SOSYAL HİZMET KURULUŞLARI

Sosyal hizmet uzmanlarının denetimli serbestlik ve yardım hizmetlerindeki belli başlı rol ve görevleri şunlardır:
• Denetim altındaki kişi ve çocuklara rehberlik ve danışmanlık hizmeti ile psikososyal açıdan destek olmak ve bu kişilere ilişkin denetim planı hazırlamak,
• Denetim planınında yer alan kişiyi güçlendirmeyi amaçlayan hedefler doğrultusunda bireyin aile, iş ve sosyal yaşamına daha aktif ve işlevsel olarak katılımını
sağlamak,
• Denetimli serbestlik ya da ceza infaz kurumundan gelen çocukları güçlendirerek
yeni yaşamlarına uyum sağlamalarına yardımcı olmak,
• Çocuklara ya da yetişkinlere destek alabileceği kurum ve kuruluşlar ile ilgili olarak
bilgi vermek, haklarını anlatmak ve hakları kullanma konusunda yardım etmek,
• Kişinin sosyal çevresini ve içinde yaşadığı koşulları inceleyebilmek için kişinin ikamet ettiği eve giderek sosyal inceleme gerçekleştirmek,
• Gerçekleştirilen sosyal inceleme sonrası “Sosyal İnceleme Raporu” hazırlayarak
hâkimin ve ilgili diğer kişilerin doğru karar verebilmesine yardımcı olmak,
• Çocuğun bir iş ve meslek edinmesine çeşitli kuruluşlar ile irtibata geçerek (Esnaf
ve Sanatkârlar Odaları Birliği, Milli Eğitim Bakanlığı gibi) kişilerin istihdam alanlarına yerleşmelerini sağlamak,
• Hakkında tedavi ve denetim kararı olan çocukların uyuşturucu ve uyarıcı madde
kullanmasının olumsuz sonuçları ile ilgili olarak çocukları bilinçlendirmek,
• Maddeyi bırakma ve tedaviye başlama konusunda kişiyi ikna edebilmek,
• Denetimli serbestlik hizmetinden yararlanan kişinin maddeye ve kullanımına ilişkin değişen davranışlarını gözlemlemek ve bu bilgilere raporda yer vermek,
• Kişinin madde kullanımına devam edip etmediğinin anlaşılması amacıyla sürpriz
tahlil uygulamaları yapmak gibi görevleri vardır.

Çocuk izlem merkezleri Sağlık Bakanlığı bünyesinde kurulan, cinsel istismara maruz kalan çocukların teşhis ve tanı aşamalarında kurumsal açıdan defalarca muayene edilerek örselenmemeleri ve çocukların bu aşamada deşifre olmamaları için kurulan bir birimdir. Multidisipliner bir yaklaşım ve uygulama pratiği ile kurulan bu merkezin kurulmasında çeşitli kurumlar rol almıştır. Bu kurumlar, Adalet Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Adli Tıp Kurumu, Sağlık Bakanlığı ve eski adı SHÇEK. olan Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığıdır

Çocuk eğitimevinde çalışan sosyal hizmet uzmanları eğitimevinin psiko-sosyal servisinde çalışmakta ve çeşitli faaliyetler yürütmektedirler. Bu alanda çalışan sosyal hizmet uzmanının rol ve görevleri;
• Kuruluşta kalan çocuklara psiko-sosyal açıdan destek olabilmek,
• Kuruluşta kalan çocuklara yönelik kararlarda çocuğu da katmak ve suça ilişkin
davranış değişikliği yaratabilmek,
• Gerekli durumlarda kurum yetkililerinin bilgisi dâhilinde aile ve sosyal çevre ile
görüşmeler gerçekleştirmek,
• Kuruluşta kalan çocuklara ilişkin koruyucu ve geliştirici programlar araştırmak,
uygulamak,
• İyileştirme çalışmaları kapsamında organize edilen spor alanları, iş atölyelerinden
yararlanma gibi faaliyetlere katılacak kişileri belirlemek,
• Kuruluşta kalan çocuklara yönelik sosyal inceleme raporları yazmak,
• Eğitimevi öğretmenleri ile işbirliği içerisinde hükümlülerin ihtiyaçları doğrultusunda satranç, dama, dart, voleybol gibi sosyal ve çeşitli kültürel etkinlikleri yürütmek gibi görevlerdir.

Çocuk mahkemeleri uygulamalarında çeşitli yasa ve yönetmeliklerden yararlanılmaktadır. Bu yasa ve yönetmelikler ise;
• 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu,
• 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu,
• 5271 sayılı Ceza Mahkemeleri Kanunu,
• 5402 sayılı Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleri İle Koruma Kurulları Kanunu,
• Çocuk Mahkemelerinin Usul Esas ve İşleyişine Dair Yönetmelik,
• Koruyucu ve Destekleyici Tedbirlerin Uygulanması Hakkında Yönetmelik ve İlgili diğer yönetmeliklerdir.

“Çocuk Eğitimevleri; çocuk hükümlüler hakkında verilen cezaların, hükümlülerin eğitilmeleri, meslek edinmeleri ve yeniden toplumla bütünleştirilmeleri amaçları güdülerek yerine getirildiği tesislerdir.

Çocuk ve Ergen Suçluluğu ile ilgili kavramsal çerçeve içinde yer alan Toplumsallaşma, bireyin toplumla etkileşime girmesi ve toplumla olumlu yönde bütünleşmesidir.

Suçlulukla ilgili kavramlar arasında yer alan Güvenlik Tedbiri, kişileri belli haklardan yoksun bırakma, eşya ve kazançlarına el koyma, sınırdışı edilme gibi tedbirleri kapsamaktadır.

Ergenlik, aile dışında çeşitli sosyalleşme unsurlarının da yer aldığı en önemli gelişimsel dönemdir ve gerek suçun gerekse sokakta yaşama riskinin var olabileceği bir dönemdir.

Çocuk suçluluğu içinde en az anlaşılanı ve tedaviye en çok karşı koyanı psikopatik suçlulardır. Önceleri ahlaki düşüklük veya ahlaki zayıflık olarak nitelendirilen ve uzmanlarca tartışmalı olan bu gruba, anti-sosyal kişilikler, kleptomaniler girmektedir.

Suçlulukla ilgili uluslararası alanda yapılan düzenlemeler arasında yer ala "denetimli serbestlik" ceza mahkemelerinde görülen bir hizmet olup, suçluluğu saptanan hükümlünün toplumda denetimi ile tabi olacağı hürriyet rejiminin koşullarını belirlemektedir.

Türkiye'de ilk ıslahevi 1 Şubat 1938'de Edirne'de açılmıştır. Bu ıslahevi 1939'da Kızılcahamam'a, oradan da 1940'da Ankara Kalaba'ya taşınmıştır.

Gençlik kapalı ceza infaz kurumları, cezanın infazına başlandığı tarihte on sekiz yaşını bitirmiş olup da yirmi bir yaşını doldurmamış genç hükümlülerin cezalarını çektikleri, eğitim ve öğretim esasına dayalı, firara karşı engelleri olan, iç ve dış güvenlik görevlileri bulunan kurumlardır.

Sosyal İnceleme Raporu sayesinde hakim karar alırken çocuğun eğitim durumu, sosyal çevresi, ailesiyle olan ilişkileri, çocuğun suçun hukuki anlam ve sonuçlarını algılama, sorun çözme açısından motivasyonu vb. çeşitli faktörleri göz önüne almaktadır.

Türkiye'de oldukça yeni olan "Çocuk İzlem Merkezi", suç mağduru çocukların ifadelerinin alınması sürecinde, çocukların bu süreçte örselenmemesi amacıyla "suç öyküsünün" tek bir defada alınmasını sağlayan kuruluştur.

Çocuk koruma, araştırma ve uygulama merkezleri 2006'dan beri faaliyettedir ve temel amacı çocukların ihmal ve istismara maruz kalıp kalmadıklarının değerlendirilmesidir.

I, II, III, IV

Suç

Rehabilitasyon

Rehabilitasyon

Çocuk Ceza İnfaz Kurumları