SOSYAL HİZMET KURULUŞLARI

Suç mağduru çocuk: Türk Ceza Kanununda yer alan “suç eylemi”nden psikolojik, fiziksel vs. açıdan zarar gören 18 yaşından küçük kişidir. Örneğin, cinsel istismara maruz kalmış çocuk suç mağdurudur. Dolayısıyla doğru cevap C seçeneğidir.

Medya Etkisi: Çocuklarda kendilerine model olarak seçtikleri, televizyon dizilerindeki daha çok mafya lideri tiplemesi oldukça yaygınlaşmakta, çocuklar medyadaki bazı karakterleri kendileri ile özdeşleştirmektedir. Medyanın şiddet olaylarını bu kadar yoğun ve aleni olarak kamuya yansıtması yalnızca çocukları değil, diğer nüfus gruplarını da etkilemektedir. Son yıllarda kadına yönelik şiddet ve cinayet olaylarının artmasında medyanın da rolü büyüktür. Doğru cevap D seçeneğidir.

Rol model eksikliği: Aile sistematiğinde mevcut olan bazı sorunlar nedeniyle çocuğa birtakım yanlış sosyal davranış örnekleri aşılanabilmektedir. Çocuk, aile ve yakın çevresinin birtakım davranış örneklerini benimsemektedir, çocuk diğer davranış biçimlerini öğrenerek edindiği gibi suçluluğu da öğrenebilir. Özdeşleşme sürecinin çocuğun kişilik gelişiminde önemli bir yeri vardır. İlk çocukluk döneminden başlayarak yaşamın her evresinde belli ölçülerle gözlenen özdeşim süreci, içinde bulunulan dönemin özelliklerine göre yönlenmektedir. Özdeşim kurma bireyin içinde bulunduğu grubun bir üyesinin duyuş, düşünüş ve davranışlarını izlemesi ve kendisine rol model almasıdır. Buradaki model sözcüğü kişinin kendini özdeş tuttuğu birey ya da grubu tanımlamaktadır. Sağlıklı bir rol model örneği ve içselleştirilmemiş bir özdeşleşme olmadığında çocuklar suça eğilimli olma riski taşıyabilirler. Verilen durumda da Atakan dayısını örnek almakta ve akran zorbalığı yapmaktadır. Bu durumda doğru cevap D seçeneğidir.

Havana Kuralları (Özgürlüğünden Yoksun Bırakılmış Çocukların Korunmasına İlişkin Birleşmiş Milletler Kuralları)
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 7 Eylül 1990 tarihinde kabul edilmiştir. Havana Kuralları özgürlüklerinden yoksun bırakılan çocukların tutulacakları yere giriş sınıflandırma ve yerleştirme, fiziksel çevre ve kalma yerleri, eğitim, mesleki öğrenim ve çalışma, eğlenme, din, sağlık bakımı, hastalığın, kazanın ve ölümün bildirilmesi, dış dünya ile ilişkiler, fiziksel kısıtlamanın ve zor kullanmanın sınırları, disiplin usulleri, toplum içine dönüş konularını içermektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Ceza infaz kurumlarında bulunan çocuklardan tutuklu olanlar ya da çocuk eğitim evlerinden disiplin cezası nedeniyle nakillerine karar veren çocuklar, çocuk kapalı ceza infaz kurumlarında barındırılmaktadırlar. Bu kurumlar firara karşı engelleri olan, iç ve dış güvenlik görevlileri bulunan, eğitim ve öğretime dayalı kurumlardır. 12-18 yaş grubundaki bu çocuklar, cinsiyetleri ve fiziki gelişim durumları göz önüne alınarak kurumların ayrı ayrı bölümlerinde barındırılmaktadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

A,B,C,D seçenekleri çocuk cezaevinde çalışan sosyal hizmet uzmanının görev ve sorumluluklarındandır. Çocuk cezaevlerinde çalışan bu görevliler daha çok aileyle iletişimde bulunmak ve genel olarak kuralları hatırlatmak ile uygulamada bulunmak gibi işleri gerçekleştirirler. Çocuk eğitim evi sosyal hizmet uzmanı ise çocukların sosyal olarak gelişmesini ve eğitimlere katılmasını bununla beraber kurslar açılmasını sağlar. Dolayısıyla doğru cevap E seçeneğidir.

Çocuk Mahkemeleri ilk olarak ABD'nin Chicago kentinde kurulmuştur. Doğru cevap C seçeneğidir.

Sosyal çalışma görevlilerinin çocuk mahkemesindeki ve diğer mahkemelerdeki rol ve sorumluluklarını şu şekilde sıralayabiliriz:
• Suça sürüklenen çocuklarla ilgili (Genellikle 12-15 yaş arasındaki çocuklar için sosyal inceleme raporu istenilmektedir.) “Sosyal İnceleme Raporu” yazmak,
• Gerekli durumlarda suça sürüklenmiş veya suç mağduru çocuğun ikamet ettiği eve giderek yaşanılan koşulları gözlemlemek ve çocuğun diğer aile üyeleri ile görüşmeler yapmak (Sosyal çalışma görevlileri çeşitli imkânsızlıklar nedeniyle ev
 incelemelerine gidememektedir. Çünkü sosyal çalışma görevlilerine araç temin edilememektedir fakat çok gerekli durumlarda başsavcı ile irtibata geçilerek araç temin edilme talebini dile getirilebilir.),
• Suç mağduru çocukları duruşmaya katılmadan evvel duruşma için hazırlamak, bu esnada çocuğun yaşamış olduğu suça ilişkin öyküyü almak,
• Suç mağduru çocukları mahkeme süreci hakkında bilgilendirmek,
• Suç mağduru çocukların duruşmada hâkim tarafından ifadesi alınırken çocuğun yanında bulunmak ve çocuğa yalnızca mahkeme sürecinde değil tüm süreçlerde psiko-sosyal açıdan destek vermek,
• Duruşmada bilirkişi olarak görev alındığında, hâkime çocuğun bilişsel ve zihinsel gelişim özelliklerine ve çocukta herhangi bir mental retardasyonun (zekâ geriliği) bulunup bulunmadığına, fiziksel ve zihinsel gelişimin yaşıyla uygun olup olmadığına, çocuğun suçun hukuki anlam ve sonuçlarını algılayabilecek potansiyeli olup olmadığına ilişkin bilgi vermek,
• Suça sürüklenmiş veya suç mağduru çocuğu yasal hakları konusunda bilgilendirmek,
• Gözlemlere dayanarak suç mağduru çocukların ruh sağlığının bozulup bozulmadığına ilişkin bilgiyi hâkime aktarmak, gerekli durumlarda sağlık tedbirinin uygulanabileceği bilgisini iletmek,
• Çocuğun ailesi ile görüşmeler gerçekleştirerek çocukla ilgili daha doğru değerlendirmeler yapılmasını sağlamak (Gerekli durumlarda sosyal çalışma görevlileri
çocuğun okulu ile ya da çocukla ilgili bilgi alabileceği diğer kanallarla da irtibata
geçebilir.)

Çocuk izlem merkezleri Sağlık Bakanlığı bünyesinde kurulan, cinsel istismara maruz kalan çocukların teşhis ve tanı aşamalarında kurumsal açıdan defalarca muayene edilerek örselenmemeleri ve çocukların bu aşamada deşifre olmamaları için kurulan bir birimdir. Multidisipliner bir yaklaşım ve uygulama pratiği ile kurulan bu merkezin kurulmasında çeşitli kurumlar rol almıştır. Bu kurumlar, Adalet Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Adli Tıp Kurumu, Sağlık Bakanlığı ve eski adı SHÇEK. olan Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığıdır. Çocuk izlem merkezlerinde verilen hizmet içi eğitimler doğrultusunda bu merkezlerin yaygınlaştırılması planlanmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Suça sürüklenmiş çocuk, Türk Ceza Kanununda yer alan suç eylemlerini işlemiş olan 18 yaşından küçük olan kişidir. Doğru cevap B'dir.

Çocuk suçluğuna etkisi olan faktörlen şunlardır:

Doğru cevap D'dir.

Çocuk ve ergen suçluluğunun türleri şunlardır:

Doğru cevap E'dir.

Nörotik suçlular kategorisinin sınırlarını kesin olarak çizmek zordur. Madde kullanan çocuğun adam öldürmesi bu kategoride ele alınabilir. Doğru cevap B'dir.

Suçlulukla ilgili uluslararası alanda yapılan düzenlemeler aşağıdaki gibidir:

Doğru cevap C'dir.

Sosyal hizmet uzmanlarının denetimli serbestlik ve yardım hizmetlerindeki belli başlı rol ve görevleri şunlardır:

Doğru cevap B'dir.

ile denetimli serbestlik ve yardım hizmetlerinin kurulması gerekliliği doğmuş, 5402 sayılı Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleri ve Koruma Kurulları Kanunu Yönetmeliği (mülga olmuştur)ile bu sistem kurulmuştur. Doğru cevap C'dir.

Kapalı ceza infaz kurumları, iç ve dış güvenlik görevlileri bulunan, firara karşı teknik, mekanik, elektronik veya fizikî engellerle donatılmış, oda ve koridor kapıları kapalı tutulan, ancak mevzuatın belirttiği hâllerde aynı oda dışındaki hükümlüler arasında ve dış çevre ile temasın olanaklı bulunduğu, yeterli düzeyde güvenlik sağlanmış ve hükümlünün gereksinimine göre bireysel, grup hâlinde veya toplu olarak iyileştirme yöntemlerinin uygulanabileceği tesislerdir. Doğru cevap A'dır.

Türk Ceza Kanunu’na göre cezai müeyyide yaşı 12 olmakla beraber, 12 yaşın altındaki çocuklara ilişkin herhangi bir cezai işlem uygulanmamaktadır. Doğru cevap B'dir.

Çocuk Koruma Merkezleri’nde çalışan sosyal hizmet uzmanının rol ve görevleri;

• Disiplinler ve kurumlar arası eş güdümü sağlamak,
• İhmal ve istismara uğrayan çocukların tanısının konulmasına yardımcı olmak ve tedavi süreçlerini izlemek,
• Korunma ihtiyacı olan veya suça sürüklenen çocuklar ile ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum örgütleriyle iş birliği yapmak,
• Aileleri bilinçlendirmeye yönelik eğitim programlarını yaygınlaştırmak,
• Toplumsal duyarlılığın artırılması amacıyla topluma yönelik eğitim çalışmaları yapmak
• Danışmanlık hizmeti vermek, müracaatçı sisteminin ihtiyaçları paralelinde grup çalışmaları yapmaktır.

Doğru cevap D'dir.