SOSYAL GÜVENLİK HUKUKU - Deneme Sınavı - 15

5510 sayılı Kanun’un 3 üncü maddesine göre kısa vadeli sigorta kolları; İş kazası, meslek hastalığı, Hastalık, Analık sigortalarından oluşmaktadır. Memur ve diğer kamu görevlileri kapsamında sigortalı sayılanlar, kısa vadeli sigorta kapsamı dışında tutulmuşlardır.

Kural olarak memurlar ve diğer kamu görevlileri bakımından vazifeleri ile ilişkilerinin kesilmesi gereken yaş haddi 65 yaşın doldurulduğu tarihtir. Bu genel yaş haddinin istisnaları da mevcuttur.

Emekli ikramiyesine hak kazanabilmek için iştirakçinin sigortalılığa esas fiilî çalışmasının en az bir yıl olması şarttır

Vazife malullüğü aylığı, vazife malullerinden itibari hizmet süreleri eklenmek suretiyle bulunacak prim ödeme gün sayısı toplamı;
a) 10800 güne kadar olanlara 10800 gün üzerinden,
b) 10800 günden fazla olanlara toplam prim ödeme gün sayıları üzerinden en son prime esas kazancı esas alınmak suretiyle 5510 sayılı Kanunun 29’uncu maddesine göre hesaplanacak aylıklara, malûllük derecelerine göre ayrıca zam yapılmak suretiyle bağlanır.

Özel kanunları gereğince kadrosuzluk nedeniyle emekliye sevk edilenlere yaş şartı aranmaksızın prim ödeme gün sayısı 9000 gün olması hâlinde yaşlılık aylığı bağlanır (m.44/1).

5510 sayılı Kanun, dul ve yetim aylıkları -daha doğrusu ölüm aylığı- bağlama şartlarını Emekli Sandığı sigortalıları bakımından iyileştirmiştir. 5434 sayılı Kanun’da dul ve yetim aylığı bağlanabilmesi için iştirakçinin (sigortalının) en az 10 yıldan beri fiilî hizmetinin varlığı aranırdı. 5510 sayılı Kanun ile bu süre 5 yıla düşürülmüştür (m.32).

Doğru cevap B şıkkıdır; 2006 yılında girmiştir.

Doğru cevap D şıkkıdır.

Doğru cevap D şıkkıdır.

Doğru cevap B şıkkıdır.

Doğru cevap C şıkkıdır. Ev hanımları isteğe bağlı sigorta kapsamında yer almaktadırlar.

Doğru cevap B şıkkıdır. İlk sırada sigortalının eşi yer alır.

Doğru cevap E şıkkıdır. Bir yıldan fazla süredir Türkiye'de ikamet eden yabancı uyruklular Genel Sağlık Sigortasından yararlanabilmekte, diğer şıklarda yer alan kişiler yararlanamamaktadır.

Doğru cevap E şıkkıdır.

18 yaşını doldurmamış kişilerin ortodonti diş tedavileri ile 18 yaşını doldurmamış veya 45 yaşından gün almış kişilerin diş protezlerinin 72’nci maddeye göre belirlenen tutarının % 50 (yüzde elli)’si GSS tarafından karşılanır.” şeklinde düzenlenmiştir.

Doğru cevap E şıkkıdır.

Genel sağlık sigortalısının eşi: Genel sağlık sigortası bakımından sigortalının bağımlıları arasında ilk sırada sigortalının eşi gelir. Eşin, sigortalının bağımlısı sayılması için kendisinin sigortalı veya isteğe bağlı sigortalı durumda bulunmaması; kendi sigortalılığı nedeniyle aylık ya da gelir almamakta olması gerekir.

Genel sağlık sigortalısının çocukları: Sigortalının 18 yaşını doldurmamış kız ve erkek çocukları ile 20 yaşını doldurmamış lise ve dengi öğrenim görmekte olan çocukları, 25 yaşını doldurmamış yükseköğrenime devam eden ve evli olmayan çocukları ve yaşına bakılmaksızın çalışma gücünü en az %60 oranında yitirdiği kurum sağlık kurulu tarafından tespit edilen evli olmayan çocukları; sigortalının bağımlısı olarak genel sağlık sigortasından sigortalının bağımlısı sıfatı ile faydalanırlar. Ana ve babası boşanmış çocukların genel sağlık sigortası kapsamındaki hakları, mahkeme kararı ile velayet hakkı verilmiş olan genel sağlık sigortalısı ana ya da baba üzerinden sağlanır

Aşağıda sayılan kimseler ve bunların bağımlıları genel sağlık sigortalısı sayılmazlar:
• Sigortalılıkları askerlik süresince de devam edenler hariç olmak üzere askerlik görevini er ve erbaş olarak yapmakta olanlar (m.6/1),
• Yedek subay okulu öğrencileri,
• Yabancı bir ülkede kurulu bir kuruluş adına ve hesabına Türkiye’ye gönderilen ve kendi ülkesinde sosyal sigortalı olduğunu belgeleyenler,

• İsteğe bağlı sigortalı olan yabancı ülke vatandaşlarından Türkiye’de yerleşik olma hâli bir yılı doldurmayanlar,
• Türkiye’de bağımsız çalışan ve yabancı ülkede ikamet eden ve o ülkede sigortalı olduğunu belgeleyenler,
• Yabancı ülkede ikamet eden ve o ülkede sürekli ikamet eden, o ülke vatandaşlığını iktisap etmiş ve sigortalı olan Türk vatandaşlarından Türk kamu idarelerinin dış temsilciliklerinde istihdam edilenler,
• Türk vatandaşı olup da bulunduğu yabancı ülkede sigortalı olan ve kamu idarelerinin dış temsilciliklerinde sözleşmeli olarak istihdam edilen kişiler,
• Ceza infaz kurumlarında tutuklu ve hükümlü olarak bulunanlar,
• Mütekabiliyet ilkesi dikkate alınmak şartıyla Türkiye’de bir yıldan az süreli ikamet eden yabancılar,
• 30/05/1978 tarihli ve 2147 sayılı ve 8/5/1985 tarihli ve 3201 sayılı kanunlara göre borçlanarak aylık bağlanan Türk vatandaşlarından Türkiye’de ikamet etmeyenler,
• Yurt dışında ikamet edip de Türkiye’de kendi adına ve hesabına çalışan Türk vatandaşlarından ikamet ettikleri ülke sosyal güvenlik sistemine tabi olduklarını ve sağlık ya da hastalık sigortası kapsamında sigortalı olduklarını belgeleyenler (m.60/III),
• Kamu idareleri, kanunla kurulan kurum ve kuruluşlar, kamu yararına faaliyet gösteren dernekler ile vergi muafiyeti tanınan vakıflar tarafından tam burs sağlanan ve Yükseköğretim Kurulu tarafından ayrılan kontenjanlar dâhilinde yükseköğrenim gören yabancı uyruklu öğrenciler (Bu öğrencilerin sağlık giderleri 2547 sayılı Kanun m.46-47 hükümlerine göre üniversite bütçelerine konulan ödenekten karşılanır.).

GSS sigortalılığı m.4/a, b ve c kapsamındaki zorunlu sigortalılar bakımından bu niteliğin kaybedildiği tarihte sona erer. Zorunlu sigortalılığın sona erdiği tarihten itibaren on gün süreyle sigortalılığı sona eren kimseler, genel sağlık sigortasından faydalanırlar (m.67/4). Eğer bu kişilerin sigortalılık niteliğini yitirdikleri tarihten geriye doğru bir yıl içinde 90 günlük zorunlu sigortalılıkları varsa sigortalılık niteliğini yitirdikleri tarihten itibaren 90 gün süreyle bakmakla yükümlü olduğu kişiler dâhil sağlık hizmetlerinden yararlandırılırlar (m.67/4).

• Yapılan tıbbi tedavileri sonrasında normal tıbbi tedavilerle çocuk sahibi olamadığının tıbben tespit edilmiş olması ancak yardımcı üreme yöntemi ile çocuk sahibi olabileceğinin Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucuları sağlık kurulları tarafından tıbben mümkün görülmesi,
• Kadının 23 yaşından büyük, 39 yaşından küçük olması,
• Son üç yıl içinde diğer tedavi yöntemlerinden sonuç alınamamış olduğunun Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucuları sağlık kurulları tarafından belgelenmesi,
• Uygulamanın yapıldığı tıbbi merkezin Kurum ile sözleşme yapmış olması,
• En az beş yıldır genel sağlık sigortalısı veya bakmakla yükümlü olunan kişi olup en az 900 gün genel sağlık sigortası primi ödenmiş olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi halinde en fazla üç deneme ile sınırlı olmak üzere yardımcı üreme yöntemi tedavileri sağlanır.