SOSYAL HİZMET KURAMLARI I

Self determination; bireyin kendi kaderini kendinin tayin etme hakkının olması anlamına gelmektedir. Doğru cevap A'dır.

İnanç, değer, kavramlar ve hipotezler kuramsal alt yapıyı oluştururlar. Bu tür bilgilerin yer aldığı bilgi bütününe kuramsal bilgi denir.

Soru kökünde yer alan alanlar olgusal bilginin alt alanlarıdır.

Bu seçeneği haricindeki tüm seçenekler uygulama bilgisinin özelliklerini ifade etmektedir. Bu seçeneği ise kuramsal bilginin bir özelliğini ifade etmektedir.

Uygulama bilgi çerçevesi Sosyal hizmet uzmanı uygulamadan elde ettiği bilgiyi sistematik bir şekilde çizdiği yol ve yöntem ile ortaya koymasıdır. Bunu da bazı sorular temelinde yapar. Bu seçeneğindeki soru uygulama bilgi çerçevesine uygun bir soru alanı olmadığı için.

Bilginin doğasını, kaynaklarını, kökenlerini, değerini araştırmak epistemolojinin alanıdır.

Toplumsal kaynakların ve sorumlulukların toplumun tüm üyelerine hakkaniyet ve eşit dağılımı sosyal adalet olarak tanımlanmaktadır Sosyal adalet, toplumun tüm üyelerinin aynı temel haklara, korunmaya, fırsatlara, gerekliliklere ve sosyal çıkarlara sahip olduğu ideal bir durum olarak açıklanabilir. Buradaki hakkaniyet ve eşitlik kavramcılarından yola çıkılmıştır.

Seçeneklerin tamamı sosyal hizmetin çalışma alanına giriyor olsa da dezavantajlı gruplar daha ön planladır. Mülteci, yoksullar ve LGBT bireyler dezavantajlı grupların alt kategorilerini oluştururlar.

Sosyal hizmet uygulaması kaynaklar ve insanlar arasında çalışırlar. Ancak son karar her zaman bireyin kendisine aittir.

Bilgilendirilmiş onam kullanmak araştırmalarda etik dışı bir durum değil aksine etik bir zorunluluktur. Bilgilendirilmiş onam ile katılımcı araştırma hakkında bilgilendirilir ve bu bilgiler ışığında katılımcının rızası alınır.

Sosyal hizmet uzmanlarının çalışmalarına yön veren yasal düzenlemeler bilgi üretmeyi zorlaştırmanın aksine bilgi üretimine katkıda bulur ve Zemin hazırlar. Ancak bu düzenlemelerdeki eksiklikler bilgi üretimini ve kendini geliştirmeyi engelleyebilir. Bu seçeneğinde direct olarak bu eksiklikler vurgulanmamış düzenlemelerin kendisi kastedilmiştir.

Bilgi temelinin uygulamada göz ardı edilmesi durumunda ortaya çıkabilecek aksaklıkların dışında uzmanların bilgi ortaya koyması, bilgi üretmesini ve kendilerini geliştirmelerini de engelleyecek durumlar ve etmenler vardır. Bunlardan biri meslek elemanı olmayan yöneticilerle çalışmaktır. Sosyal hizmet uzmanı bireyi ve onu çevreleyen dünyayı görünenin ötesinde algılama, değerlendirme ve yorumlama yeteneğine sahip olmalıdır. Sosyal hizmet uzmanı, sosyal değişime ve sosyal adalete ancak bu şekilde hizmet edebilir. Sosyal adaletin temel çıktıları;

• toplumsal alanda eşitliğin korunması,

• her bireyin saygın, değerli ve eşit hakka sahip olduğu bilincinin yaygınlaştırılması,

• temel gereksinimlerin karşılanması,

• ağırlıklı olarak dezavantajlı toplulukları içeren bir toplumsal yapıda eşit gelir dağılımının sağlanmasıdır.

Dolayısıyla doğru cevap C şıkkıdır.

İnsan hakları temelinde insan olmanın anlamına uygun, toplumun insan onuruna yakışır bir yaşam sürmelerinin ön koşullarını çizen en önemli meslek sosyal hizmettir. İnsan haklarının iki temel kavramlarından özgürlük ve eşitlik kavramları sosyal hizmet literatüründe “self determinasyon ve sosyal adalet” olarak kendini göstermektedir. Bu anlamda geleceklerine ilişkin kararları kendileri alan insanlar özgür olarak nitelendirilebilmektedir. İnsanların özgürce karar verebilmeleri ancak çok temel insan ihtiyaçlarından yararlanabilmesi ve seçeneklerinin olması ile gerçekleşebilmektedir. Bu durum ise sosyal adaleti gerektirmektir (Şahin, 2002). Sosyal hizmet uzmanı; bireylerin, ailelerin, grupların ve toplumun insan onuruna yakışır, özgür ve haklarının gereğince bir yaşam sürmeleri için çabalamakta ve bu temelde müdahalelerini gerçekleştirmektir. Sosyal hizmet mesleği ve disiplininin nihai hedefi, sosyal adaletin sağlanmasıdır. Diğer şıklar zaten sosyal adalet çerçevesi altında sağlanması planlanan amaçlardır denilebilir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Tinsellik bilgisi, dinsel bir anlayışın dışında yaşama verilen anlam, kişinin kendine yüklediği anlam gibi kişinin kendi dünyası ve çevresi hakkında geliştirdiği ve inandığı geniş bir anlayışı kapsamaktadır.

Uygulama kuramı, yardım etkileşimlerinin doğasını, yardım işlemini ve çeşitli durum ve sistemlere uygun çeşitli aracılık stratejilerini ele alarak sosyal hizmetin bilgi çerçevesinde önemli yer tutmaktadır.

Pawson ve diğ. (2003), sosyal hizmetin bilgi çerçevesinin beş kaynaktan beslendiğini ifade etmektedir.

Sosyal hizmetin bilgisi birbiriyle örtüşen aynı zamanda birbiriyle birleşen kuramsal bilgi, olgusal bilgi ve uygulama bilgisi olmak üzere üç başlık altında kategorize edilmektedir.

Kuramsal bilgi, kavramların, inançların, değerlerin, önerilerin, varsayımların, hipotezlerin ve prensiplerin bütününden oluşmaktadır.

Olgusal bilgi beş önemli alan ile kategorize edilmektedir.

Sosyal hizmetin olgusal bilgi temelinde yer alan beş önemli alan: hukuk, sosyal politika, kurum politikası, işlemler ve sistemler, belirli insan grupları ile ilgili bilgi ve belirli bireysel ve toplumsal sorunlar olarak ifade edilmektedir.