SOSYAL HİZMET KURULUŞLARI - Deneme Sınavı - 6

LGBT bireylerle çalışan sosyal hizmet uzmanlarının mesleki çalışma sırasında dikkat etmeleri gereken birtakım ilkeler bulunmaktadır:
• Sosyal hizmet uzmanları bu gruba karşı kendi davranış, tutum, inanç sistemi, ahlaki değerlerinin yanı sıra önyargı ve ayrımcılık potansiyelini fark etmelidir.
• Anlayış ve bilginin eksik olmasından korkmamak gereklidir. LGBT konusunda profesyoneller arasında bile büyük bir inkâr yaşanmaktadır. LGBT bireylerin algı, ilgi ve deneyimlerini öğrenmek için çok çalışmak gereklidir.
• Cinsel yönelimini tanımak ve kabul etmek, karmaşa ve belirsizlikle geçen yıllardan sonra kolay değildir. Heteroseksüel olduklarını kanıtlamak için farklı yolları deneyebilirler. Böyle içsel çatışmaların özellikle adölesanlar için zor olduğunu ve bazen intihara yol açabileceğini bilmek gereklidir.
• Bazı LGBT’lerin cinsel yönelimlerini açıklamakta zorlanacaklarını, toplum tarafından kimliklerini saklamaya zorlandıklarını, toplumda reddedilme durumunu da dikkate alarak, müracaatçıya acı, kızgınlık ve adaletsizlik duygularını açıklaması için yardım edilmelidir.
• Yardım ilişkisine girmede, ayrımcılık ve önyargı deneyimleri nedeniyle çok incindikleri için tedbirli ve korkulu olabilirler. Sosyal hizmet uzmanının önyargısız olduğunu anlayana kadar cinsel yönelimlerini açıklayamayabilirler.
• Açılma (coming out) müracaatçıyla çalışmanın bir hedefi olmamalıdır. Açılma, özgürleştirici ve politik olarak teşvik edilen bir şey olsa da kişi, ailesine yabancılaşma, işini kaybetme gibi büyük bedeller ödeyebilir.
• Eşcinsel bir çiftle çalışırken heteroseksüel çiftlerdeki uzun dönemli sorunlar karşımıza çıkabilir. Parasal, ev/iş sorumlulukları dengesi, çocuk bakımı, başarısız cinsel
ilişki, umutsuzluk, şiddet gibi. Bununla birlikte eşcinsel çiftlerin ilişkisi daha farklıdır çünkü yasal bir evliliğin getirdiği statü, koruma ve haklardan yoksundurlar.
Bu çiftlere özel, yasal düzenlemeler gerekebilir (Sheafor ve Horejsi, 2002: 564-565). Bu yasal düzenlemelerin hayata geçirilmesi konusunda sosyal hizmet uzmanları
sosyo-politik bağlamda savunuculuk yapmak durumundadırlar.

Ampirik araştırmalar, heteroseksüellerin geylere yönelik tutumlarının psikolojik ve sosyodemografik değişkenlerle anlamlı bir biçimde ilişkili olduğunu ortaya koymaktadır. Geylere yönelik pozitif tutumları olanların tersine negatif tutumları olanlar;
(1) Toplumsal cinsiyet rolleri hakkında katı ve geleneksel tutumlar sergilemeye daha yatkın,
(2) Negatif tutumlar sergileyen akranlarına daha yakın,
(3) Geylerle ya da lezbiyenlerle kişisel ilişkiler kurmaya daha az yatkın,
(4) Muhtemelen yaşlı ve az eğitimli,
(5) İnancı güçlü ve geleneksel dini bir ideolojiyi onaylamaya daha yatkındır (Çelik, 2010).

Günümüzde çokkültürcü sosyal hizmet uygulamaları büyük oranda sivil toplum örgütleri tarafından gerçekleştirilmektedir.

Kaynaştırma: Engelli çocukların normal yaşıtları ile daha yapıcı ve kazançlı ilişkiler kurmasını kolaylaştıran uygulamalardır.

Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Gene Müdürlüğü'ne bağlı kuruluşlar

Özel bakım merkezleri

Huzurevleri

Yaşlı bakım ve rehabilitasyon merkezleri

Bakım, rehabilitasyon ve aile danışma merkezleridir.

Denetimli Serbestlik ve Koruma Kurulları Şube Müdürlüğü
Suçtan zarar gören çocukların karşılaştıkları psiko-sosyal ve ekonomik sorunların çözümünde danışmanlık yapmak ve bu çocuklara yardımcı olmak, hükümlülerin yeniden suç işlemesinin önlenmesi ve topluma kazandırılmasını sağlayıcı etkenleri güçlendirme amacına yönelik çalışmalar yapar.

Uluslararası Çocuk Merkezi bir sivil toplum örgütüdür. Merkez, her yaştaki çocukların, gençlerin, kadınların aile ve toplum içindeki bedensel, zihinsel ve sosyal sağlığının gelişmesine yönelik hak temelli çalışmalar gerçekleştirmektedir.

Birleşmiş Milletler’in, 10 Aralık 1948’de yayınladığı İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin 25. maddesine göre engellilerin sağlık, eğitim ve sosyal haklarının sağlanması güvence altına alınmıştır.

Üçüncü Basamak Sağlık Hizmetleri
İleri tetkik ve özel tedavi gerektiren hastalıklar için verilen hizmetlerdir. Ülkemizdeki ruh ve sinir hastalıkları hastaneleri, kanser hastaneleri, meslek hastalıkları hastaneleri bu tür hizmet veren hastanelerdir.

İl sağlık müdürleri Bakanlığın il düzeyindeki hizmetlerinin etkili ve verimli bir şekilde yürütülmesinden sorumludur; Bakanlığın düzenlemeleri çerçevesinde il düzeyinde personelin adil ve dengeli dağılımını yapar ve bu amaçla il içinde personel nakil ve görevlendirme işlemlerini doğrudan gerçekleştirir. İl sağlık müdürü, acil sağlık hizmetlerinin yürütülmesi için kamu ve özel hukuk tüzel kişileri ile gerçek kişilere ait tüm sağlık kurum ve kuruluşlarının sevk ve idaresinden sorumlu ve bu konuda yetkilidir. Birden fazla ildeki sağlık hizmetlerinin bir arada değerlendirilmesi, gelişmişlik farklarının giderilmesi ve hizmetlerin ve ihtiyaçların müşterek planlanması amacıyla Bakanlıkça belirlenen illerdeki müdürlerden biri koordinatör olarak görevlendirilebilir.

Genel hastaneler: Her türlü acil vaka ile yaş ve cinsiyet farkı gözetmeksizin, bünyesinde mevcut uzmanlık dallarıyla ilgili hastaların kabul edildiği ve ayaktan ve yatarak hasta muayene ve tedavilerinin yapıldığı en az 50 yataklı sağlık kuruluşlarıdır.

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü verilerine göre Türkiye'de sayısı en fazla olan dal hastane türü enel hastanelerdir. Hastane sayısı 1.341, yatak sayısı 176.943'tür.

Eğitim ve araştırma hastaneleri: Öğretim, eğitim ve araştırma yapılan uzman ve yan dal uzmanların yetiştirildiği genel ve özel dal sağlık kurumlarıdır.

Hastaların gizliliğe uygun bir ortamda her türlü sağlık hizmeti almaya dair sahip oldukları haklar mahremiyet hakları ile ilgilidir.

Semt Polikliniği: Sağlık Bakanlığı Yataklı Tedavi Kurumları Yönetmeliğine göre yataklı tedavi kurumlarındaki poliklinik hizmetlerine halkın kolay ulaşabilmesi, hastane polikliniklerindeki yığılmaların önlenmesi amacıyla hastanelere bağlı olarak semt poliklinikleri kurulabilir. Semt polikliniklerinin açılması, hizmetin veriliş şekli, poliklinik ve acil servis hizmetlerinin çalışma usul ve esasları ile burada görevli personelin, görev, yetki ve sorumluluklarına dair usul ve esaslar Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak bir yönerge ile belirlenir.

Aile hekimliği birimi: Bir aile hekimi ve en az bir aile sağlığı elemanından oluşan yapıdır.

Toplum sağlığı merkezi: Bölgesinde yaşayan toplumun sağlığını geliştirmeyi ve korumayı ön plana alarak sağlıkla ilgili risk ve sorunları belirleyen, bu sorunları gidermek için planlama yapan ve bu planları uygulayan, uygulatan; birinci basamak koruyucu, iyileştirici ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini müdürlüğün sevk idaresinde organize eden, bu hizmetlerin verimli şekilde sunulmasını izleyen, değerlendiren ve destekleyen, bölgesinde bulunan sağlık kuruluşları ile diğer kurum ve kuruluşlar arasındaki koordinasyonu sağlayan sağlık kuruluşuna denir. 

Yerinde sağlık hizmeti: Aile hekimi ve/veya aile sağlığı elemanının, müdürlükçe tespit edilen cezaevi, çocuk ıslahevi, huzurevi, korunmaya muhtaç çocukların barındığı çocuk yuvaları ve yetiştirme yurtları gibi toplu yaşam alanlarına Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara göre giderek yerinde vereceği sağlık hizmetini ifade etmektedir.

Acil Sağlık Hizmetleri Şube Müdürlüğü: Acil sağlık hizmetleri ile ilgili çalışmaları koordine eden, planlayan, ildeki tüm ambulansların ruhsatlandırma ve denetimini yapan, hastane acil servislerini koordine eden ve denetleyen, il düzeyindeki
ilkyardım eğitimlerinin verilmesini organize eden ve bununla ilgili ilkyardım eğitim merkezlerinin ruhsatlandırılması ve denetimini yapan, ilsağlık afet planlarının hazırlanması ve uygulanmasının koordinasyonunu sağlayan, acil sağlık hizmetleri ile ilgili tüm verileri toplayan ve değerlendiren birimdir.

Madde bağımlılarına yönelik olarak, ayakta veya yatarak uygulanan detoksifikasyon, idame ve rehabilitasyon için ilaçla veya ilaçsız olarak veyahut her iki usûl ile yapılan tedavi uygulama sınıfları şunlardır:

a) A Tipi Uygulama: Yüksek bağımlılık potansiyeli taşıyan ve ilaç ve diğer maddeler ile yapılan detoksifikasyon usûlüdür. Bu uygulama, sadece kamu kurum ve kuruluşlarına bağlı hastanelerde kurulan merkezlerde yapılabilir.

b) B Tipi Uygulama: Yüksek bağımlılık potansiyeli taşımayan ve ilaç ve maddeler kullanılmaksızın yapılan detoksifikasyon usûlüdür.

c) C Tipi Uygulama: Yüksek bağımlılık potansiyeli taşıyan ve ilaç ve sair maddelerle yapılan fakat detoksifikasyon tedavisi uygulanmayan idame usûlüdür. Bu uygulama, sadece kamu kurum ve kuruluşlarına bağlı hastanelerde kurulan merkezlerde yapılabilir.

d) D Tipi Uygulama: Yüksek bağımlılık potansiyeli taşımayan ilaç ve maddeler ile yapılan ve detoksifikasyon tedavisi uygulanmayan idame usûlüdür.

İkinci Basamak Sağlık Hizmetleri
Hastalıkların teşhis ve yatırılarak tedavisi için verilen hizmetlerdir. Ülkemizdeki Sağlık Bakanlığına bağlı tam teşekküllü devlet hastaneleri, askeri hastaneler, özel hastaneler, yataklı sağlık merkezleri, tıp fakülteleri bu gruba giren kuruluşlardır.

Sağlık Bakanlığının Merkez Teşkilatı hizmet birimleri arasında Şehir Hastaneleri Genel Müdürlüğü adı altında bir birim oluşturulmamıştır.

Hasta hakları ile hasta ve çalışan güvenliğine yönelik düzenleme yapmak Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünün görevleri arasında sayılmıştır.