SOSYAL GÜVENLİK - Deneme Sınavı - 17

Sosyal hizmet, sosyal yardımların muhtaç bireylere hizmet yardımı olarak götürülmesi faaliyetidir.

Sosyal devlet anlayışını hayata geçirmenin asgari şartı, vatandaşlarına sosyal güvenlik garantisi sağlamasıdır.

İktisadın konusu, kıt kaynaklar ile sınırsız ihtiyaç ve talepler arasındaki ilişkiyi incelemektir.

Sosyo-ekonomik nitelikli riskler toplum halinde yaşamaktan kaynaklanır.

Kaynağı bakımından  tehlikeleri, i. İnsanın neden olduğu tehlikeler, ii. Tabiatın neden olduğu tehlikeler olarak iki grupta toplamak mümkündür.

Doğru yanıt B'dir.

Doğru yanıt D'dir.

Sosyal güvenliğin konusu olan risklerden bazıları ise ortaya çıkması hâlinde kişinin gelirinin bütünüyle kesilmesine yol açar. İşte gelirin bütünüyle kesilmesine yol açan bu tehlikelere gelir kesilmesine yol açan tehlikeler denir. Çalışırken işini kaybetme ve işsiz kalma durumu, çalışamayacak durumda hasta olmak, ya da çalışamayacak hâle gelmiş bir yaşlılık durumu gelir kesilmesine yol açan tehlike örnekleri olarak verilebilir. Gelir kesilmesine yol açan tehlikelerde sosyal güvenlik ihtiyacı daha da büyür.

Çalışamayacak şekilde hasta olmak ve işini kaybetmek; gelir kesilmesine yol açan; yaşlanma ve aile bireylerinden birinin ölümü; gelir azalmasına yol açan; çocuk sahibi olmak ise gider artışına yol açan riskler arasında yer alır. Doğru cevap D'dir.

Aktif yaşlanma; yaşlılık döneminde kişilerin bir kenara çekilmeyip, günlük yaşamlarında ekonomik, sosyal ve kültürel faaliyetlere katılımını ifade eder. Doğru cevap B'dir.

Sonuçlarına göre tehlikeler:
1- Gelir azalmasına yol açan tehlikeler
2- Gelir kesilmesine yol açan tehlikeler
3- Gider artışına yol açan tehlikeler

Günümüzde sosyal sigorta ve kamu sosyal yardım ve hizmet teknikleri en yaygın tercih edilen ve kullanılan sosyal güvenlik teknikleridir. Devletler sosyal güvenlik yüklerini azaltmak istediklerinde ek sosyal sigorta tekniklerini, ek emeklilik sistemlerini (özel sigorta tekniğini), sosyal yardımlaşma ve dayanışmayı teşvik sistemlerini devreye sokmakta ve böylece kişinin ve toplumun sosyal güvenlik alanında daha fazla tasarrufa yönelmesi teşvik edilmektedir.

Özel sigorta bir sosyal güvenlik tekniği olarak doğmamış, ancak zaman içinde güvenlik alanında da kullanılmıştır. Doğru cevap D seçeneğinde verilmiştir.

Tasarruf özünde bir fedakârlıktır. Tasarruf etmek kişinin harcanabilir gelirinin bir kısmından gelecekte karşılaşabileceği sıkıntılar ya da yapmayı düşündüğü yatırımlar nedeniyle vazgeçmesi ve harcamaması olayıdır.

Yukarıdaki açıklamalardan hareketle, bireysel tasarruf tekniğinin sosyal güvenlik garantisi sağlama bakımından yeterliliğini belirleyen faktörler: 

• Yeterli tasarruf yapmaya imkan verecek seviyede yüksek gelire sahip olma, 

• Tehlikeler ve zararlarının farkında olma ve tasarruf etme bilincinin varlığı, 

• Yeterli tasarruf yapılmasına imkân verecek kadar tehlikesiz geçen sürenin varlığı ve 

• Tehlikenin şiddeti ve yol açtığı zararın büyüklüğü, olarak sıralanabilir.

Özel sigortada riskin sonuçları paylaşılmakta ve dağıtılmaktadır.

Türkiye'de, işçiler için ayrı (SSK-1945), memurlar için ayrı (T.C. Emekli Sandığı-1950), kendi adına bağımsız çalışanlar için
ayrı (Bağ-Kur-1971), sosyal sigorta kurumları oluşturulmuş, 2006 yılında bu üçlü yapıya son vererek Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) altında sosyal sigorta kurumları birleştirilmiştir.

Türkiye’de Emekli Sandığı dışında diğer sosyal sigorta kurumları taşra örgütlenmesini il düzeyinde organize etmiş, ancak nüfus ve sigortalı yoğunluğu dikkate alınarak ilçe düzeyinde hizmet birimlerine de yer vermiştir. Son olarak SGK taşra örgütü; her ilde oluşturulan il müdürlükleri ile illerde ve ilçelerde nüfus yoğunluğuna ve il müdürlüklerine bağlı olarak hizmet veren sosyal güvenlik merkezlerinden oluşmuştur. Doğru yanıt D şıkkıdır.

Türkiye, 1945 yılında İşçi Sigortaları Kurumu (SSK) ile birlikte özerk yönetim ilkesini sosyal sigortaların yönetiminde hayata geçirmiş, yasal mevzuatı bu ifade ile düzenlemiş ancak hiçbir zaman yönetimdeki ağırlığından vazgeçmemiştir.

Sosyal güvenlik bir kamu hizmetidir ve bu hizmeti sunmak devletin görevidir. Devlet bu görevi, diğer kamu hizmetlerinde olduğu gibi bütün yönetimi kendine bağlı olan ve vergi gelirleri ile finanse edilen kurumlar aracılığı ile yapabileceği gibi primli rejimler olarak adlandırılan sosyal sigortalarla da yapabilir. Sosyal sigortalar devletin kurduğu ancak kapsamına aldığı kişilerin prim ödediği sosyal güvenlik kuruluşlarıdır. Sistem
esasen, kim prim ödemişse ona sosyal güvenlik garantisi sağlar. Doğru cevap A'dır.