SOSYAL HİZMET KURULUŞLARI

Zastrow’a (1990) göre, modern endüstri toplumlarında aileler toplumun sürekliliğini ve istikrarını sağlayan aşağıdaki önemli işlevleri görürler:

• Neslin devamı

• Çocukların bakımı

• Yeni üyelerin sosyalleşmesi

• Cinsel aktivitenin düzenlenmesi

• Duygusal ihtiyaçlar için kaynak

Şiddet, kişi ya da bir grubun kendisine ya da bir başkasına yönelik olarak uyguladığı, bedensel ve ruhsal açıdan zarar verici her türlü baskı, suiistimal edici ve saldırgan davranış ve istismardır.

Şiddet sadece fiziksel şiddet yani dayak veya vurma değildir. Aşağılamak, küfretmek, eve kilitlemek, cinsel ilişkiye zorlamak da şiddettir. Kadın Dayanışma Vakfının (2008) ortaya koyduğu üzere, şiddetin dört türü vardır. 

1. Psikolojik şiddet

2. Cinsel şiddet

3. Ekonomik şiddet

4. Fiziksel şiddet

Kadın Dayanışma Vakfının ortaya koyduğu şiddet türlerine göre "başka kadınlarla kıyaslamak" bir psikolojik şiddet davranışıdır.

Toplum veya Aile Danışma Merkezleri, 2013 yılında çıkarılan Sosyal Hizmet Merkezleri Yönetmeliği ile kapatılmış, verdiği hizmetler Sosyal Hizmet Merkezlerine aktarılmıştır.

Çocuk doğurmaya zorlamak kadına yönelik cinsel şiddet davranışı, istemediği işte zorla çalıştırmak ekonomik şiddet davranışı, sağlık hizmetlerinden yararlanmasına engel olmak suretiyle bedensel zarara uğratmak fiziksel şiddet davranışıdır.

Hâlihazırda, örneğin Türkiye’de aile mahkemelerine atanan uzmanların görevleri şu şekilde sıralanmıştır (Ceylan, 2012):
• Davanın esasına girilmeden önce veya davanın görülmesi sırasında, mahkemece
istenen konular hakkında taraflar arasındaki uyuşmazlık nedenlerine ilişkin araştırma ve inceleme yapmak ve sonucunu bildirmek,
• Mahkemenin gerekli gördüğü hâllerde duruşmada hazır bulunmak, istenilen konularla ilgili çalışmalar yapmak ve görüş bildirmek,
• Mahkemece verilecek diğer görevleri yapmak

Aile mahkemelerinde görülen davalar (boşanma, velayet, vesayet, çocuk malları, şahsi münasebet, çocuklar açısından koruma kararı alma, evlat edinme) sırasında mahkeme gerek gördüğü hallerde dava dosyasını uzmanlara yönlendirerek davanın esasına göre psiko-sosyal çalışma talebinde bulunabilir (Ceylan, 2012).

Aile hekimliğinin amaçları şu alt başlıklarda özetlenebilir (http:\\www.ailehekimligi.gov.tr):
• Erken tanı ve tedaviyi sağlamak,
• Sağlık ile ilgili tüm konularda ilk değerlendirmeyi yapmak,
• Sorumluluğu altındaki kişilerle sürekli ilişki halinde olarak onları izlemek,
• Birinci basamakta verilmesi gereken, bireye ve topluma yönelik koruyucu sağlık hizmetlerini sunmak,
• Kronik hastalıklarda sürekli bakım ve tedaviyi sağlamak, bu tür hastalığı olan kişileri izlemek,
• Bireylerin yaşam kalitelerini ve sağlık düzeylerini geliştirmeye çalışarak toplumun gelişmesine katkı sağlamak.

Sivil toplum örgütlerinin sosyal hizmet alanlarındaki varlığı Anglo-Sakson ve Kıta Avrupası gelenekleri için artık kanıksanmıştır ve hatta sivil toplum örgütleri bu alanların başat aktörlerinden biri hâline gelmiştir.

Yeni üyelerin sosyalleşmesi: Toplumun üretken birer üyesi olabilmeleri için çocuklar kültür içinde sosyalleşmelidir. Çocukların dili ve sosyal değerleri öğrenmeleri ve toplumsal normlar içinde davranmaları beklenir. Aile sosyalleşme sürecinde önemli bir rol oynar. Modern toplumlar birtakım grup ve kaynaklarla sosyalleşme sürecine katılırlar: Medya, yaşıt grupları, polis, filmler, kitaplar ve başka yazılı materyaller gibi. Doğru cevap C seçeneğidir.

Psikolojik Şiddet
• Kadına bağırmak,
• Hakaret etmek,
• Aşağılamak,
• Başka kadınlarla kıyaslamak,
• Korkutmak,
• Kıskanmak,
• Kadının nasıl giyineceğine, nereye gideceğine, kimlerle görüşeceğine karar
vermek,
• Kadını veya çocukları, zarar vermekle yada öldürmekle tehdit etmek,
• Diğer insanlarla ilişkilerini sınırlamak,
• Kişinin kendini geliştirmesine engel olmak,
• Kişiyi maruz kaldığı şiddetin sorumlusu olarak görmek,
• Kişinin kültürel farklılıklarını reddetmek, bastırmaya çalışmak veya bu gerekçeyle kötü muamelede bulunmak.

   Buna göre verilen mısrada kadını aşağılamak üzerine durulduğu için cevap A seçeneğidir.

Ekonomik Şiddet
• Kadının çalışmasına izin vermemek,
• İstemediği işte zorla çalıştırmak,
• Kadının para harcamasını kısıtlamak,
• Az para vererek çok şey beklemek,
• Aileyi ilgilendiren ekonomik konulardaki kararları kadının fikrini sormadan
tek başına almak,
• Kadının parasını, şahsi mallarını elinden almak,
• Kadının terfi etmesini engelleyecek kısıtlamalar getirmek (iş gezilerine, toplantılara, kurslara katılmasına engel olmak),
• Kadının iş bulmasını kolaylaştırıcı becerileri geliştirecek etkinlikleri engellemek,
• İş yerinde olay yaratmak suretiyle kadının işten atılmasına neden olmak

Çocuklukta başlayan sosyalleşme sürecinde kadınlık, annelik ve eşlik ile özdeşleştirilirken, yumuşak başlılık, koruyucu olma, bakım sağlama, fedakar olma gibi özelliklerin birleştiği bir rol olarak kurgulanır. Öte yandan erkeklik, sertlik ve iktidar gibi kavramlarla birlikte düşünülür ve güçlü olan, “eve ekmek getiren” ve etrafındakileri yöneten bir rol olarak kurgulanır. Şu anda dünya başka bir yöne doğru evrilse de D seçeneği genel olarak toplumsal cinsiyet modeli  kadına yüklenmiştir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Toplumsal cinsiyette hakkaniyet (gender equity) ise; kadın ve erkeğin farklı gereksinimi ve güçlerinin olduğu, bu farklılıkların belirlenerek iki cinsiyet arasındaki dengeyi düzeltecek şekilde gerekenlerin yapılması anlamına gelmektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı çatısı altında aile ve kadın alanındaki hizmetleri örgütleyen veya bu hizmetlere dolaylı katkı sağlayan genel müdürlükleri şöyle sıralayabiliriz:
• Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü
• Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü
• Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü
• Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü

Anne Çocuk Eğitim Programı (AÇEP)
   Kadının İnsan Hakları Programı (KİHEP)
   Baba Destek Eğitim Programı (BADEP)

  Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu(SHÇEK)                             

  Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü(UNESCO)

  Doğru cevap C seçeneğidir.

A,B,C ve D seçenekleri ailelerin karşı karşıya kalacakları temel ihtiyaç problemleri iken; E seçeneği bunlara bağlı olarak ortaya çıkan psikolojik bir durumdur. Doğru cevap E seçeneğidir.

Kadın konukevlerinde; aile içi şiddete maruz kalmış kadınların rehabilitasyonu ve sorunlarının çözülmesine yönelik mesleki çalışmalar yapılmaktadır. Kadın konukevlerine sunulan sosyal hizmet kadınların reşit bireyler oldukları gerçeği ve “kendi kaderini tayin” ilkesi esasına dayanır. Bu kuruluşlarda kadınlar, eğer varsa çocuklarıyla birlikte kalabilirler. SHÇEK’in belirlediği ilkeler uyarınca söz konusu çalışmalar ana hatlarıyla aşağıda belirtilmektedir:
• Şiddete uğrayan kadınlarda şiddet sonucu ortaya çıkan umutsuzluk, değersizlik, suçluluk, utanç ve korku gibi duyguların aşılması,
• Özgüven ve özsaygının yeniden yapılanması,
• Yeni yaşam seçeneklerini sağlıklı biçimde belirleyebilmeleri yönünde psikolojik destek, danışmanlık, hukuksal rehberlik sunulması,
• Kendilerine yeterli olabilecekleri bir iş ve meslek edinmelerinde gerekli önlemlerin alınması,
• Aile veya eşle bir araya gelmeyi tercih etmeleri durumunda ailenin şiddet içermeyen bir ortam haline gelmesi ve çocukların   şiddetten uzak, sağlıklı bir ortamda yetişmesi için aile ilişkilerinin sağlıklı sürdürülmesinin sağlanması,
• İzleme faaliyetlerinin sürdürülmesi.
Genel bir kural olarak kadın sığınma evlerinde personel olarak kadınlar istihdam edilir. Şiddete maruz kalan kadınların uğradıkları fiziksel ve psikolojik hasarlar göz önünde tutulduğunda, açıktır ki bu kurumlarda sosyal çalışmacı, psikolog, çocuk gelişimcisi ve hemşireye ihtiyaç vardır. Ancak ülkemizde bu kurumların sayısı gereken miktardan çok az ve düşük kapasiteli olmasının yanında personel ihtiyacı da tam olarak karşılanmamaktadır. Dolayısıyla, bu alan gelecekte sosyal hizmetlerin daha çok kurumsallaşması gereken bir hizmet alanı olarak karşımızda durmaktadır. Dolayısıyla doğru cevap E seçeneğidir.

Aile hekimliğinin amaçları şu alt başlıklarda özetlenebilir
• Erken tanı ve tedaviyi sağlamak,
• Sağlık ile ilgili tüm konularda ilk değerlendirmeyi yapmak,
• Sorumluluğu altındaki kişilerle sürekli ilişki halinde olarak onları izlemek,
• Birinci basamakta verilmesi gereken, bireye ve topluma yönelik koruyucu sağlık
hizmetlerini sunmak,
• Kronik hastalıklarda sürekli bakım ve tedaviyi sağlamak, bu tür hastalığı olan kişileri izlemek,
• Bireylerin yaşam kalitelerini ve sağlık düzeylerini geliştirmeye çalışarak toplumun
gelişmesine katkı sağlamak.