kavramı yerine ‘engelli’ kavramına geçilmiştir. Doğru cevap C’dir.

2828 sayılı Kanun’un 15. maddesi dayanak alınarak hazırlanan “Huzurevleri ile Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezleri Yönetmeliği”ne göre 60 yaş ve üzeri kişiler huzurevlerinde kalabilmektedir. Doğru cevap C’dir.

Gündüzlü hizmet veren merkezde, bakılan her kırk sekiz bakıma muhtaç engelli için iki mesleki personel ve bir sağlık personeli; her altı bakıma muhtaç engelli için bir bakıcı olmak üzere personel çalıştırılmaktadır. Doğru cevap A’dır.

2006 yılında yürürlüğe giren 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu ile aşağıda sıralanan sosyal güvenlik kurumları tek çatı altında birleştirilmiştir. Doğru cevap C’dir.

Aile içindeki kişi başına düşen aylık gelir tutarının brüt asgari ücretin üçte birinden az olması hâlinde bu kişilerin primleri devlet tarafından karşılanacak ve ilgili kişiler herhangi bir prim ödemesi yapmayacaklardır. Doğru cevap D’dir.

Çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %60’ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü̈ kaybettiği kurum sağlık kurulunca tespit edilen kişilerse malûl sayılmakta emeklilik hakkı kazanmaktadır. Doğru cevap A’dır.

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 1982’de “Dünya Yaşlılar Asamblesi” için Viyana’da toplanarak, aşağıda verilen, Yaşlanma 1982 - Yaşlılık İlkeleri’ni saptamıştır. Doğru cevap B’dir.