SOSYAL HİZMET ETİĞİ - Deneme Sınavı - 3

Sosyal hizmet sürecinin bu aşamasında hizmetlerin kesintiye uğramasına yol açabilecek şu durumlar yaşanabilmektedir:
• Acil durumda danışana ne yapacağını bildirmeden sosyal hizmet uzmanının tatile
gitmesi veya kurumdan ayrılması.
• Danışanının ihtiyaçlarını karşılamadan ve uygun yönlendirmeler yapmadan kendi
kaderiyle baş başa bırakması.
• İhtiyaç duyan bir danışanın telefon çağrılarına ve diğer haberleşme çabalarına yanıt vermeme.

“Uygun davranışın ve rollerin kişiler arasında ne olduğuna ilişkin belirlenmiş olan açık veya kapalı kurallar” sınırları ifade etmektedir.

Sağduyu: Toplumsal veya doğal yaşam konusunda insanların paylaştığı genel inançlar, kanılar veya açıklamalardır. Aristo’da
ise, beş duyu organından gelen verileri nesneye ilişkin bütünsel bir kavrayışta birleştirme yetisidir.

Yanıt A.

Bakım tedbiri: Çocuğun bakımından sorumlu olan kimsenin herhangi bir nedenle görevini yerine getirememesi hâlinde, çocuğun resmî veya özel bakım yurdu ya da koruyucu aile hizmetlerinden yararlandırılması veya bu kurumlara yerleştirilmesine yönelik tedbirdir (5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu, 2005). Bu tedbir Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yerine getirilmektedir.

Yanıt A.

Tükenmişlik, “yardım edici mesleklerdeki insanların çalışma koşullarının bir sonucu olarak idealizm, enerji ve deneyimlerindeki amaçlarının azalması süreci” olarak tanımlanmaktadır.

Yanıt C.

Yanıt E'dir.

Sosyal hizmet uzmanları ancak yeterli ölçüde bilgili oldukları ve yetkinliklerini kanıtla- dıkları alanlarda süpervizyon vermelidir.

Örneğin, aile danışma merkezinde yönetsel konumda çalışacak olan bir sosyal hizmet uzmanı, aile hukukunu, ailenin işlevselliğini etkileyen psikososyal bileşenleri ve girişimleri içeren kuramsal yaklaşımları ve kültüre duyarlı olarak aile kurumunun güncel sorunlarını bilmek zorundadır.

Yanıt E.

Yetkinlik profesyonellerle değil, astlarle ilişkiler için gerekli bir niteliktir. Cevap E.

Yanıt D.

Yanıt E.

Yalnızca danışanlarımız tarafından değil, meslektaşlarımız tarafından da bize aktarılan gizlilik özelliği taşıyan bilgileri saklamak zorunda olduğumuza şüphe yoktur. Bununla birlikte meslektaşımızın sahip olduğu bilgiyi bir başka meslektaşıyla paylaşmasının sınırını da yine danışan belirlemektedir. Örneğin danışmalık verdiğiniz kişide bazı psikiyatrik semptomlar gördüğünüz için onu ruh sağlığı uzmanına yönlendirmek isteyebilirsiniz. Ardından danışanınıza hizmet verecek olan psikiyatristi arayarak danışan hakkındaki bazı psikososyal bilgileri onunla paylaşmanız doğru tanı ve tedavi planlaması açısından yararlı olabilecektir. Fakat bunun sağlanabilmesi için öncelikli olarak danışanınızın hizmet alacağı psikiyatriste sizin tarafınızdan bilgi aktarılabilmesi ile ilgili bir onayının olması gerekir.Danışanlarımız hakkında meslektaşlarımız veya ilgili diğer meslek uzmanları tarafından görülmesi gereken bilgi notlarında, gizliliğe ilişkin uyarılar koymak çok önemlidir. Doğru cevap A'dır.

Bir danışanın sorununu ortadan kaldırabilmek için farklı mesleklerin kullandıkları bilgiler bir araya gelir ve birbirini tamamlar biçimde bir hizmet programına dönüşür. Örneğin danışana yönelik psikososyal girişimlere ilişkin danışman sosyal hizmet uzmanının ve klinik psikiyatristin birbiriyle çatışan değerleri oluşabilir.Eğer danışana ilişkin tedavi planı hem onun ilişki sistemini onarıcı, hem de depresyonunu iyileştirici bütüncül bir çerçeve içermiyorsa ortaya çıkacak sonuç her iki meslek açısından da beraberinde birçok etik sorunları getirecektir. Dolayısıyla etik duyarlılığı içeren bir disiplinler arası müdahale, kaçınılmaz olarak iki meslek arasındaki iş birliğine dayalı bütüncül yaklaşımın kullanılmasını zorunlu kılar. Danışanın yüksek yararı bir etik ilke olarak referans alındığında disiplinler arası çalışmaya olan ilgi artacaktır. Doğru cevap C'dir.

Bir uzman veya hizmet alan arasında güç farklılığının hizmet alanın aleyhine kullanılmaması için herhangi bir duygusal veya cinsel ilişki yasaklanmıştır.Böyle bir ilişkinin varlığı düşünüldüğünde, akla iki tip sömürü biçimi gelebilir. İlişkide güçlü konumunda olan uzman kişi bu gücünü diğer kişiyi duygusal veya cinsel olarak taciz ederek istismar edebilir. İkinci olarak, daha az güçlü konumda olan kişi de, güçlü olanın sahip olduğu olanaklardan daha fazla yararlanmak için (örneğin daha yüksek gelir gibi) ona duygusal veya cinsel olarak yakınlaşma çabasına girebilir ve burada birincisinde olduğu gibi bir güç istismarı söz konusudur. Çıkar çatışması oluşması muhtemel olan her ilişki biçiminde sınırları korumaya özen göstermek zorunludur. Doğru cevap E'dir.

Sosyal hizmet uzmanları, meslektaşları mesleki yükümlülüklerini yerine getirmediğinde veya profesyonel davranışları mesleki etik kurallarını çeşitli yönlerden ihlal ettiğinde müdahale etme sorumluluğu taşırlar. Örneğin bir meslektaşın alkol veya madde kullanması ve bunun etkisi altındayken mesleğini icra etmeye çalışması gibi durumlarda yetkili birimlere bildirimde bulunma yükümlülüğümüz vardır. Doğru cevap D'dir.

Sağduyu, toplumsal veya doğal yaşam konusunda insanların paylaştığı genel inançlar, kanılar veya açıklamalardır. Aristo’da ise, beş duyu organından gelen verileri nesneye ilişkin bütünsel bir kavrayışta birleştirme yetisidir. Doğru cevap C'dir.

Bakım tedbiri, çocuğun bakımından sorumlu olan kimsenin herhangi bir nedenle görevini yerine getirememesi hâlinde, çocuğun resmî veya özel bakım yurdu ya da koruyucu aile hizmetlerinden yararlandırılması veya bu kurumlara yerleştirilmesine yönelik tedbirdir. Bu tedbir Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yerine getirilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Sosyal hizmet uzmanı: “Bölgesel düzeyden başlayıp daha küresel düzeye doğru olmak üzere toplumun genel refah düzeyini artırmalı; bireylerin, toplumun ve çevrenin gelişimini sağlamalıdır. Sosyal hizmet uzmanları temel insan haklarının karşılanması için gerekli yaşam koşullarının sağlanması konusunda savunuculuk yapmalı; sosyal adaletin gerçekleştirilmesini destekleyen sosyal, ekonomik, siyasal, kültürel değerler ve kurumların geliştirilmesine katkı vermelidir.” Görüldüğü gibi, insanların içinde yaşadıkları toplumların ve diğer çevre unsurlarının gelişiminin sağlanması temel bir görev olarak uzmanları beklemektedir. Doğru cevap A'dır.

Mesleğimizin doğası sunulan her hizmete çalışanlarımızın belirli düzeyde katılımını gerekli görür. Bu katılım motivasyonu, sosyal hizmet uzmanlarının haklarını savunmaları için toplumun güçlendirilmesini içermektedir. Avukatlık mesleğinde olduğu gibi toplumun haklarını onlar adına savunma ve geliştirmeye vekil bir konum üstlenmek yerine insanların kendi kendilerine yardım etmeleri için onlara yardım ediyoruz. Bu çerçevede bir etik ilke olarak toplumun katılımının sağlanması aslında mesleğin temel amacının ger- çekleştirilme çabasının yansıması olarak da okunabilir. Doğru cevap D'dir.