SOSYAL HİZMET KURAMLARI II - Deneme Sınavı - 5

Sözleşmenin içeriği birey, aile, grup ve toplum düzeyinde değişmemektedir. Doğru cevap A'dır.

Planlama sürecinin alt basamakları sırasıyla;

şeklindedir. Doğru cevap B'dir.

Planlama sürecinin 3. alt basamağı olan "sorunların gereksinimler biçiminde tanımlanması" basamağı, görece olarak basit basamaktır. Bu basamak duruma nasıl bakılacağını yeniden yapılandırmaya yardımcı olur ve bu sayede çözümler konusunda karar verebilmek kolaylaşır. Doğru cevap C'dir.

Planlama sürecinde, müracaatçının güçlü yönlerinin ortaya çıkarılması yoluyla ortak stratejilerin belirlendiği basamak müdahale düzeylerini belirleme basamağıdır. Doğru cevap D'dir.

Müracaatçının güçlü yönlerini detaylarıyla belirlemek için değişik kategorilerden sorular bulunmaktadır. Bu kategorilerden biri olan destek sistemine yönelik güçlü yanları tanımlayabilmek için sorulabilecek sorular;

şeklinde sıralanır. Doğru cevap E'dir.

Sosyal hizmet uzmanının, ailelerle uygulama yapması, bireylerle uygulama yapmasından daha zordur. Bunun başlıca nedeni her aile üyesinin farklı ve ayrı sorunlara sahip olmasıdır. Doğru cevap A'dır.

Aile ile plan yaparken üyelerden birinin ya da bir bölümünün kabul ettiği sorunlar yerine aile üyelerinin tamamı tarafından üstlenilen sorun üzerinde çalışılması gerekmektedir. Bu, sürecin daha kolay ve olumlu işleyişini sağlar. Doğru cevap B'dir.

Etkili ve verimli bir sonuç elde edebilmek için grup planlamasında en önemli unsur, bir grubun amacını oluşturmaktır. Doğru cevap C'dir.

Grup oluşturulurken düşünülmesi gereken en önemli nokta grubun amacıdır. Bunun yanı sıra grubun boyutu, görüşmelerin sıklığı ve süresi, zaman sınırları, grubun açık veya kapalı olma durumu, üyelerin demografik özellikleri ve grubun yapılacağı yer göz önünde bulundurulmalıdır. Grup, kurum baskılarıyla aceleyle oluşturulmamalıdır. Doğru cevap E'dir.

Toplumla sosyal hizmet uygulamasında toplumun gereksinimlerini ortaya çıkarmak amacıyla gerçekleştirilmesi gereken ilk etkinlik neyin gereksinim olduğunu açık bir şekilde tanımlamak için veri ya da bilgi toplamaktır. Doğru cevap D'dir.

Sosyal hizmet literatüründe, sosyal hizmet uzmanının sürdüreceği sorun çözme sü- recine ilişkin aşamalar hakkında çeşitli önerilere rastlanmaktadır. Compton ve Galaway, sosyal hizmet uzmanının sürece etkili bir biçimde katılmasını gerektiren altı aşamayı şu şekilde sıralamaktadır: • Sorunu ve var olan müracaatçı sistemini tanıma ve tanımlama, • Veri toplama, • Durum saptama ve hareket planını yapma, • Müdahaleyi gerçekleştirme, • Değerlendirme, • Sonuçlandırma. Bunlar arasında B seçeneğinde verilen "yorumlama" yer almamaktadır.

Zastrow, sosyal hizmet uzmanlarının, bireylerle, ailelerle, gruplarla, örgütlerle çalışırken sorun çözme yaklaşımını kullandığını belirtmektedir. Sorun çözme sürecindeki aşamaları şu şekilde sıralamaktadır. • Sorunu veya sorunları olabildiğince kesin tanımlamak, • Olası alternatif çözümleri üretmek, • Alternatif çözümleri değerlendirmek, • Kullanılacak çözüm veya çözümleri seçmek ve hedefler oluşturmak, • Çözümleri uygulamak, • Çözümlerin nasıl işlev gördüğünü değerlendirmek için izlemek. Bunlar arasında D seçeneğinde verilen "bireyi olabildiğince tanımak" yer almamaktadır.

Sorun çözme süreci sosyal hizmet uzmanı ve müracaatçının birtakım kararlar aldıkları bir süreçtir. Bu kararlar temel olarak; • Üzerinde çalışmayı istedikleri sorunun ne olduğu, • Bu çalışma ile neyin elde edilmesinin amaçlandığı, • Müracaatçının değişmeyi ve değiştirmeyi istemesine rağmen sorunun hâlâ devam etmesinin nedenlerinin nasıl kavramsallaştırılacağı, • Durumu değiştirmek için hangi usul ve kurallara başvurulacağı, • Usul ve kuralların uygulanmasını sağlamak için hangi faaliyetlere başvurulacağı, • Faaliyetlerin nasıl gerçekleştirileceği üzerinedir. A seçeneğinde verilen "belirlenen seçenekler gözden geçirilip uygun olanın seçilmesi" bunlar arsında yer almaz.

Sorun çözme sürecinin ilk aşamasını sorunu belirleme ve tanımlama aşaması oluşturmaktadır. Analiz ve tanımlaması iyi bir şekilde yapılmayan sorunlar çoğunlukla halledilemez ve devam eder. Böyle bir durumda müracaatçı birey veya aile/grup/toplum üyelerinde başvuran müracaatçılar, süreç içinde hem zaman ve enerji kaybına hem de hayal kırıklığına uğrarlar. Dolayısıyla sorun çözme sürecinde yapılması gereken ilk aşama müracaatçıların sorunlarının belirlenmesi ve tanımlanması ve daha sonra, bunların çözümünün ele alınmasıdır.

Müracaatçının haklarını, beklentilerini ve bağımsızlığını güvence altına almak ve sorun çözme sürecinde sosyal hizmet uzmanına müdahale hakkını sunmak için anlaşma (sözleşme) yapılmalıdır. Müracaatçı, süreç içinde, müdahale için bir seçenek seçtiğinde, yerine getirilmesi gereken görevleri ve amaçları bilmeli ve bu görevlerin nasıl yapılacağını açık bir şekilde anlamalıdır. Ön anlaşma, karşılıklı olarak görüşülüp kabul edildiği zaman, ortak amacı oluşturmaya yardımcı olur. Karşılıklı anlayış çerçevesinde hazırlanan anlaşma ile müracaatçı ve sosyal hizmet uzmanlarının uç sorunlarda karşı taraar olma olasılığı azalır ve mülakatların verimliliği korunabilir. Müracaatçıların ve sosyal hizmet uzmanlarının amaçları ya da hangi görevleri kimin yerine getireceğine ilişkin beklentileri farklı ise sözleşmenin müzakere edilmesi, her iki tarafı farklılıkları tartışmaya ve çözmeye zorlayacaktır.

Ön değerlendirme, bir kişinin veya durumun anlaşılması, bir sorunun çözülmesi ya da en aza indirilmesi için doğasını, nedenini, gelişimini ve yönünü belirleme sürecidir.

Sosyal hizmet uzmanları sonlandırma aşamasında; müracaatçı sistemiyle birlikte yapılan işlerin ve sürecin anlamını değerlendirmeli, ilişkinin sonlandırılmasıyla ilgili çalışmalar yapmalı, çalışmadan elde edilen olumlu sonuçların sürekliliğinin sağlanması için faaliyetlerde bulunmalıdır.

Uluslararası Sosyal Hizmet Uzmanları Federasyonu-International Federation of Social Workers (IFSW) 2001 yılında kurulmuştur.

Sosyal hizmet insanlara,

• İhtiyaç duydukları ve hakları olan kaynaklara ulaşmalarında,
• Sorun çözme kapasitelerini geliştirmelerinde,
• Müracaatçıların hizmet sunanların gelişimini destekleme yolu ile örgütlerin gelişmesini teşvikte destek sağlar.

Sosyal hizmetin amacı;
• İnsanların sorun çözme ve baş etme kapasitelerini geliştirmek,
• İnsanlara kaynak, hizmet ve şanslar tanıyan sistemler ile insanlar arasında bağlantı
kurmak,
• Bu sistemlerin etkili ve insancıl çalışmasını geliştirmek,
• Sosyal politikanın geliştirilmesine ve ilerletilmesine katkı vermek olarak ifade
edilebilir.