SOSYAL HİZMET MEVZUATI - Deneme Sınavı - 4

Suç kontrol perspektifini benimseyen ceza adalet sistemi uygulayıcıları bu alanda daha çok suçtan caydırma ya da suçluyu hapsetme stratejilerini tercih etmektedirler. Doğru yanıt D'dir.

Ceza adalet sisteminin aşamaları; halkı korumak, düzeni sağlamak, yasaları uygulamak, suçluları tespit etmek, suçluları adalete teslim etmek ve suçluları rehabilite/tedavi etmektir. Doğru yanıt B'dir.

Ceza hukukunda çocukların sorumluluğu ve kovuşturma ve yargılama sürecine ilişkin
kanun maddeleri ve cezalar ile güvenlik tedbirlerinin uygulanmasını sağlayan ilgili ceza
kanun maddeleri:

• Çocukların Ceza Sorumluluğu konusunda 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu
• Soruşturma ve Kovuşturma-Yargılama Süreci konusunda 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu, Emniyet Genel Müdürlüğü Çocuk Şube Müdürlüğü/Büro Amirliği Kuruluş, Görev ve Çalışma Yönetmeliği
• Cezalar ve Güvenlik Tedbirleri konusunda da 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu, 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunudur.
Doğru yanıt A'dır.

Türkiye’de ceza adalet kurumlarında çocuk ve aile mahkemeleri, denetimli serbestlik, kadın sığınma evleri, çocuk izlem merkezleri ve adli görüşme odaları gibi kurum ve kuruluşlarda sosyal hizmet uzmanları sosyal çalışma görevlisi ya da sosyal çalışmacı olarak
görev yapmaktadır. Doğru yanıt B'dir.

Çocuklar için denetimli serbestlik hizmetleri şu şekildedir:
Eğitim ve eğitime devam ettirme çalışmaları: Mahkemelerce, hakkında eğitimine devam tedbiri verilmiş olan çocukların eğitimi ile ilgili tüm çalışmaları kapsamaktadır.
Psikososyal destek: Gerek denetimli serbestlik şubesine gelen; gerekse de ceza infaz kurumundan salıverilen çocukların topluma faydalı birer birey olarak yaşamlarını devam ettirmelerini sağlamak ve psikolojik durumlarını güçlendirmek için verilen her türlü destek çalışmalarıdır.
İş ve meslek edindirme kurslarına yönlendirme: Milli Eğitim Bakanlığı ve Esnaf ve Sanatkâr Odaları Birliğine bağlı tüm kurum ve kuruluşların açmış olduğu ve projeler doğrultusunda açılacak kurslardır.
Tedavi hizmetleri: Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğünün
24.04.2006 tarih ve 8113 2006/49 sayılı genelgesi doğrultusunda sıralı hastaneler gözetilerek tedavilerinin yapılması sağlanacaktır.

Doğru yanıt D'dir.

Onarıcı adaletin temel prensiplerini ortaya koyan 4 doküman:

Doğru yanıt A'dır.

Sosyal hizmet uzmanları 1898 yılındaki ilk çocuk mahkemesinin açılmasından bu yana çok uzun bir çalışma deneyimine sahiptir. 1885’te kurulan kadın ve çocuklar için Chicago Koruma Ajansı istismara uğramış kadınların değerlendirildiği ilk organizasyonu oluşturmaktadır. Doğru yanıt C'dir.

Suçlu ve aileleri için mevcut eğitim programlarını geliştirmek gelişmiş ülkelerde ve özellikle Amerika'da radikal sosyal sosyal uzmanlarının  ceza-infaz kurumlarında gerçekleştirdikleri çalışmalardan biridir. A, B, C ve E seçenekleri, radikal sosyal hizmet uzmanlarının gerçekleştirdikleri  Toplum temelli çalışmalardır. Doğru yanıt D'dir.

Ceza adalet sistemi, caydırıcılık, cezalandırma ve rehabilitasyona odaklanan karmaşık
politikalar ve süreçleri barındıran anlaşılması zor bir sistem olarak algılanmaktadır (Patterson 2012).

Uygulamada, sosyal hizmet uzmanları hem bireyleri hem de çevreleri değerlendirmekte bireylere ve çevrelerine müdahale etmektedir. Birlikte ele alındığında, ceza adaletini bir sistem olarak görmek, sadece sosyal hizmet uzmanlarının çeşitli alt sistemleri
(mevzuat, yasalar, mahkemeler ve cezalandırma) değerlendirmesini ve müdahale etmesini değil, aynı zamanda sosyal hizmet uzmanlarının bireyin içinde yaşadığı gruplar ve toplumu değerlendirmesini ve müdahalesini gerektirmektedir

Ceza adalet sistemi üzerinde bazı perspektiflerin etkisi büyüktür. Bu bakış açıları suç
yasalarının yürürlüğe girmesini, kanun-politika ve uygulamalarını, mahkeme süreci ve
cezalandırma reformlarını etkilemiştir. Bu perspektifler:

• Suçun kontrolü perspektifi
• Rehabilitasyon perspektifi,
• Süreç perspektifi
• Adalet perspektifi,
• Onarıcı adalet perspektifi,
• İntikamcı adalet perspektifi
• Terapötik hukuk uygulamaları perspektifinden oluşur

Sosyal hizmet mesleği için en çok ilgi çeken üç bakış açısı; rehabilitasyon,
onarıcı adalet ve terapötik hukuk perspektifleridir

Rehabilitasyon yaklaşımları, suçluların yukarıda sayılan alanlardaki işlevlerini geliştirmelerine yardımcı olur. Rehabilitasyon, sosyal hizmet mesleğini en çok ilgilendiren ceza adaleti perspektiflerinden biridir. Rehabilitasyon, yalnızca kamu güvenliği konularına odaklanmakla kalmaz, aynı zamanda suçlu ve mağdurların zihinsel sağlık ve madde kötüye kullanımı tedavisi yanı sıra ya da ikincil travma yaşayan suç ve adalet sistemindeki uzmanların da tedavi görmelerini sağlar.

Süreç perspektifine biraz benzeyen adalet perspektifi, ceza adaletine katılan tüm bireylere aynı şekilde davranılmasını vurgulamaktadır. Adalet sisteminin amacına ulaşmak için kullanılan yöntemlerden biri de adli takdir yeterliliğinin azaltılmasıdır.

Genel olarak terapötik hukuk perspektifi ise yasanın bireyin duygusal yaşamı ve psikolojik iyi oluşu üzerindeki etkisinin geleneksel olarak dikkate alınmayan alanına bakar. Dikkate alınsa da alınmasa da hukukun psikolojik alanda sonuçları olan sosyal bir güç olduğunu kabul eder. Ayrıca terapötik hukuk perspektifi hukukun terapötik açıdan müthiş iyileştirme potansiyel rolüne inanır ve bu süreci inceler.

Ceza infaz kurumlarındaki sosyal hizmet uzmanları, başka görevlerde de olsa, müracaatçılara doğrudan hizmet sağlamada birincil rol oynayan cezaevi adaletinde istihdam edilmektedir. Sosyal hizmet uzmanları hem suç mağdurlarına hem de suç işleyenlere klinik veya doğrudan hizmetler sunmaktadır.

Eski Sovyetler Birliği ülkelerinde ve bölgedeki çok sayıda diğer ülkede salt cezalandırmaktansa çocuğu iyileştirip topluma kazandırmak gibi bir amaç bulunmasına rağmen adalet sistemiyle ihtilafa düşmüş çocuklar, özgürlüklerinden yoksun bırakıldıkları çeşitli cezalara (veya tecil edilmiş cezalara) çarptırılmaktadır.

Danışmanlık Tedbiri: Çocuğun bakımından sorumlu olan kimselere çocuk yetiştirme konusunda, çocuklara da eğitim ve gelişimleri ile ilgili sorunlarının çözümünde yol göstermeye yönelik tedbirlerdir (ÇKK, md.5/1-a).
Eğitim Tedbiri: Çocuğun bir eğitim kurumuna gündüzlü veya yatılı olarak devamına;
iş ve meslek edinmesi amacı ile bir meslek veya sanat edinme kursuna gitmesine veya
meslek sahibi bir ustanın yanına yahut kamuya ya da özel sektöre ait işyerlerine yerleştirilmesine yönelik tedbirlerdir (ÇKK, md.5/1-b).
Bakım Tedbiri: Çocuğun bakımından sorumlu olan kimsenin herhangi bir nedenle
görevini yerine getirememesi hâlinde, çocuğun resmîi veya özel bakım yurdu ya da koruyucu aile hizmetlerinden yararlandırılması veya bu kurumlara yerleştirilmesine, yönelik
tedbirlerdir (ÇKK, md.5/1-c).
Sağlık Tedbiri: Çocuğun fiziksel ve ruhsal sağlığının korunması ve tedavisi için gerekli
geçici veya sürekli tıbbi bakım ve rehabilitasyonuna, bağımlılık yapan maddeleri kullananların tedavilerinin yapılmasına, (ÇKK, md.5/1-d) ilişkin tedbirlerdir.

Aile içi şiddeti önlemek amacıyla, 4320 sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanun 1998 yılında yürürlüğe girmiştir. Bu da 7. kalkınma planı dönemine denk gelir.

Ülkemiz mültecinin tanımını yapan, ülkelerin mültecilik konusunda ödevlerini belirten ilk uluslararası sözleşme olan Mültecilerin Statüsüne İlişkin 1951 Cenevre Sözleşmesine imza atmıştır.