SOSYAL HİZMET KURAMLARI II

Sosyal hizmet uzmanı için hazırlık süreci ve hazır olma durumunun temel amacı müracaatçılara en etkili hizmeti verebilmektir. Hazırlık süreci sosyal hizmet uzmanı için soruna ilişkin farkındalık kazanma sürecidir. Hazırlık sürecinde sosyal hizmet uzmanı, sosyal hizmet müdahalesi için ilk olarak kendi kendisini hazırlamalıdır. Sosyal hizmet uzmanının kendisini hazırlaması uygun ortam, süreç ve müracaatçıyı hazırlamasının dışında psikolojik olarak hazırlanmasını da içerir. Kendisini düşünme sürecinde, yapılacak işlerdeki püf noktaları ve mesleki literatür konusunda da kendisini hazırlamalıdır.

Hazırlık sadece ortam ve müracaatçı değil uzmanın kendi psikolojik hazırlığını da içermektedir.

Tanışma bağlantı kurma aşamasını kolaylaştıran belli başlı beceriler şunlardır;

Teşvik edici bir kişi;

Diğer bireylerle kıyaslamak söz konusu değildir. Her bireyin ayrı bir değer olduğu görüşü söz konusudur.

Görüşme sürecinde her bireyin değerli olduğu , kendine özgü özellikleri olduğu ilkesi benimsenir. Müdahaleler ve planlamalarda buna dayanarak bireyselleştirme ilkesi ile gerçekleştirilir.

Tanışma bağlantı kurma aşamasının alt basamakları aşağıda gösterilmiştir.

Tanışma/bağlantı kurma aşamasında dikkat edilmesi gereken şey, etkileşime girilecek ve gözlemlenecek birden fazla kişinin olması ve her bir bireyin görüşlerini dile getirme şansına sahip olduğundan emin olunması ile ilgilidir. Bu aşamada her bir aile üyesi, önemli olduğu duygusunu yaşamalıdır . Ayrıca bu aşamada önemle üzerinde durulması gereken bir diğer konu da aile ile çalışma yapan profesyonelin kendisi ile ilgilidir. Bu aşamada profesyonelin kendi ailesi ile ilgili bazı sorunları, çözülmemiş ya da farkında olmadığı duyguları ve üzerinde çalışılması gereken konuları olabilir. Kendi kişisel deneyimlerini temel alarak ailenin işlevsellikleri hakkında asılsız varsayımlar geliştirebilir. Bu nedenle aile ile çalışmada önemli bir öncül, profesyonelin kendi ailesinden nasıl etkilediğini fark etmesi ve bunları çözmesidir.

Aile bireyleri ile ayrı ayrı görüşmek ise zaman zaman gerekli olsa dahi bir şart değildir.

Grup sürecinde bireylerin benzer problemlere sahip olduğu gruplar olsa da bu bir gereklilik değildir. Bazı gruplarda bireyler farklı problemleri içinde bir araya gelebilirler.

Görüşülen kişinin çevresi hazırlık aşamasında değil sonraki süreçlerde değerlendirilen bir olgudur.

Bu aşamada önemle üzerinde durulması gereken bir diğer konu da aile ile çalışma yapan profesyonelin kendisi ile ilgilidir. Bu aşamada profesyonelin kendi ailesi ile ilgili bazı sorunları, çözülmemiş ya da farkında olmadığı duyguları ve üzerinde çalışılması gereken konuları olabilir. Kendi kişisel deneyimlerini temel alarak ailenin işlevsellikleri hakkında asılsız varsayımlar geliştirebilir. Bu nedenle aile ile çalışmada önemli bir öncül, profesyonelin kendi ailesinden nasıl etkilediğini fark etmesi ve bunları çözmesidir. Ve bunları çözülmesidir

Sosyal hizmet uzmanı, tedavi gruplarında grup üyeleriyle profesyonel ilişkiyi, onlara sıcaklık, empati ve ilgi göstermenin diğer unsurlarını aktardığı basamak tanışma/bağlantı kurma basamağıdır. Sosyal hizmet uzmanları, görev gruplarında ise tanışma/bağlantı kurma basamağında kendini tanıtır ve diğer üyelerden birbiri ile tanışmalarını ister. Bu basamakta sosyal hizmet uzmanları lider ya da grup üyesi rolünde dinleme becerilerini kullanır

Tanışma/bağlantı kurma aşamasında dikkat edilmesi gereken şey, etkileşime girilecek ve gözlemlenecek birden fazla kişinin olması ve her bir bireyin görüşlerini dile getirme şansına sahip olduğundan emin olunması ile ilgilidir. Bu aşamada her bir aile üyesi, önemli olduğu duygusunu yaşamalıdır. Ayrıca bu aşamada önemle üzerinde durulması gereken bir diğer konuda aile ile çalışma yapan profesyonelin kendisi ile ilgilidir. Bu aşamada profesyonelin kendi ailesi ile ilgili bazı sorunları, çözülmemiş ya da farkında olmadığı duyguları ve üzerinde çalışılması gereken konuları olabilir.

Toplumla sosyal hizmet uygulaması, Toplumdaki grupların, örgütlerin ve kurumların davranış kalıplarını ya da insanların bu sistemlerle ilişkilerini ve etkileşimlerini değiştirmek için, sosyal hizmetin uygulama becerilerinin yaşama geçirilmesidir.

Tanışma/Bağlantı kurma bir uygulayıcı olarak sosyal hizmet uzmanlarının kendilerini soruna yönlendirdiği ve sorunla ilgili kişilerle iletişim ve ilişki kurduğu bir zaman dilimidir.

Bireylerle sosyal hizmet müdahalesinin odağı, fiziksel, ruhsal olarak gereksinimi olan ya da toplumsal açıdan engeli bulunan kişilerdir.

Yardım sürecinden faydalanmak istemediğine dair davranışlar sergileyen bazı müracaatçılar için sosyal hizmet uzmanının yapabileceği pek bir şey bulunmamaktadır.

 

İsteksiz müracaatçılar genellikle yardım almak istemeyen ve gerekli yardımı alma konusunda inançları olmayan, hizmete gereksinim duymayan ve sosyal hizmet uzmanıyla ilişkilerini geliştirmede zorluklar yaşayan kişiler olabilir.

Mikro sistemler bireyler, mezzo sistemler küçük gruplardır. Aileler yakın ilişkileri içeren doğası nedeniyle mikro ve mezzo sistemlerin arasında bir konumda yer almaktadır. Son olarak makro sistemler ise örgütler ve toplumu içeren büyük sistemlerdir.

Bireylerle sosyal hizmet uygulaması sosyal kişisel çalışma, vaka çalışması olarak da tanımlanmakta, benzer anlamı ifade etmekte ve zaman zaman birbirlerinin yerine kullanılmaktadır.

Grupla sosyal hizmet uygulamasına yeni başlayan bir üyenin kafasında bazı soru işaretleri olabilir. Bunlar grubun amaçları, gruba neden katıldığı, kişisel amaçların grupta karşılanma durumu, grupta kendini rahat hissetme ile ilgili olabilir. Ayrıca gruba katılan diğer üyeler tarafından kabul edilme, diğer üyelerin geçmişleri ve ilgi alanları, gruptan hoşlanılmzsa toplantılara katılmaktan vazgeçebilme, diğer üyelerden saygı görme konularında kaygılar olabilir.

 

Toplumla sosyal hizmet uygulaması, toplum örgütlenmesi ve toplum kalkınması, sosyal planlama ve sosyal aksiyon ve sosyal yönetim ile bağlantılı becerileri içerir.