SOSYAL HİZMET KURAMLARI II - Deneme Sınavı - 13

Modern sosyal hizmet temelde bireylerle sosyal hizmet, gruplarla sosyal hizmet ve toplumla sosyal hizmet olmak üzere üç yardım yöntemini kullanır. Doğru cevap D'dir.

Bireylerle sosyal hizmet uygulaması bilimsel olarak Mary Richmond’un 1917 yılında yayınlamış olduğu “sosyal teşhis” kitabına dayanmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Toplumsal açıdan engelli olarak kabul edilen kişilerden bazıları işsizler, evsizler, parçalanmış ailelerin üyeleri, alkolikler, madde bağımlılıkları ve istismara uğrayan ya da sorunlu çocuklar olarak sıralanabilir. Kaza geçirmek her zaman engel yaşamayı göstermemektedir. Doğru cevap A'dır.

Tanışma/bağlantı kurma aşaması, sosyal hizmet uzmanlarını soruna yönlendiren ve sorunla ilgili kişilerle iletişim ve ilişki kurulan bir süreç olmaktadır. Tanışma/bağlantı kurma basamağının başarılı bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için, sosyal hizmet uzmanları kapsamı oldukça geniş olan mikro düzeyde sosyal hizmet uygulaması yapma becerilerine sahip olmalıdır. Doğru cevap C'dir.

Ses tonu sözlü olmayan iletişim kapsamında değerlendirilir. Doğru cevap E'dir.

Güven ortamının sağlanması için, sosyal hizmet uzmanı görüşme dışında, ailenin sorunlarını diğer meslektaşlarıyla paylaşmamalıdır. Sosyal hizmet uzmanının, aile gizliliğe önem vermiyor olsa bile, gizliliği koruması ve gizliliğin korunacağına dair aileye yasa prosedürleri ve kurum politikasını açıklaması gerekmektedir. Doğru cevap B'dir.

Gruplarla sosyal hizmet uygulamasında, sosyal hizmet uzmanının grup dinamiklerini anlayabilmesi için temel bilgi ve değerlere sahip olması gerekmektedir. Sosyal hizmet uzmanı, grupla sosyal hizmet uygulamasına katılacak her bir üyenin ailesel, sosyal, kültürel ve siyasal özellikleri ile ilgileri konusunda bilgilenmelidir. Doğru cevap C'dir.

Ön değerlendirme süreci, mikro, mezzo ve makro uygulamaları içermektedir.

Ön değerlendirmenin, asağıdaki şekilde görüldügü üzere, müracaatçının belirlenmesi; durum içinde müracaatçının mikro, mezzo, makro ve farklılık perspektifinden değerlendirilmesi; müracaatçının sorunları ve gereksinimleri hakkında bilgi toplanması ve müracaatçının güçlü yönlerinin vurgulanması olmak üzere kendi içinde dört alt basamağı bulunmaktadır (Kirst-Ashman ve Hull, 1999).

Ön değerlendirme sürecinde, sosyal hizmet uzmanı öncelikle müracaatçıları belirlemeli ve daha sonra müdahale için ön değerlendirme yapmalıdır.

Sosyal inceleme raporunda;

1.  Sorun,

2.  Sorunun belirtileri,

3.  Sorunun tarihi (tekrarlayan durumlar ya da yinelenen psikolojik olaylar),

4.  Şu anki durum (aile, iş, ekonomik durum ve ilgili çevresel, sosyal ve sağlık etmenleri),

5.  Aile geçmişi (ebeveynler, büyük ebeveynler ve diğer akrabalar ve onlarla ilgili sağlık

ve ruhsal etmenler),

6.  Eğitim ve çalışma geçmişi,

7. Müracaatçının amaçları (müracaatçının aile üyelerinin amaçları dâhil),

8. Sosyal hizmet uzmanının değerlendirmesi,

9. Sosyal hizmet uzmanının önerileri (sosyal hizmetin müdahale planı dâhil) olmak

üzere dokuz başlık altında toplanan bilgileri yer alır.

Müracaatçıların sahip olduğu sorunları onlarla birlikte derinlemesine keşfetme sürecinde sosyal hizmet uzmanlarına yardımcı olabilecek “sorunları değerlendirme soruları” asağıda yer almaktadır.

1. Spesifik sorunlar nelerdir?

2. Müracaatçı sorunları nasıl görmektedir?

3. Sorun sisteminde kimler yer almaktadır?

4. Sorun sisteminde yer alanlar nasıl dâhil olmuştur?

5. Sorunların nedenleri nelerdir?

6. Sorun nerede meydana gelmiştir?

7. Sorun ne zaman meydana gelmektedir?

8. Sorunun sıklığı, yoğunluğu ve süresi nedir?

9. Sorunun tarihçesi nedir?

10. Müracaatçı ne istemektedir?

11. Müracaatçı sorunla baş etmek için ne tür girişimlerde bulunmuştur?

12. Müracaatçı sorunla mücadele etmek için hangi becerilere gereksinim duymaktadır?

13. Sorunlarla mücadele etmek için, ne tür dışsal kaynaklara gereksinim duyulmaktadır?

14. Müracaatçının kaynakları, becerileri ve güçleri nelerdir?

15. Ne tür eylem tavsiye edilmektedir?

Müracaat.ıların karşılaştığı sorunlar;

• Kişiler arası çatışmalar,

• Sosyal ilişkilerden memnun olmama,

• Resmî kurumlarla yaşanan sorunlar,

• Rol performansı ile ilgili güçlükler,

• Toplumsal geçiş sorunları,

• Ruhsal ve davranışsal sorunlar,

• Kaynak yetersizliği,

• Karar vermede güçlükler yaşama,

• Kültürel çatışmalar

• Sorunları önceliklerine göre sıralayamama olmak üzere, on başlık altında ele alınabilir (Kirst-Ashman ve Hull, 1999).

Yapısal Değerlendirme

Aile Değerlendirmesi            Gelişimsel Değerlendirme

                                         İşlevsel (Fonksiyonel) Değerlendirme

Ailelerin değerlendirilmesi belli başlı hedeflere ulaşmak için yapılmaktadır. Bunlar;

• Ailenin sağlayacağı yararı değerlendirmek, yarar olacaksa ne tür müdahalelerin en

iyi sonucu vereceğini saptamak,

• Ailede ne tür değişikliklerin yapılacağını belirlemek,

• Müdahalenin kısa ve uzun dönemli amaçlarını belirlemek,

• Ailenin güçlü yönlerini ve kaynaklarını ortaya koymak,

• Ailenin işlevselliğini anlama ve değişim hedeflerini karşılıklı olarak belirlemek olarak

sıralanabilir (Collins, Jordan ve Coleman, 2007).

Aşağıdaki tabloda verilen Aile Değerlendirme Şeması’nı (Johnson, 1998), sosyal hizmet

uzmanının aileyi değerlendirmede kullanabileceği iyi bir rehberdir. Bu semada;

• Kimlik bilgilerinin ortaya konulması,

• Bir sistem olarak ailenin betimlenmesi,

• Aile sisteminin ilgilerinin, sorunlarının ve gereksinimlerinin belirlenmesi

• Gereksinimlerin karşılanmasında ve sorunların çözümünde aile sisteminin güçlü

ve güçsüz yönlerinin saptanması olmak üzere dört parçadan oluşmaktadır.

Krst-Ashman ve Hull (1999), toplumla sosyal hzmet uygulamasında ön degerlendrme

sürecn;

• Toplumun yapısını tanıma,

• Alanı ve bu alanda yaşayanları tanıma,

• Toplumun güçlü yanlarını belirleme,

• Toplumdaki insanlarla iletişime geçme olmak üzere dört alt sürece ayırmaktadır.

Grupla sosyal hizmet uygulamasına yeni başlayan bir üyenin kafasında bazı soru işaretleri olabilir. Bunlar grubun amaçları, gruba neden katıldığı, kişisel amaçların grupta karşılanma durumu, grupta kendini rahat hissetme ile ilgili olabilir. Ayrıca gruba katılan diğer üyeler tarafından kabul edilme, diğer üyelerin geçmişleri ve ilgi alanları, gruptan hoşlanılmazsa toplantılara katılmaktan vazgeçebilme, diğer üyelerden saygı görme konularında kaygılar oluşabilir. Doğru cevap D'dir.

Toplumla sosyal hizmet uygulaması, sosyal çevreyi değiştirme üzerinde odaklanır ve toplumun dışında kalan insanlara umut aşılamak ve bu yolla sosyal adaletin gerçekleşmesi için çalışır. Doğru cevap E'dir.

Sosyal hizmet uzmanı, hedef toplumu farklı yönleriyle incelemek zorundadır. Çünkü her toplumda çeşitli gereksinimleri olan farklı gruplar bulunmaktadır. Sosyal hizmet müdahalesinin odağı olan toplumu tam olarak anlayabilmek için farklı toplumların topluma bakış açılarının anlaşılması önemlidir. Doğru cevap A'dır.