SOSYAL GÜVENLİK - Deneme Sınavı - 9

Sosyo-ekonomik risklerin başında işsizlik riski gelir. En yalın anlamı ile işsizlik; çalışma güç, yetenek ve isteği var iken ve cari şartlarda işi kabule hazır iken iş bulamayan kişinin durumunu ifade eden bir kavramdır.

Sosyal güvenlik açısından ölüm de bir risktir. Ancak sosyal güvenlik bakımından ölüm bilinenin aksine fizyolojik değil, sosyo-ekonomik bir risktir. Ölüm riski ölen kimsenin sağlığında geçindirmekle yükümlü olduğu eşi, çocukları varsa ana-babası yani
ölenin geride bıraktığı kimseler bakımından bir risktir. Dolayısıyla ölüm hâlinde sosyal güvenlik ihtiyacı ölenin geride bıraktığı ve geçindirmekle yükümlü olduğu yakınları bakımından söz konusudur.

Çalışırken işini kaybetme ve işsiz kalma durumu, çalışamayacak durumda hasta olmak, ya da çalışamayacak hâle gelmiş bir yaşlılık durumu gelir kesilmesine yol açan tehlike örnekleri olarak verilebilir.

Tehlikelerle mücadele çeşitli şekillerde yapılabilmektedir. Bu mücadele;
i. Amacına göre; tehlikenin kendisine ve sonuçlarına karşı
ii. Yapılış biçimine göre de; bireysel ve toplu mücadele

Kişi tehlikenin sonuçlarına karşı çeşitli şekillerde mücadele eder. Özel sigorta mal varlığına yönelik tehlikelerin sonuçlarına karşı tedbirlerden birisidir. Sosyal sigorta yine tehlikenin sonuçlarına karşı bir mücadele tekniğidir.

Aktif yaşlanma: 1990’lı yıllarda Dünya Sağlık Örgütü tarafından gündeme getirilen kavram; yaşlılık döneminde kişilerin bir kenara çekilmeyip, günlük yaşamlarında ekonomik, sosyal ve kültürel faaliyetlere katılımını ifade eder.

Sosyal güvenlik, insanların karşılaşması mutlak ya da muhtemel birtakım tehlikelerin sonuçlarına karşı tedbir almayı konu alır. Bu bağlamda doğru seçenek B seçeneğidir.

E seçeneği dışında olan seçeneklerde yer alan ifadeler tehlikelerin sosyal güvenliğin konusu olabilmesi için gerekli olan niteliklerdir. E seçeneği ise doğrudan insana yönelik gerçekleşen bir tehlike durumu olmadığı için doğru seçenek E seçeneğidir.

Çocuk sahibi olma, mutluluk veren ancak gider artışına yol açtığı için sosyal güvenlik tehlikesidir. Bu bağlamda doğru seçenek B seçeneğidir.

E seçeneğinde yer alan ifade kişinin sosyo-ekonomik açıdan içinde bulunduğu bir tehlike durumunu ifade etmektedir.

E seçeneği dışında yer alan ifadelerin hepsi kişinin içerisinde bulunduğu tehlikeleri nitelendirmektedir. Bu bağlamda doğru seçenek E seçeneğidir.

Sosyal refah devleti anlayışının yaygınlaşması,
sosyal sigorta programlarının kurulmasını
hızlandırmıştır.

Aktif yaşlanma
1990’lı yıllarda Dünya Sağlık Örgütü tarafından
gündeme getirilen kavram; yaşlılık
döneminde kişilerin bir kenara çekilmeyip,
günlük yaşamlarında ekonomik,
sosyal ve kültürel faaliyetlere katılımını
ifade eder.

Hastalık, sakatlık, doğum ve yaşlılık sosyal bir risktir.

B seçeneğinde yer alan işsizlik sosyo-ekonomik bir durumdur. Diğer seçeneklerde yer alan ifadelerin tümü fizyolojik nedenlerden kaynaklanmaktadır.

Sosyal hayattaki değişim ve gelişime bağlı
olarak sosyal güvenlik anlayışı da değişir.

Özel sigortanın sosyal güvenlik fonksiyonu gelir seviyesi yüksek kesimler ile sosyal güvenlik bilinci yüksek kesimler bakımından daha fazla olmaktadır. Düşük gelirli ve sosyal güvenlik kültürü gelişmemiş kesimler için özel sigorta sosyal güvenlik bakımından fazla bir katkı sağlayabilen bir teknik değildir. Bütün bu nedenlerle özel sigorta daha ziyade zorunlu sosyal güvenlik sistemini tamamlayıcı bir sosyal güvenlik tekniği olarak kullanılmaktadır.

Vakıf şartnamesine uygun olarak vakfı idare etmek üzere tayin olunan kimselerden oluşan kurula Mütevelli Heyeti denir.

Sosyal sigortanın temel ilkeleri;

Özel sigortacılık faaliyetlerinin suiistimal edilmemesi ve halkın bu faaliyetlerden zarar görmesinin önlenmesi amacıyla devletler özel sigortanın işleyiş esaslarını düzenlemekte ve bir denetim mekanizması kurmaktadır. Özel sigortacılığın iflas riskini azaltmak için de sigortalanan riskleri sigortalayan sigorta şirketleri kurulmuştur. Reasürans Şirketleri adı verilen bu şirketler reasürans (reinsurance-yeniden sigortalama) yolu ile özel sigortacılığın iflas riskini önemli ölçüde azaltmışlardır.