SOSYAL HİZMET KURAMLARI I - Deneme Sınavı - 3

Ekolojik yaklaşım bireyi çinde bulunduğu çevre ile birlikte değerlendirir. Doğru cevap A'dır.

Ekolojik yaklaşıma göre insan kendi çevresinin özellikleriyle uyumlu olması gerekir. Doğru cevap A'dır.

1960’lı yıllardan beri sosyal hizmet mesleği, insan davranışlarını değerlendirmede temel olarak sistem yaklaşımını kullanmaktadır. Sistem yaklaşımı, müracaatçının yaşam şartlarının karmaşıklığını ve birbiriyle ilişkilerini değerlendirmek için müracaatçının sorunlarının arkasında yatan faktörlere bakmayı vurgulamaktadır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Germain ve Gitterman’ın sosyal hizmet uygulaması olan “yaşam modeli” ekolojik sistem yaklaşımının formülüdür. Ekolojik sistem yaklaşımı, genel sistem kuramının bir parçasıdır. Ekolojik yaklaşım, bireyler ve çevreleri arasındaki etkileşimin doğasını anlamayı vurgular. Bu yaklaşıma göre bireyler, içinde bulunduğu çevrenin değişen özelliklerine ayak uyduran yapılardır. Bireyler çevre tarafından etkilenir ve değiştirilirler ve çevreyi değiştirirler. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Biogenetik faktörler, Ailevi faktörler, Kültürel faktörler ve Öz bakım kalıpları ekolojik değerlendirmede göz önünde bulundurulması gereken düzeyler arasında yer almaktadır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Ekolojik yaklaşım, yaşayan dinamik etkileşimlerle ilgilidir; vurgu aktif katılımdadır. Bununla birlikte sistem kuramı ise daha geniş bir perspektife sahiptir; cansız varlıkları da kapsar. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Çatışma fikri en genel anlamı ile ilk olarak Karl Marx’ta görülmektedir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Dahrendorf ’un çatışma konusundaki fikirlerine göre; Çatışma bastırılabilir, kontrol edilebilir veya kanalize edilebilir. Ancak çatışmalar yok edilemez. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Entropi, bir sistemin ithal ettiğinden daha fazla enerji ihraç ettiği durumları tanımlamaktadır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Güçlendirme süreci bireyden başlayan ve daha sonra toplumsal düzeyde gerçekleşen bir harekettir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Rojek sosyal hizmetin Marksist bakış açısını ilerici, üretken ve çatışan pozisyon olarak üçe ayırmaktadır:

• İlerici pozisyon: Sosyal hizmet uzmanı aynı zamanda değişim ajanıdır ve toplumda değişim yaratmak ve bilinç yükseltmek gibi rolleri vardır.

• Üretken pozisyon: Sosyal hizmet bir sınıf kontrolü aracıdır.

• Çatışan pozisyon: Sosyal hizmet uzmanı hem bir toplum ajanı hem de çatışan sınıfa bilgi aktaran konumundadır.

Doğru yanıt B seçeneğidir.

Birçok yaklaşım baskı karşıtı uygulama ve radikal yaklaşımı şekillendirmiştir:

• Sistem kuramı, sadece birey odağında değil farklı sistem ve düzeylerde çalışılması gerektiğini vurgulamaktadır,

• Ekolojik sistem teorisi, birey ve çevresi arasındaki etkileşime odaklanmaktadır,

• Yapısal yaklaşım, yapısal düzey ve bunun getirdiği sorunlara dikkat çelmektedir,

• Feminist yaklaşım, bireyi baskılayan sisteme olan başkaldırıya vurgu yapmaktadır,

• Güçlendirme yaklaşımı, bireyin var olan güçlerinin ortaya çıkmasındaki ve özgürleşmesindeki engelleyici faktörlere dikkati çekmektedir.

Doğru yanıt A seçeneğidir.

Radikal sosyal hizmet ve geleneksel sosyal hizmet arasında birtakım
benzerlikler bulunmaktadır.  Bu benzerlikler, her iki görüşün de bireysel problemleri toplumun ürettiğini kabul etmesi, toplumla birey arasındaki ilişkiyi karşılıklı etkileşim olarak betimlemesi, müracaatçı otonomisine önem vermesi, müracaatçıların içinde yaşadıkları duruma yönelik davranış geliştirmeleri
için durumlarını anlayabilecekleri değerini kavramış olmasıdır. Her iki görüşün de girdi ve çıktı gibi birtakım terimlerinin benzerlik göstermesi sistem ve ekolojik yaklaşımlar arasındaki benzerliklerden biridir. Doğru cevap D'dir.

Sistem yaklaşımı, psikodinamik kuramın yetersizliği ile gündeme gelmiştir ve “sosyale” vurgu yapmaktadır. Sistem yaklaşımı değişen çevreye psikolojik yaklaşımlardan daha fazla vurgu yapan bir yaklaşımdır. Sistem, birbiriyle ilişki ve etkileşim içinde bulunan, alt sistemlerden oluşan ve daha büyük bir sistemin parçası olan bir bütündür ve bireyler sosyal çevrelerindeki sistemlere bağlıdır. Sistem yaklaşımı, insan ve toplum davranışlarının parçalarıyla ilgilenmekten ziyade “bütün” ile ilgilenmektedir.

Girdi ve çıktı gibi birtakım terimleri farklılık değil benzerlik gösterir. Sistem ve ekolojik sistem yaklaşımı arasındaki benzerlikler şunlardır:

Baskı karşıtı uygulama baskı altındaki bireylere destek sunarken aynı zamanda toplum ve politika düzeyinde de bu gruplarla bağlantılı toplumsal düzeydeki hareketlerin içinde yer alır.

Dahrendorf’a göre sanayi çatışması kapitalist toplumun tek çatışması değildir. Eğer bir otorite yapısı varsa güç dengesizliklerini muhafaza etmeye yardımcı olan rol yapılanması da vardır. Bu şekildeki sosyal sistemlere Dahrendorf “mecburi koordine edilmiş topluluklar’’ ismini vermiştir. Bu topluluklar çatışan menfaatleri olan iki ayrı grubun farklılaşmasına neden olur. Bu farklılaşma ve çatışma ise zaman içinde sosyal ilişkilerin değişmesine yol açacak bir yapı ortaya çıkarır

Güçlendirme yaklaşımı Solomon öncülüğünde ortaya çıkan bir yaklaşımdır. Güçlendirme yaklaşımı, problemlerden ziyade bireyin güçlerine ve güçlü yönlerine
odaklanmaktadır. Güçlendirme, bireylerin kendi yaşamları üzerinde kontrol ve söz sahibi olmaları ve bu yönde eyleme geçme gücü kazanmaları için bireylere yardımcı olmayı amaçlayan bir yaklaşımdır. Bu yaklaşıma göre bireylerin var olan güçlerinin ortaya çıkarılarak, kendilerine olan güvenlerinin artırılması ve benlik saygılarının yükseltilmesi noktasında bireylere yardımcı olunması son derece önemlidir. Bu bağlamda bireydeki güç en iyi şekilde anlaşılmalıdır.

Ben ötesi yaklaşım, en üst seviyede mutluluk yönetimi ve kişiliğin gelişmemiş veya kaybolmuş karanlık kısımlarının bütünleşmesini kapsayan tinsel gelişim üzerine odaklanır Doğru yanıt “A” seçeneğidir.

Yönlendirmesiz çalışmada uzman müracaatçıya karşı yönlendirici olmaz. Uzman müracaatçının sadece hedefleri değil müdahaleleri de belirtmesine olanak sağlar hatta onu destekler. Uzman, müracaatçının ifadeleri doğrultusunda yol alır. Doğru yanıt “B” seçeneğidir.