SOSYAL HİZMET KURAMLARI II - Deneme Sınavı - 13

Doğrudan sosyal hizmet uygulaması bireylerle, çiftlerle, ailelerle ve gruplarla sosyal hizmeti içermektedir.

Okul sosyal hizmeti

Arabulucu yer almamaktadır.

İsteksiz müracaatçıyla çalışma denmektedir.

En bilinen yönlendiriciler sosyopatlar, psikopatlar ya da antisosyal kişilik bozukluğu olanlardır.

Bireylerle sosyal hizmet uygulaması bilimsel olarak Mary Richmond’un 1917’deki
“sosyal teşhis” kitabına dayanmaktadır.

Hedef özellikler arasında yer almamaktadır.

Kabul olması gerekmektedir.

Seçici dikkat ve yorumlama.

Yeni eşinden ayrılmış çift

Bir birey/aile ile mesleki uygulamanın nasıl yürütüldüğünü değerlendirmek daha iyi bir uygulama yürütülebilmesini sağlar. Müdahale başarılıysa sosyal hizmet uzmanı çoğu zaman uygulamayı daha az sorgulama eğiliminde olabilir. Fakat mesleki müdahalenin her birey ve aile için en uygun sonucu vereceğinin bir garantisi yoktur. Uygulamanın başarısız olması farklı tekniklere başvurulmasını kaçınılmaz kılmaktadır. Bunun için birey ve aile ile yapılan teke tek ayrıntılı incelemeye imkân veren değerlendirme araştırmaları yapılmıştır. Bunun yanı sıra gözlem, ölçek uygulama, mülakat raporları, ses kayıtları ve görüntü bantlarını inceleme gibi çeşitli yollardan yararlanılmaktadır.

Müdahale planı gerçekleşirken sosyal hizmet uzmanı uygulamanın etkililiğini değerlendirirken bazı soruları cevaplandırması gerekmektedir. Bunlar:
• Müdahale planının işe yarayıp yaramadığı,
• Eğer müdahale planı işe yaramıyorsa nedeninin ne olduğu,
• Başarının önündeki engelleri kaldırabilmek için eylem planında ne tür değişiklik
yapılması gerektiği,
• Yeni eylemlere ihtiyaç olup olmadığı,
• Değerlendirme kısmına geri dönülmeye ihtiyaç olup olmadığı,
• Değerlendirme kısmının değiştirilmesine ihtiyaç olup olmadığı sorularıdır.

Son değerlendirme beklenilenlerin gerçekleşip gerçekleşmediğini belirleyen bir aşamadır. Son değerlendirme ile müdahale sürecinde kullanılan teknik ve yöntemlerin nasıl işe yaradığı belirlenir. Değerlendirme süreklilik gösteren bir aşamadır (Duyan, 2010). Bireylerle/ailelerle sosyal hizmet uygulamasında sosyal hizmet uzmanı müracaatçı ve müracaatçı sisteminin memnuniyet düzeyini belirlemek amacıyla değerlendirme yapmaktadır. Bu süreçte sosyal hizmet uzmanı kullandığı kuram, yöntem ve uygulama yetkinliği hakkında da yeniden bir değerlendirme yapma fırsatı yakalar. Son değerlendirme, ‘’Nerede, ne yaptık ve bundan ne elde ettik?’’ sorusunun yanıtını bulmayı sağlayan bir süreçtir. Uygulamanın değerlendirilmesinde üç boyutu içermektedir: Müdahalenin nasıl tanımlandığı, müracaatçının gelişiminin nasıl izleneceği, müracaatçının değişiminde uygulamanın ne kadar etkili olduğudur

Müdahale planı gerçekleşirken sosyal hizmet uzmanı uygulamanın etkililiğini değerlendirirken bazı soruları cevaplandırması gerekmektedir. Bunlar:

• Müdahale planının işe yarayıp yaramadığı,

• Eğer müdahale planı işe yaramıyorsa nedeninin ne olduğu,

• Başarının önündeki engelleri kaldırabilmek için eylem planında ne tür değişiklik yapılması gerektiği,

• Yeni eylemlere ihtiyaç olup olmadığı,

• Değerlendirme kısmına geri dönülmeye ihtiyaç olup olmadığı,

• Değerlendirme kısmının değiştirilmesine ihtiyaç olup olmadığı sorularıdır. Sonuçların değerlendirilmesi sürecinde ise:

• Burada işimiz bitti mi?

• Bu işe yaradı mı?

• İhtiyaçlar karşılandı mı?

• Ölçülebilir hedefler belirlendi mi? sorularının cevapları aranmalıdır.

Müracaatçının müdahale sürecindeki değişimini ölçebilmek için sosyal hizmet uzmanının hangi yaklaşımı kullanabileceğini belirlemesi için aşağıdaki etken ve sorunları göz önünde bulundurması gerekir:

• Geçerlik: Prosedür gerçekten beklenen veya inanılanı mı ölçüyor? • Güvenirlik: Prosedür aynı koşullar altında tekrarlandığında aynı sonuçları verebiliyor mu?

• Uygulama Kolaylığı: Prosedür yeterince kısa, kolay kullanılabilecek ve profesyonel olmayanların da anlayabileceği nitelikte mi?

• Hassasiyet: Prosedür göreceli olsa da küçük değişimleri ve farkları saptayabilecek mi?

• Tepkisizlik: Prosedür değişiklikleri durumu etkilemeden ya da değiştirmeden belirleyebilir mi?

Müracaatçının müdahale sürecindeki değişimini ölçebilmek için sosyal hizmet uzmanının hangi yaklaşımı kullanabileceğini belirlemesi için aşağıdaki etken ve sorunları göz önünde bulundurması gerekir:
• Geçerlik: Prosedür gerçekten beklenen veya inanılanı mı ölçüyor?
• Güvenirlik: Prosedür aynı koşullar altında tekrarlandığında aynı sonuçları verebiliyor mu?
• Uygulama Kolaylığı: Prosedür yeterince kısa, kolay kullanılabilecek ve profesyonel olmayanların da anlayabileceği nitelikte mi?
• Hassasiyet: Prosedür göreceli olsa da küçük değişimleri ve farkları saptayabilecek mi?
• Tepkisizlik: Prosedür değişiklikleri durumu etkilemeden ya da değiştirmeden belirleyebilir mi?.

Bireylerle/ailelerle sosyal hizmet uygulamasında sosyal hizmet uzmanı müracaatçı ve müracaatçı sisteminin memnuniyet düzeyini belirlemek amacıyla değerlendirme yapmaktadır. Bu süreçte sosyal hizmet uzmanı kullandığı kuram, yöntem ve uygulama yetkinliği hakkında da yeniden bir değerlendirme yapma fırsatı yakalar. Son değerlendirme, ‘’Nerede, ne yaptık ve bundan ne elde ettik?’’ sorusunun yanıtını bulmayı sağlayan bir süreçtir. Uygulamanın değerlendirilmesinde üç boyutu içermektedir: Müdahalenin nasıl tanımlandığı, müracaatçının gelişiminin nasıl izleneceği, müracaatçının değişiminde uygulamanın ne kadar etkili olduğudur.

Bireylerle ve ailelerle yapılan çalışmalardan elde edilen sonuçlar değerlendirilirken:
I. Bağlantı kurma aşamasında müracaatçı ile belirlenen amaçların üzerinde durulmalı ve ne kadar gelişme sağlandığı gözden geçirilmelidir.
II. Çalışma süresince kullanılan teknikler, karşılaşılan engeller gözden geçirilmelidir.

Grup üyelerinin birbirine güvenme ve saygı duyma, üyeler arasında açık ve dürüst iletişim, birbirinden destek alma, birbirlerini aktif olarak dinleme ve birbirlerinin gereksinimlerini dikkate alma durumları önemli değerlendirmeler arasında yer almaktadır.

Sosyal hizmet uzmanları programların yürütülmesi aşamasında ortaya çıkan problemlerin çözülebilmesi, bir kuramın test edilebilmesi, programların etkili yönetiminin sağlanabilmesi için personelin ihtiyaçlarının değerlendirilmesi sorumluluğunu taşımaktadır.