SOSYAL GÜVENLİK HUKUKU

Doğru cevap B şıkkıdır; 2006 yılında girmiştir.

Doğru cevap D şıkkıdır.

Doğru cevap D şıkkıdır.

Doğru cevap B şıkkıdır.

Doğru cevap C şıkkıdır. Ev hanımları isteğe bağlı sigorta kapsamında yer almaktadırlar.

Doğru cevap B şıkkıdır. İlk sırada sigortalının eşi yer alır.

Doğru cevap E şıkkıdır. Bir yıldan fazla süredir Türkiye'de ikamet eden yabancı uyruklular Genel Sağlık Sigortasından yararlanabilmekte, diğer şıklarda yer alan kişiler yararlanamamaktadır.

Doğru cevap E şıkkıdır.

18 yaşını doldurmamış kişilerin ortodonti diş tedavileri ile 18 yaşını doldurmamış veya 45 yaşından gün almış kişilerin diş protezlerinin 72’nci maddeye göre belirlenen tutarının % 50 (yüzde elli)’si GSS tarafından karşılanır.” şeklinde düzenlenmiştir.

Doğru cevap E şıkkıdır.

Genel sağlık sigortalısının eşi: Genel sağlık sigortası bakımından sigortalının bağımlıları arasında ilk sırada sigortalının eşi gelir. Eşin, sigortalının bağımlısı sayılması için kendisinin sigortalı veya isteğe bağlı sigortalı durumda bulunmaması; kendi sigortalılığı nedeniyle aylık ya da gelir almamakta olması gerekir.

Genel sağlık sigortalısının çocukları: Sigortalının 18 yaşını doldurmamış kız ve erkek çocukları ile 20 yaşını doldurmamış lise ve dengi öğrenim görmekte olan çocukları, 25 yaşını doldurmamış yükseköğrenime devam eden ve evli olmayan çocukları ve yaşına bakılmaksızın çalışma gücünü en az %60 oranında yitirdiği kurum sağlık kurulu tarafından tespit edilen evli olmayan çocukları; sigortalının bağımlısı olarak genel sağlık sigortasından sigortalının bağımlısı sıfatı ile faydalanırlar. Ana ve babası boşanmış çocukların genel sağlık sigortası kapsamındaki hakları, mahkeme kararı ile velayet hakkı verilmiş olan genel sağlık sigortalısı ana ya da baba üzerinden sağlanır

Aşağıda sayılan kimseler ve bunların bağımlıları genel sağlık sigortalısı sayılmazlar:
• Sigortalılıkları askerlik süresince de devam edenler hariç olmak üzere askerlik görevini er ve erbaş olarak yapmakta olanlar (m.6/1),
• Yedek subay okulu öğrencileri,
• Yabancı bir ülkede kurulu bir kuruluş adına ve hesabına Türkiye’ye gönderilen ve kendi ülkesinde sosyal sigortalı olduğunu belgeleyenler,

• İsteğe bağlı sigortalı olan yabancı ülke vatandaşlarından Türkiye’de yerleşik olma hâli bir yılı doldurmayanlar,
• Türkiye’de bağımsız çalışan ve yabancı ülkede ikamet eden ve o ülkede sigortalı olduğunu belgeleyenler,
• Yabancı ülkede ikamet eden ve o ülkede sürekli ikamet eden, o ülke vatandaşlığını iktisap etmiş ve sigortalı olan Türk vatandaşlarından Türk kamu idarelerinin dış temsilciliklerinde istihdam edilenler,
• Türk vatandaşı olup da bulunduğu yabancı ülkede sigortalı olan ve kamu idarelerinin dış temsilciliklerinde sözleşmeli olarak istihdam edilen kişiler,
• Ceza infaz kurumlarında tutuklu ve hükümlü olarak bulunanlar,
• Mütekabiliyet ilkesi dikkate alınmak şartıyla Türkiye’de bir yıldan az süreli ikamet eden yabancılar,
• 30/05/1978 tarihli ve 2147 sayılı ve 8/5/1985 tarihli ve 3201 sayılı kanunlara göre borçlanarak aylık bağlanan Türk vatandaşlarından Türkiye’de ikamet etmeyenler,
• Yurt dışında ikamet edip de Türkiye’de kendi adına ve hesabına çalışan Türk vatandaşlarından ikamet ettikleri ülke sosyal güvenlik sistemine tabi olduklarını ve sağlık ya da hastalık sigortası kapsamında sigortalı olduklarını belgeleyenler (m.60/III),
• Kamu idareleri, kanunla kurulan kurum ve kuruluşlar, kamu yararına faaliyet gösteren dernekler ile vergi muafiyeti tanınan vakıflar tarafından tam burs sağlanan ve Yükseköğretim Kurulu tarafından ayrılan kontenjanlar dâhilinde yükseköğrenim gören yabancı uyruklu öğrenciler (Bu öğrencilerin sağlık giderleri 2547 sayılı Kanun m.46-47 hükümlerine göre üniversite bütçelerine konulan ödenekten karşılanır.).

• Yapılan tıbbi tedavileri sonrasında normal tıbbi tedavilerle çocuk sahibi olamadığının tıbben tespit edilmiş olması ancak yardımcı üreme yöntemi ile çocuk sahibi olabileceğinin Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucuları sağlık kurulları tarafından tıbben mümkün görülmesi,
• Kadının 23 yaşından büyük, 39 yaşından küçük olması,
• Son üç yıl içinde diğer tedavi yöntemlerinden sonuç alınamamış olduğunun Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucuları sağlık kurulları tarafından belgelenmesi,
• Uygulamanın yapıldığı tıbbi merkezin Kurum ile sözleşme yapmış olması,
• En az beş yıldır genel sağlık sigortalısı veya bakmakla yükümlü olunan kişi olup en az 900 gün genel sağlık sigortası primi ödenmiş olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi halinde en fazla üç deneme ile sınırlı olmak üzere yardımcı üreme yöntemi tedavileri sağlanır.

"18 yaşını doldurmamış kişilerin ortodonti diş tedavileri ile 18 yaşını doldurmamış veya 45 yaşından gün almış kişilerin diş protezlerinin 72’nci maddeye göre belirlenen tutarının %50 (yüzde elli)’si GSS tarafından karşılanır.” şeklinde düzenlenmiştir.

Geçici olarak yurt dışında görevlendirilen işçiler ve kamu görevlileri (m.60/ a/1’de sıralanan sigortalılar) bu kapsamda yurt dışında tedavi imkânından faydalanabilirler (m.66/a). Görevlendirmelerin Kurumca belirlenen usule yahut da kamu kurumlarının mevzuatlarına uygun olarak yapılmış olması gerekir. Yurt dışında geçici süre ile görevlendirilmiş olan genel sağlık sigortalıları ancak acil hâllerde yurt dışında tedavi hizmeti alabilirler. Acil hâllerde yurt dışında aldıkları tedavi hizmetleri genel sağlık sigortası tarafından finanse edilir. Yurt dışında tedavi imkânından sigortalının yalnızca kendisi istifade eder. Bakmakla yükümlü oldukları kişiler sigortalı ile birlikte yurt dışında bulunsalar dahi sağlık hizmetlerinden yararlanamazlar.

Geçici görevlendirmelerde ödenecek sağlık hizmet bedellerinin Kurumca karşılanacak kısmı, aynı tedavi için yurt içinde sözleşmeli sağlık hizmet sunucularına ödenen tutarı geçemez. Bu düzenleme farklı yönlerden eleştirilebilir ise de görevlendirmeleri kontrol imkânı bulunmayan SGK’nin bu alanda suistimalin önüne geçebilmek için getirdiği bir tedbir hükmü olarak kabul edilmelidir.

Yurt dışında sürekli görevlendirilme, ilgili yönetmelik hükümlerine göre yurt dışında 6 aydan fazla görevlendirmeyi ifade eder (GSS İşlemleri Yön. m.44/2). Sürekli olarak yurt dışında görevlendirilmiş bulunan genel sağlık sigortalılarından (m.60/1/a/1’de sıralanan sigortalılar) “işverenleri tarafından Kurumca belirlenen usule uygun olarak veya kamu idareleri için özel mevzuatlarında belirtilen usule uygun olarak sürekli görevle yurt dışına gönderilenler ile bunların yurt dışında birlikte yaşadıkları bakmakla yükümlü olduğu kişiler” yurt dışında tedavi hizmetlerinden faydalanırlar (m.66/b).

Yurt dışında sürekli görevlendirmelerde yurt dışından alınacak sağlık hizmetlerin bütününün SGK tarafından karşılanması söz konusu değildir. Yurt dışında sağlanan sağlık hizmetlerinin Kurumca karşılanacak miktarı, aynı tedavi için yurt içindeki sözleşmeli sağlık hizmet sunucularına ödenen tutarı geçemez. Bu tutarı aşan kısım, işverenler tarafından ödenir. Kanuni düzenlemede işverenlere yük yüklenmesi de dikkat çekici, sigortalıyı koruyucu bir düzenleme niteliğindedir.

Yurt dışında tedavi için, genel sağlık sigortalısının ve bakmakla yükümlü bulunduğu kimselerin hastalığının Türkiye’de tedavisinin mümkün olmadığı, yurt dışında tedavisinin mümkün olduğuna dair kurumla sözleşmeli sağlık hizmet sunucuları sağlık kurulu tarafından bir rapor ile durumun tespit edilmiş olması; bu raporun Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanmış bulunması hâlinde bu hastalığın yurt dışında tedavisi için yurt dışında yapılacak tedavi giderleri SGK tarafından karşılanır (m.66/c).

Bu çerçevede yurt dışına sevk edilen kişilerin sağlık hizmeti bedelinin tümü ödenir. Kanun koyucu, bu ödemelere bir sınır getirmiştir. Bu sınır, “Bu tutar varsa Kurumun yurt dışında sevke konu tedaviye ilişkin sözleşmeli olduğu sağlık hizmet sunucularına ödenen tutarı geçemez.” şeklinde konmuştur.

Genel sağlık sigortası tarafından karşılanan sağlık hizmetlerinden faydalanabilmek için işçiler bakımından, yani 4/a kapsamında sigortalı ve sigortalıların bağımlıları bakımından, hekime başvuru tarihinden önceki bir yıl içinde en az 30 gün genel sağlık sigortası primi ödenmiş olması şarttır.

Genel sağlık sigortası prim oranları kısa ve uzun vadeli sigorta primi ödeyenler için %12,5, yalnızca genel sağlık sigortası primi ödeyenler için ise %12’dir.

Genel sağlık sigortasından faydalanabilmek için prim ödeme yükümlülüğü bulunmayan kesimler ise Kanun’da belirlenmiştir. Genel sağlık sigortasından yararlanabilmek bakımından prim ödeme yükümlülüğü aranmayan kişiler ve durumlar şu şekilde sıralanabilir (m.67/1):
• 18 yaşını doldurmamış olan kişiler,
• Tıbben başkasının bakımına muhtaç olan kişiler,
• Trafik kazası hâlleri,
• Acil hâller,
• İş kazası ile meslek hastalığı hâlleri,
• Bildirimi zorunlu bulaşıcı hastalıklar,
• Koruyucu sağlık hizmetleri,
• Madde bağımlılığını önlemeye yönelik hizmetler,
• Analık sebebiyle yapılan sağlık hizmetleri,

• Tabii afetler,
• Grev ve lokavt durumları.

Katılım payı ödenecek sağlık hizmetleri aşağıdaki şekilde belirlenmiş durumdadır (m.68):
• Ayakta tedavilerde hekim muayenesinde,
• Vücut dışı protez ve ortezler,
• Ayakta tedavide sağlanan ilaçlarda,
• Kurumca belirlenecek hastalık gruplarına göre yatarak tedavide finansmanı sağlanan sağlık hizmetleri
için sağlık hizmeti alıcıları katılım payı ödemek zorundadırlar (m.68).

Genel sağlık sigortası, bağımlı yahut da bağımsız çalışsın ya da hiç çalışmasın ülkede yaşayan herkesi vatandaş olup olmadığına bakılmaksızın kapsayan zorunlu bir sigorta dalıdır. Genel sağlık sigortası sistemi, zorunlu sigortalılık esasına dayalı olarak bütün vatandaşları kapsayan bir sistemdir. Sistem, ülkemizde uzun süreli ikamet etme hakkı bulunan ve kendi ülkesinde sağlık sigortası olmayan yabancıları da kapsamına almaktadır. Doğru cevap D'dir.