SOSYAL HİZMET ETİĞİ - Deneme Sınavı - 13

Dijital dönem olarak adlandırılan beşinci dönemde ise teknolojinin, özellikle sosyal medyanın artan kullanımının kişilerle iletişime getirdiği hem kolaylıklar hem de riskler tartışılmaktadır.

Mensuplarının mesleki dav­ranışlarını insani ve sosyal adalet açılarından değer­lendirir. Bunu yaparak, mesleki davranış için kabul edilebilir bir çerçeve çizerken aynı zamanda sosyal hizmet uzmanlarını da etik dışı davranışlardan korur. Bu sayede toplumda mesleğe ve mensuplarına duyu­lan güven artar. Etik kodlar sosyal hizmet uzmanının işinin farklı yönlerini ele alır. Bunların başlıcaları, sosyal hizmet uzmanlarının yüksek seviyede bir pro­fesyonel ve kişisel moralle yapmaları gereken görev­leri, sürekli gelişim ve mesleki niteliklerin artırılması gerekliliği ve müracaatçılara karşı nasıl bir tutum ve tavır içinde olmaları gerektiği konularıdır. Her ülke­nin sosyal hizmet meslek birliği uluslararası meslek birliklerinin tanımladığı ilkeler ve kodlarla çatışma­yan fakat ülkenin kendi kültürel farklılıklarına ve top­lumsal yapısına uygun olarak oluşturulmuş etik ilke­ler ortaya koyma sorumluluğunu taşır. Bu etik ilkeler tüm karar ve uygulamalarda meslek mensuplarından beklenen davranışları çerçevelemekte ve onaylanacak ve etik dışı olarak değerlendirilecek davranışları da sınıflandırmaktadır. Tüm maddelerdeki açıklamalar sosyal hizmet etiğinin yaralarını açıkladığından doğru cevap C’dir. Sayfa 18

Bakım etiği: Kadınlara özgü bazı değerler, bakım etiğine göre, sosyal hizmet uzmanlarının sorun çöz­me kapasitesini artıracaktır. Fedakârlık, başkalarının haklarını düşünmek ve bencilliğin aşılması gibi de­ğerleri bu kapsamda sıralamak mümkündür. Doğru cevap E’dir. Sayfa 20

Sosyal hizmet etiğinin gelişimini inceleyen Reamer (2015) beş dönemden bahseder. Reamer’in ahlâkî dönem adını verdiği ilk dönemde sosyal çalışmacıdan çok hizmet alan vatandaşın ahlakı üzerinde durulmuştur. Daha sonra gelen değerler döneminde ise sosyal hizmet mesleğinin üzerinde durduğu temel olarak görülen değerler hakkında pek çok çalışma yapılmıştır. Böylece sosyal hizmet etiğinde odak noktası hizmet alandan verene doğru kaymıştır. Üçüncü dönem etik karar verme konusunun önem kazanmasından dolayı karar verme süreci biçiminde adlandırılmıştır. Dördüncü dönemde ise etik standartlar ve risk yönetimi önem kazanmıştır. Son olarak, dijital dönem olarak adlandırılan
beşinci dönemde ise teknolojinin, özellikle sosyal medyanın artan kullanımının kişilerle iletişime getirdiği hem kolaylıklar hem de riskler tartışılmaktadır.

Etiğin tarihi öncelikle eski Yunan’da filozofların mutlu olmak için ne yapmamız gerektiği ya da nasıl yaşamamız gerektiği sorularına yanıt aramalarıyla başlamıştır. Sokrates ve Platon gibi filozoflar İlk Çağ’da insanın ve toplumun sorunlarını çözmek amacıyla etik alanını şekillendirmeye başlamışlar hem söylemleri hem de pratik hayatta benimsedikleri sorgulayıcı yaklaşımla etiğin gelişmesine katkıda bulunmuşlardır. Aristo, en eski tanımlarından birini yaparak etiğin “iyi ve mutlu yaşama sanatı” olduğunu ifade etmiştir. Doğru yanıt B şıkkıdır.

Mary Richmond sosyal hizmet etiğinin geliştirilmesinde tarihsel açıdan önemli bir isimdir. Richmond’un ‘Sosyal Hizmet Uzmanları için Etik İlkelerin Oluşturulmasına Yönelik Deneysel Bir Çalışma’ isimli 1920 tarihli yazısı, 1923 yılında ‘Ulusal Sosyal Refah Konferansı’nda tartışılmıştır (Kinderknecht, 1995, s.115).

İlk defa Biestek (1961) Kant’ın insanı amaç olarak görme ilkesine ilişkin tartışmaları sosyal hizmet açısından ele almış ve yedi basamaklı bir değerler çerçevesi çizmiştir.

Bazı durumlarda, sosyal hizmet uzmanlarının kendi deneyimlerinden bahsederek, karşılarındaki kişilere kendilerini ifade etmeyi model olarak göstermeleri gerekebilir.

Zasrtrow (2007)’un dikkati çektiği üzere uzmanın, hizmet alana karşı dürüst olması son derece önemlidir.

Kant

Uygulama ortamındaki etik sorumluluklar: Bu bölümde ele alınan maddeler yöneticilik, danışmanlık, eğitim ve araştırmadaki yeterliliği; diğer uzmanların performansının değerlendirilmesini; sorumlu bir şekilde kayıt ve faturalamayı; uygun iş ortamını temin etmeyi ve buna benzer kuralları içermektedir. Doğru yanıt C şıkkıdır.

"Acaba farkında olmadığımız bir faktör bizi etkiliyor mu?" sorusu bu modelin Tercih Edilen Eylemi Seçmek ve Değerlendirmek aşamasında sorulan bir sorudur. Doğru yanıt E şıkkıdır.

Değerlerle ilgili önemli konulardan biri de kişisel değerler ve profesyonel değerler
arasındaki ayrımdır. Bir meslek grubundaki tüm çalışanların kişisel değerleri aynı olmayabilir. Örneğin evlat edinmek üzere sosyal hizmetlere başvuran bir ailenin
müracaatçınız olması durumunda yapılan inceleme sonucunda evlat edinme ile ilgili hiçbir engelinin olmadığını tespit ettiniz. Bunun yanı sıra aile üyelerinden baba adayının da
sizin siyasi düşüncenizin tam zıttı bir düşünceye sahip olduğunu fark ettiniz. Söz konusu
aileyi SHU kendisinden farklı düşündüğü için reddetmemelidir. Böyle bir konuda ikilem
yaşanabilir ancak kişisel değerler mesleki değerlerinizin önüne asla geçmemelidir. Doğru yanıt A şıkkıdır.

Mesleki etik, içsel ve manevi bir nitelik taşıması ile diğer denetim biçimlerinden ayrışan, özdenetim mekanizması olarak işlev gören ve genel ahlak ilkelerinin meslek özelinde yeniden düzenlenmesi doğrultusunda “mesleki davranış ilkeleri” adıyla yazılan bir belgedir. Doğru yanıt E şıkkıdır.

Uzmanın mesleki sorumluluklarını betimleyen etik ilkeler, uygulamalarda uzmanı yönlendiren ve atacağı adımlarda rehber niteliği taşıyan standartlardan oluşur. Söz konusu standartlar müracaatçının korunması temel hedefinin yanı sıra, rehberlik yapma, görevi kötüye kullanmayı önleme, risk yönetimine katkı sağlama, etik sorunlarla karşı karşıya kalındığında karar verme sürecini kolaylaştırma gibi birçok konuda sosyal hizmet mesleğinin tam anlamıyla misyonuna uygun olarak icra edilmesini sağlamaktadır. Doğru yanıt D şıkkıdır.

Sosyal hizmet uzmanının müracaatçısının dil, din, ırk gibi özelliklerine bakmaksızın hizmet verme gerekliliği "Sosyal hizmet uzmanları, kendilerinin yardımına ve tavsiyesine gereksinim duyan herkese mümkün olan en iyi hizmeti sunar." ilkesi ile ilgilidir.

Bireylerle yapılan klinik uygulamalarda müracaatçının edilgen değil etkin olmasına çalışılması "Sosyal hizmet uzmanları müracaatçılarından, sonuçları yaşamlarını etkileyebilecek eylemleri belirlemelerini, kendileriyle iş birliğine girmelerini ve sorumluluk almalarını bekler." ilkesiyle ilgilidir. doğru yanıt B şıkkıdır.

Bir meslektaşımızın idari amiri ile yaşadığı çatışmadan kendisi için bir avantaj sağlaması veya dedikodusunu yapması etik ihlal olarak tanımlanabilir. Doğru yanıt A şıkkıdır.

Madde bağımlılığı alanında yıllarca çalışmış bir sosyal hizmet uzmanına bu alanda yeni çalışmaya başlayan ya da bir vaka özelinde ek bilgiye ihtiyaç duyan bir sosyal hizmet uzmanının başvurması "Konsültasyon/süpervizyon (danışmanlık)" kavramı ile açıklanabilir. Doğru yanıt E şıkkıdır.

Sürekli Eğitim ve Personel Yetiştirme, Uygulama Ortamına İlişkin Etik Sorumluluklar arasındadır. Doğru yanıt D şıkkıdır.