SOSYAL HİZMET ETİĞİ - Deneme Sınavı - 3

Değer kavramını sosyolojik açıdan ele alırsak, “bir sosyal grubun veya toplumun kendi varlık, birlik, işleyiş ve devamını sağlamak için üyelerinin çoğunluğu tarafından doğru ve gerekli oldukları kabul edilen; onların ortak duygu, düşünce, amaç ve hedeflerini yansıtan genelleştirilmiş temel ahlaki ilke veya inançlar” şeklinde tanımlayabiliriz. Doğru yanıt A şıkkıdır.

Gizlilik, Woodside ve Mc Clam’e göre genel olarak kabul gören değerlerden biridir. Doğru yanıt B şıkkıdır.

Çocukluk döneminde kendinizi savunmanız öğretilmemiş ve bu konuda baskıya maruz kalmışsanız yetişkinlik döneminde kendinizin ve başkalarının haklarını savunma konusunda zorluklar yaşayabilirsiniz. Bu durum SHU’nun mesleki rollerinden olan “savunuculuk” rolü ile çatışabilir.

Sosyal hizmet uzmanlarının, uygulamak zorunda oldukları yasa ve yönetmeliklerden dolayı müracaatçı grubuna uygun olmasa da bir karar vermesi durumu etik probleme bir örnektir. Doğru yanıt D şıkkıdır.

Cinsel istismara uğrayan çocuğun annesiyle görüşme hakkı, görüştüğü sırada istismara uğrama riski ve çocuğun yüksek yararının korunması konusunda Sosyal Hizmet Uzmanının arada kalma durumu etik ikilem örneğidir. Doğru yanıt E şıkkıdır.

Yaşamın Korunması prensibi diğerlerine göre en fazla öneme sahip olan prensiptir. Doğru yanıt A şıkkıdır.

Eşini kaybetmiş ve çocuklarına bakmak için çalışmak zorunda olan annenin çocuğuna, ekonomik sıkıntı yaşayan ailesine katkı sağlamak için çalışmak isteyen annenin çocuğundan daha öncelikli ücretsiz kreş hizmeti sağlanması, Reamer'in "Beslenme, sağlık, barınma gibi temel ihtiyaçların karşılanması, rekreasyon, eğitim, zenginlik gibi ihtiyaçların karşılanmasından daha önceliklidir." kuralına örnektir. Doğru yanıt B şıkkıdır.

Probleme ve problemin devamlılığına neden olan faktörlerin tanımlanmasından sonra problemle ilişkin kurumların ve bireylerin tanımlanması gerekir. Doğru yanıt D şıkkıdır.

"Gelecekteki etik kararlarımız için ne gibi çıkarımlar yapabiliriz?" sorusu Etik Karar Verme Modelinin Çıkarımları Gözden Geçirmek aşamasında sorulan bir sorudur. Doğru yanıt D şıkkıdır.

Bir meslek grubundaki tüm çalışanların kişisel değerleri aynı olmayabilir.

Woodside ve Mc Clam (1994)’e göre genel kabul gören değerler; kabul, tolerans, bireysellik /bireyin biricikliği, kendi kaderini tayin (Self determinasyon) ve gizlilik olarak ele alınmaktadır.

Değerler, bir toplumun inançları ve doğası hakkında fikir verirken prensipler ise bu değerlere uygun genel davranışları içerir. Etik de bir prensipler ve değerler kümesi olarak tanımlanabilir.

Sosyal hizmet uzmanının, bireyin yararı ile kriterlerin herkese uygulanmasındaki kamu yararı arasında ikilem yaşadığı duruma etik ikilem denir.

Hizmet kullanıcısı dışındaki grupların hak ve menfaatleri; sosyal hizmet uzmanının işveren kurumu ve topluma karşı sorumlulukları; en fazla sayıda kişiye azami şekilde fayda sağlayabilme fikrinin teşvik edilmesi konusundaki sorunlar, kamu refahı sorunları kapsamında ele alınmaktadır.

Yaşamın korunması, eşitlik ve eşitsizlik, özgürlük ve özerklik, en az zarar, yaşam kalitesi, gizlilik ve güvenirlik, açık sözlülük ve tam açıklık etik prensibin yedi boyutudur.

Sosyal hizmet alanında yapılan araştırmalar, sosyal hizmet profesyonellerinin diğer yardım meslekleri ile benzer şekilde mesleklerinin gerektirdiği rol ve yükümlülüklerinden etkilendiklerini ortaya koymuştur. Bu durum ise reamer modeli ile ortaya koyulmuştur.

Eğer çeşitli yönergeler belirli bir sorunu işaret etmiyorsa veya çatışan yönergeler yoksa ya da soruna katılanlar arasında bir çatışma varsa o zaman çatışmaları gözden geçirip araştırmak zorundayız. Bu durum, 3. Adım: Çatışmaları Araştırmak olarak ifade edilmektedir.

Uzmanların, uygulamalarında bir problemle karşılaştıklarında, hizmet alan birey için en doğru ve standart kararları almalarına yardımcı olan model genel karar verme modelidir.

Değer sistemleri de etik ilkeler ile şekillenmiş olup aralarında karşılıklı bir etkileşim vardır.

Etik İkilem (ethical dilemma): Mesleki uygulamalarda iyi olmayan iki seçeneğin arasında seçim yapmak zorunda kalmaktır.