SOSYAL GÜVENLİK - Deneme Sınavı - 11

Sosyal güvenlik harcamalarını artıran belli başlı faktörler ; sosyal koruma kapsamının genişlemesi, sosyal refah devleti anlayışının güçlenmesi, demografik faktörler, programların olgunlaşması, sosyal yapıdaki değişiklikler, sağlık hizmetlerinin maliyetindeki artışlar, işsizlik, uluslararası emek ve insan göçü, iktisadi krizler ve kötü yönetimdir.

21. yüzyıl için sosyal güvenlik sistemlerinin harcamaları bakımından nüfus temel belirleyici değişken hâline gelmiştir. Bu sebeple, sosyal güvenlik sistemlerinin yeniden yapılandırılmasına (reform) yönelik çalışmalarda nüfus projeksiyonları önem taşımaktadır.

Cevap (B) seçeneği Nüfus.

Kamu sosyal güvenlik fonlarının büyüklüğü, ülkenin iktisadi gelişme seviyesi yanında tarihi gelişim seyri, sosyal güvenlik sisteminin kurumsal yapısı ve fon sayısına bağlı olarak değişir.Gelişmiş ülkelerin gelişmekte olan ülkelere göre, kuruluş tarihi eski olanların yakın tarihte kurulanlara göre, birden fazla fon oluşturan ülkelerin tek fon oluşturan ülkelere göre, sosyal güvenlik kapsamına alınan kişi sayısı fazla olanlar az olanlara göre ve nihayet zaman içinde bu fonları daha etkin işleten ülkelerin diğerlerine göre daha fazla fon birikimi sağlayacakları kesindir.

Cevap (D) seçeneği Hedeflerin açıklığı.

Sosyal güvenlik fonlarının değerlendirilmesi sürecinde, birbiri ile karşılıklı etkileşimi olan 6 ayrı prensibin göz önüne alınması gerekir. Bunlardan biri de basiretli (ihtiyatlı) yatırımdır. Fon yönetimleri, hem prim ödeyen sigortalıların hem de fonun menfaatlerinin korunması bakımından en fazla getiriyi sağlayacak şekilde “basiretli bir yatırımcı” sorumluluğu ile davranmalıdır.

Cevap (B) seçeneği Basiretli (ihtiyatlı) yatırım.

Sosyal güvenlik sistemleri; yüksek maliyeti, kamu harcamalarının dengesini bozması ve bütçe açıklarına yol açması, faiz oranlarını yükselterek yatırımların ve iktisadi büyüme hızının düşmesine yol açtığı görüşü ile 1970’li yılların ikinci yarısından itibaren yaşanan krizin sebebi olarak itham edilmektedir.

Cevap (D) seçeneği Faiz oranlarını düşürmesi.

Analık sigortası, kadın çalışanların genel sağlık durumları ve iş gücüne katılımlarının sürekliliğini sağlamaktadır.

Yaşlılık sigortaları, emekli aylığı alma hakkını kazananların çalışma hayatından ayrılması dolayısıyla emek arzını daraltıcı etki yapmaktadır.

Sosyal güvenliğin, gelirin yeniden dağılımına etkisi 3 değişik şekilde kendini gösterir. Bunlardan ilki nesiller arası gelir transferidir. Sosyal güvenlik nesil içi gelir dağılımını da sağlar. Üçüncü olarak, zamanlar arası gelirin yeniden dağılımını sağlar.

Sosyal güvenlik sistemlerinin gelirin yeniden dağılımını nasıl ve hangi yönde gerçekleştireceği, sistemin gelir kaynakları, prim yükünün kimin üzerinde olduğu, hangi finansman metodunu benimsediği ve aylıkların hesaplanması ile ilgili esaslar belirler. Sayılan bu faktörler yanında sosyal güvenlik sisteminin hangi sektördeki işgücünü kapsama aldığı (sanayi, hizmetler veya tarım), hangi gelir grubundaki işgücünü kapsama aldığı (yüksek gelirli, düşük gelirli) gibi faktörlere de bağlı olarak değişecektir.

Ücret seviyesi artarken çalışmak isteyenler bir noktaya kadar artar. Ancak, bu noktadan sonra ücret artmasına rağmen çalışmak isteyenlerin sayısında azalma meydana gelir. Ücretle çalışan işçi sayısı arasındaki bu ilişkiyi gösteren eğri, tersine dönen emek arz eğrisidir.

Milli gelirden ayrılan payla

genç nüfusun artması

Avrupa

Brezilya

Kamusal sosyal korumanın seviyesinin düşürülmesi

OECD üyesi olması

Gelecekte emekli aylıklarının ödenmesi için karşılık oluşturma

Politik müdahalelere açık olma

Ekonomik ve sosyal fayda

Sosyal güvenlik nesil içi, nesiller arası ve zamanlar arası gelirin yeniden dağılımını sağlar