SOSYAL HİZMET KURAMLARI I - Deneme Sınavı - 5

İnsanlara sosyal işlevselliğini kazandırmayı amaçlayan sosyal hizmet, sorunları olan insanlarla çalışmak için (birey, aile, grup, toplum) öncelikle bu insanları tanımalı, çevresi ile birlikte insanı bir bütün olarak ele almalı ve sorunun belirlenmesinde, müdahale yöntem ve tekniklerden hangisinin müracaatçı için daha iyi bir müdahale olduğuna karar vermede bilimsel yöntemden yararlanmaktadır.

Planlı değişim süreci, müracaatçı ve sosyal hizmet uzmanının belli bir davranışın değişimi üzere beraber aldıkları karar aşamasını, planlama ve hareket aşamasını ve bunların başarılı olup olmadığının değerlendirilmesi aşamasını ve yardımın sonlandırılması aşamasını kapsamaktadır. Sosyal hizmet uzmanı müracaatçının getirdiği bilgilerle müdahale planını şekillendirirken, müdahale planının şekillenmesine aynı zamanda uzmanın kendi yaşamsal deneyimleri ve mesleki deneyimleri katkıda bulunmaktadır.

Sosyal hizmet bilgi şemsiyesinde Sosyal politika, Ekonomi, Felsefe, Psikoloji yer alır. Doğru cevap E'dir.

Pawson ve diğ. (2003), sosyal hizmetin bilgi çerçevesinin beş kaynaktan beslendiğini ifade etmektedir. Bunlar:
• Örgütsel bilgi- hükümet ve politikalarla ilgili bilgiler,
• Uygulayıcı bilgisi- kişisel, içerik odaklı, çoğunlukla sözsüz tepkilerle ilgili bilgiler,
• Kullanıcı bilgisi- ilk elden deneyimler ve çoğunlukla konuşulmamış ve az değer
biçilmiş bilgiler,
• Araştırma bilgisi- araştırmalar sonucu elde edilmiş bilgidir fakat derinlemesine
araştırmanın devam ettiği geniş bir araştırmayı kapsayan bilgiler,
• Politika toplumu- toplumsal ve politik etmenlerle ilgili bilgilerdir.

Doğru cevap E'dir.

Sosyal politika, Bireysel ve toplumsal sorunlar, Kurum politikası, İşlemler ve sistemler kategorize edilen olgusal bilgilerden biridir. Ancak E şıkkında verilen ifade kuramsal bilgi çatısı altına girmektedir. Doğru cevap E'dir.

Epistomoloji; bilginin doğasını, kaynaklarını, kökenlerini, değerini araştırmak anlamına gelir. Doğru cevap A'dır.

Sosyal hizmet fizik, kimya, biyoloji gibi bilim dalları ile aynı düzlemde olan bir bilim değildir. Sosyal hizmet, aşağıdaki özelliklerinden dolayı bir bilim olarak adlandırılmaktadır:

• İnsanların sosyal işlevselliğini tanımlayan verileri toplamakta, organize ve analiz etmektedir.

• Gözlem, deneyim ve temel öğretileri yeni teknikler yaratmak, yeni uygulama yolları formüle etmek ve yeni program ve politikalar geliştirmek için kullanmaktadır.

• Sosyal hizmet müdahalelerine rehberlik edecek teklifleri hazırlarken kavramsal çerçevelerin temeli olarak, verileri kullanmaktadır.

• Mevcut müdahaleleri ve onların insanların sosyal işlevselliği üzerindeki etkisini objektif olarak incelemektedir. 

Sosyal hizmet araştırmasının içeriğini aşağıda yer alan kategoriler oluşturmaktadır. Bu kategorilerin her biri sosyal hizmet uygulamasında araştırmanın neden önemli olduğuna ilişkin verileri işaret etmektedir: Hizmetlerin müracaatçılara nasıl sağlandığı, Birey olarak müracaatçıların davranışları ve aileleri ve küçük gruplar gibi onlara yakın olanlarla etkileşimleri,
Toplum ve sosyal politikaların incelenmesi, Sosyal hizmet uzmanlarının tutumları, eğitimsel geçmişleri ve organizasyonlar, Amaçlarını yerine getirmede nasıl başarılı olduğu, Müracaatçılara verilen hizmetlerin spesifik olarak ne ile ilgilendiği sosyal hizmet araştırmasının içeriğinde yer alan veriler arasındadır. Dolayısıyla doğru cevap A'dır.

Sosyal hizmet araştırmalarında etik ihlali açısından ortaya çıkabilecek bazı sorunlar aşağıdaki gibidir:
• Veri kaynaklarına verilebilecek zararlar,
• Veri kaynaklarının gönüllü katılımı,
• Veri kaynaklarını kandırmama,
• Anonimlik ve gizlilik ilkeleri,
• Verilerin çözümlenmesinde ve araştırma raporunun yazılmasında uyulacak kurallarla
bağlantılı sorunlardır. (Veriler kavramı burada müracaatçılardan toplanan
bilgi ya da alanda bilgi edinilen bireyler olarak anlaşılmalıdır.) Doğru cevap A'dır.

Kuramsal bilgi, olgusal bilgi, uygulama bilgisi sosyal hizmetin bilgi türleri arasından kabul edilmektedir. Diğer şıklarda verilenler sosyal hizmetin bilgi kaynakları arasında yer almaktadır. Dolayısıyla doğru cevap A'dır.

Sosyal hizmet uzmanına göre bilginin değerli olabilmesi için, mesleğin amaçları ile uyumlu olması ve kullanılabilecek bir şekilde sunulması gerekmektedir. Sosyal hizmet uzmanlarının değer vereceği ve güveneceği bilgi kaynakları; meslektaşlarla bilgi alışverişinde bulunma, mesleki uygulamalar üzerine düzenlenen çalıştaylardan bilgi edinme ve bu düzlemde konuşulan konular üzerine akıl yürütme ve araştırma yapma, kuram kitapları ve bilimsel makalelerden bilgi edinme şeklinde sıralanmaktadır. Sosyal hizmet uzmanları daha ulaşılabilir, daha hızlı, daha kişisel ve daha etkileşimsel bilgi kaynaklarına eğilim göstermektedir. Sosyal hizmet uzmanları bu anlamda aşağıda yer alan, önemliden bir öncekine göre daha az önemli olarak sıralanmış bilgi ve kanıt sağlayan çalışmaları yararlı bulmaktadır.
• Sosyal bir sorun ya da klinik değerlendirme,
• Sosyal hizmet uygulamasının etkililiği,
• Belli bir nüfus grubu,
• Sosyal hizmet etiği,
• Sosyal hizmet mesleği,
• Savunuculuk,
• Kuramsal bakış açıları,
• Eğitim,
• Araştırma metodolojisi,
• Sosyal hizmet araştırmasında epistomolojik sorunlar.

Doğru cevap A'dır.

Self determination; bireyin kendi kaderini kendinin tayin etme hakkının olması anlamına gelmektedir. Doğru cevap A'dır.

İnanç, değer, kavramlar ve hipotezler kuramsal alt yapıyı oluştururlar. Bu tür bilgilerin yer aldığı bilgi bütününe kuramsal bilgi denir.

Soru kökünde yer alan alanlar olgusal bilginin alt alanlarıdır.

Bu seçeneği haricindeki tüm seçenekler uygulama bilgisinin özelliklerini ifade etmektedir. Bu seçeneği ise kuramsal bilginin bir özelliğini ifade etmektedir.

Uygulama bilgi çerçevesi Sosyal hizmet uzmanı uygulamadan elde ettiği bilgiyi sistematik bir şekilde çizdiği yol ve yöntem ile ortaya koymasıdır. Bunu da bazı sorular temelinde yapar. Bu seçeneğindeki soru uygulama bilgi çerçevesine uygun bir soru alanı olmadığı için.

Bilginin doğasını, kaynaklarını, kökenlerini, değerini araştırmak epistemolojinin alanıdır.

Toplumsal kaynakların ve sorumlulukların toplumun tüm üyelerine hakkaniyet ve eşit dağılımı sosyal adalet olarak tanımlanmaktadır Sosyal adalet, toplumun tüm üyelerinin aynı temel haklara, korunmaya, fırsatlara, gerekliliklere ve sosyal çıkarlara sahip olduğu ideal bir durum olarak açıklanabilir. Buradaki hakkaniyet ve eşitlik kavramcılarından yola çıkılmıştır.

Sosyal hizmet uygulaması kaynaklar ve insanlar arasında çalışırlar. Ancak son karar her zaman bireyin kendisine aittir.

Bilgilendirilmiş onam kullanmak araştırmalarda etik dışı bir durum değil aksine etik bir zorunluluktur. Bilgilendirilmiş onam ile katılımcı araştırma hakkında bilgilendirilir ve bu bilgiler ışığında katılımcının rızası alınır.

Sosyal hizmet uzmanlarının çalışmalarına yön veren yasal düzenlemeler bilgi üretmeyi zorlaştırmanın aksine bilgi üretimine katkıda bulur ve Zemin hazırlar. Ancak bu düzenlemelerdeki eksiklikler bilgi üretimini ve kendini geliştirmeyi engelleyebilir. Bu seçeneğinde direct olarak bu eksiklikler vurgulanmamış düzenlemelerin kendisi kastedilmiştir.