SOSYAL HİZMET KURULUŞLARI - Deneme Sınavı - 12

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü tarafından 1994-2000 yılları arasında Dünya Bankası ile Kadın İstihdamının Geliştirilmesi Projesi yürütülmüştür. Doğru yanıt C'dir.

Çocuklarda zeka geriliğine neden olan fenilketonüri hastalığının erken dönemde teşhis ve tedavisi için Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü sorumluluğunda ülke genelinde “Fenilketonüri Tarama Programı”, eğitim ve uygulama çalışmaları, beyin hasarı ve zeka geriliğine neden olan fenilketonüri ile birlikte hipotroidi hastalıklarına karşı da ülkemizdeki tüm yenidoğanların taranmasına ilişkin “Ulusal Yenidoğan Tarama Programı”çalışmaları devam etmektedir.

Yerel yönetimler son yıllarda yalnızca sosyal yardım alanında değil, ayrıca geniş sosyal hizmet alanlarında kapsamlı hizmetler sunmaya başlamıştır. Başlarda bu hizmetler genellikle meslek edindirme kursları ve el sanatları kursları gibi etkinlikler biçiminde ortaya çıkmış olsa da son yıllarda anne-çocuk eğitimi, ebeveyn-çocuk iletişimi ve daha pek çok iletişimsel yetiye dönük çalışmalar artan bir hızla üretilmeye başlamıştır. Doğru yanıt B'dir.

Aile hekimliğinin amaçları şu alt başlıklarda özetlenebilir:
• Erken tanı ve tedaviyi sağlamak,
• Sağlık ile ilgili tüm konularda ilk değerlendirmeyi yapmak,
• Sorumluluğu altındaki kişilerle sürekli ilişki halinde olarak onları izlemek,
• Birinci basamakta verilmesi gereken, bireye ve topluma yönelik koruyucu sağlık hizmetlerini sunmak,
• Kronik hastalıklarda sürekli bakım ve tedaviyi sağlamak, bu tür hastalığı olan kişileri izlemek,
• Bireylerin yaşam kalitelerini ve sağlık düzeylerini geliştirmeye çalışarak toplumun gelişmesine katkı sağlamak.

Doğru yanıt E'dir.

2012 yılında SHÇEK tarafından belirlenen ilkeler uyarınca, kadın konukevlerinden; eşler arası anlaşmazlıklar nedeniyle evini terk eden ya da eşleri tarafından terk edilen ve bu sebeple yardıma ihtiyaç duyan kadınlar, fiziksel, cinsel, duygusal ve ekonomik istismara uğrayan kadınlar, boşanma ya da eşin ölümü nedeniyle ekonomik ve sosyal yoksunluk içine düşmüş kadınlar, istenmeyen evliliklere zorlanan kadınlar, evlilik dışı hamile ya da çocuk sahibi olan ve bu nedenle ailesi tarafından kabul edilmeyen kadınlar, daha önce uyuşturucu, alkol bağımlılığı olup bu konuda tedavi görmüş ve alışkanlıklarını terk etmiş kadınlar, cezaevinden yeni çıkmış olup yardım ve desteğe ihtiyacı olan kadınlar ile kontrolleri dışında oluşan çevre koşulları nedeniyle ekonomik ve sosyal yoksunluk içine düşmüş kadınlar yararlanmaktadır. Doğru yanıt D'dir.

Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğünce engelli yurttaşlarımızın eğitimi için özel eğitim hizmet ve uygulamaları yürütülmektedir. Bu hizmetler aşağıda adları verilen kuruluşlar eliyle yapılmaktadır:

• Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik Araştırma Merkezleri
• Milli Eğitim Bakanlığı Hastane İlköğretim Okulları
• Milli Eğitim Bakanlığı Görme Engelliler İlköğretim Okulları
• Milli Eğitim Bakanlığı İşitme Engelliler İlköğretim Okulları
• Milli Eğitim Bakanlığı Ortopedik Engelliler İlköğretim Okulları
• Milli Eğitim Bakanlığı Zihinsel Engelliler İlköğretim Okulları
• Milli Eğitim Bakanlığı İşitme Engelliler Meslek Liseleri
• Milli Eğitim Bakanlığı Ortopedik Engelliler Meslek Liseleri
• Milli Eğitim Bakanlığı Zihinsel Engelliler Eğitim Uygulama Okulları ve İş Eğitim Merkezleri
• Milli Eğitim Bakanlığı Zihinsel Engelliler Mesleki Eğitim Merkezleri
• Milli Eğitim Bakanlığı Otistik Bireylere Eğitim Veren Kurumlar

3816 sayılı Ödeme Gücü Olmayan Vatandaşların Tedavi Giderlerinin Yeşil Kart Verilerek Devlet Tarafından Karşılanması Hakkında Kanun: Bu yasa kapsamında, hiçbir sosyal güvenlik kurumunun güvencesi altında olmayan ve sağlık giderlerini karşılayacak durumda bulunmayan Türk vatandaşlarının sağlık giderleri devlet tarafından karşılanmaktaydı. Bu yasa 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (2006) uyarınca yeşil kart sahiplerinin sağlık harcamalarının 1 Ocak 2012 günü itibariyle SGK’ya devredilerek ve yeni bir sosyal güvenlik sistemine geçilmesinden ötürü 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmıştır. Doğru yanıt A'dır.

Yetkili hastaneden alınmış sağlık kurulu raporuna göre engel (engellilik oranı %40-69 arasında olmalı) ve başkasının yardımı olmaksızın yaşamını devam ettiremeyecek derecede engelli (%70 ve üzerinde oran olmalı) olan ve yasal olarak kendisine bakmakla yükümlü kimsesi bulunmayan kişilere ilgili kurumca belirli bir aylık bağlanır.

Uluslararası kuruluşlardan bazıları ve en önemlileri şunlardır:

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) (World Health Organization - WHO),

UNESCO (Birleşmiş Milletler, Eğitim, Bilim ve Kültür Organizasyonu) (United Nati- ons, Education, Science and Culture Organization),

UNDSPD (Birleşmiş Milletler, Sosyal Politika ve Kalkınma Birimi) (United Nations, Division for Social Policy and Development),

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) (International Labour Organization – ILO).

Dünyada yaşlılara yönelik var olan en temel hizmetlerden bir tanesi hospis bakımı (Terminal dönem-Hospice Care)’dır. Bu bakımı veren kurumlar, ölümü beklenen her yaş- ta bireye rahat, huzurlu, ve onurlu bir ölüm sağlamak üzere yapılandırılmışlardır (Okumuş 2002, Taylor ve diğ. 2008, Eldercare 2008, Abrams vd. 1995, Stanhope 1988). Hospis bakımı tektir ve aslında ölümcül hastalığa sahip hastalar ve aileleri için bir bakım felsefesidir (Beder 2006: 45–46). Hospisler dünyada sosyal çalışmacıların yaşlı ve ailesiyle yakından ve en yoğun çalıştıkları hizmet birimlerinden bir tanesidir (Taylor 2008, Ekdercare 2008, Canver 2008, Abrams 1995, Stanhope 1988).

Sosyal çalışmacı; huzurevine girmek için başvuran yaşlıların incelemelerini yapmak, yaşlıların huzurevine alışması ve uyumunu sağlamak, yakınları ile ve toplumla ilişkilerini sürdürmek ve ilgilerine göre zamanlarını değerlendirici etkinlikler düzenlemekten sorumludur. Her 100 kapasiteye kadar olan huzurevlerinde bir sosyal çalışmacı görevlendirilir (Md. 9/b).

Konumuz ile ilgili ilk kavram “sosyal hizmet” kavramıdır. İngilizce “social service/s”, Almanca “sozialer Dienst” teriminin karşılığıdır. “Service” ve “Dienst” sözcükleri tam anlamıyla “hizmet” sözcüğünün karşılığıdır.

20. yüzyılın başlarından itibaren bu tür hizmetlerin verilmesi meslekleşmiştir.

Sosyal çalışmacılar (social worker (İng.); der/die SozialarbeiterIn (Alm.))

Psikologlar, çocuk gelişimcileri, öğretmenler, hukukçular, hekimler vb. aynı alanda kendi mesleklerini uygulayarak çeşitli sıkıntıları nedeniyle toplumla iste- nilen bağını kurmakta ve sürdürmekte zorlanan insanlara topluma yeniden uyumlarını sağlamaları için kendi meslek alanlarındaki gerekli hizmetleri verirler, yardımcı olurlar.

Uzmanlık sözlüklerine göre kuruluş (İngilizce’de “establishment”, Almanca’da “Einrichtung”), “Önceden belirlenmiş amaçlara uygun ola- rak düzenlenerek oluşturulmuş, bina, gereçler, insangücü gibi maddi ögeleri olan, hizmet üreten örgütlü birlik”tir.

Kurum (İngilizce “institution”, Almanca’da “Anstalt”), “Kendisine bağlı en az bir kuruluşuyla önceden belirlenmiş bir amaca yönelik hizmet vermek için, bu hizmete uygun maddi ögeleri ve personeliyle birlikte kurulmuş, gelişmeye açık düzenli örgütlenmelerdir”.

İçinde masalar, koltuklar, sandalyeler, mutfak, tuvalet, çay ocağı, çalışma masaları, masaların üzerinde bilgisayarlar, telefonlar, faks, fotokopi makineleri gibi hizmet araçları olmalıdır.

Hekimler, psikologlar, sosyologlar, halk eğitimcileri, özel eğitimciler, psikolojik danışma ve rehberlik çıkışlılar, öğretmenler, hukukçular, her kesimden bakım elemanları.

İstanbul’da açılan Dar-ül Hayr-ı Alî 1908 yılında Himaye-i Etfal Cemiyetinin kurulmasıyla kapatıldı. Hemen hemen aynı amaca hizmet ediyordu.