SOSYAL GÜVENLİK

Sosyal güvenlikte geleneksel dönem, 1883 yılında Almanya’da ilk sosyal sigortanın kuruluşu ile sona ermiştir.

Çağdaş sosyal güvenlik sistemi; sosyal sigortalar ve sosyal yardımlardan oluşan iki teknik üzerinde gelişmiştir.

Sanayi toplumu sosyal güvenlik sistemi, 1970’li yıllarda yarın endişesi taşımayan güvenli bir toplumsal hayat yaratmıştır.

1973 petrol krizi ile başlayan dönem sosyal güvenliğin altın çağını sona erdirmiştir.

ILO, bir yandan mevcut sanayi toplumu sosyal güvenlik sistemine yönelik eleştirileri karşılamak, diğer yandan yeni dönemin değişen ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarına cevap verecek bir sosyal güvenlik sisteminin temel işleyiş özellikleri ve ilkelerini belirlemek için 1984 yılında sosyal güvenlik uzmanlarına “21. Yüzyıla Doğru Sosyal Güvenlik” başlıklı bir rapor hazırlatmıştır.

Tek ayak üzerine kurulmuş sosyal güvenlik programlarının, sosyal güvenlik sistemlerinden beklenen üç temel fonksiyonu birlikte gerçekleştirmesi mümkün değildir.

Dünya Bankası tarafından önerilen çok ayaklı sosyal güvenlik sisteminin temel özellikleri yer almaktadır. Bu yeni yapıda temel belirleyici faktörler; • Programların kamu veya özel sektör tarafından kurulması, • Katılımın zorunlu veya gönüllülük esasına dayanması, • Finansmanının primler veya vergilerle karşılanması, • Finansman yöntemi olarak fon biriktirme veya dağıtım yöntemini benimsemeleri olacaktır.

Türkiye, kapsamı yetersiz olmakla birlikte, 2001 yılında 4632 sayılı Kanun’la getirilen Bireysel Emeklilik Sistemi ile çok ayaklı bir sisteme geçmiş, özel sektör inisiyatifi ile gönüllülük esasına dayanan ikinci ayak sosyal güvenlik kurumları oluşturulmuştur.

Ortaya çıkışı ve gelişimi itibarıyla yaygın olarak kabul gören görüşe göre küreselleşmenin temel göstergeleri;

• Uluslararası mal ve hizmet ticaretinin artması, 

• Uluslararası sermaye hareketlerinin ve yatırımların artışı,

• Haberleşme ve ulaşım maliyetlerinin düşmesi ve iletişimin artışı,

• Çok uluslu şirketlerin büyümesi olarak kabul edilmektedir.

1960’lı yıllarda Türkiye’den Avrupa ülkelerine doğru olan yoğun işçi göçünün sosyal güvenlik sorunları ikili sosyal güvenlik sözleşmeleri ve yurtdışı borçlanması ile çözülmüştür.

Dünya nüfusunun ancak % 20’sinin yeterli sosyal güvenliğe sahip olduğu belirtilmektedir.

Nüfusun yaşlanması ve buna bağlı sosyal güvenlik problemleri
en az 40-50 yıllık bir sürede ortaya çıkar.

Yoksullukla mücadelede de kullanılan en etkili araç sosyal güvenliktir.

Çağdaş sosyal güvenlik sistemi iki temel teknik üzerine inşa edilmiştir.

Sosyal güvenlikte geleneksel dönem, 1883 yılında Almanya’da ilk sosyal sigortanın kuruluşu ile sona ermiştir.

Hepsi

Özellikle sağlık sigortasında koruma birimi olarak ailenin kabul edilmesi ile prim ödeyenlerin eş ve çocukları ile ana babaları da sosyal güvenlik şemsiyesi altına alınması ILO'ya göre,sanayi toplumu sosyal güvenlik sistemine yönelik eleştirilerin kaynağını oluşturan başarısızlıklar ve yetersizliklerden biri değildir.

Sağlık harcamalarındaki azalış gelişmiş ülkelerde, sosyal güvenlik sisteminin kendi işleyişinden kaynaklanan problemlerden biri değildir.

Erkekler sosyal güvenlik sisteminde dezavantajlı grup olarak incelenen gruplardan biri değildir.

Çok uluslu şirketlerin küçülmesi ortaya çıkışı ve gelişimi itibarıyla yaygın olarak kabul gören görüşe göre küreselleşmenin temel göstergelerinden biri değildir.