SOSYAL DAVRANIŞ VE PROTOKOL

Türk Bayrağının eni 50 cm veya katlarıdır. Bayrağın büyüklüğü, çekileceği binanın büyüklüğü ile uyumlu olmalıdır.

Cumhurbaşkanın, illerde valilerin, görevli bulundukları dış ülkelerde büyükelçilerin makam taşıtlarının sağ ön tarafına, tepesinde ay yıldız bulunan kromajlı küçük direklere Türk Bayrağı çekilir. Ayrıca kaymakamlar da makam taşıtlarına ulusal ve resmî bayram günlerinde ve hudut görüşmelerinde Bayrak çekerler. Cumhurbaşkanının bulunduğu yerde ve kortejde sıfatı ne olursa olsun kimse makam taşıtına Bayrak veya fors çekemez. Makam sahibi içinde olmadıkça makam otomobiline Bayrak çekilmez. Makam sahibi içinde olsa da özel gezilerde taşıta Bayrak çekilmez. Kamu kuruluşlarının yöneticileri makam otomobillerine Türk Bayrağı çekemezler.

Makam otomobillerinde arka sağ koltuk onur yeridir ve makam sahibine aittir. Makam sahibi (yönetici) arka sağ koltuğa oturur. Makam sahibi otomobilde olmadığında arka sağ koltuk boş kalır; makam sahibinin eşi, yardımcısı, arkadaşı veya akrabası makam otomobiline bindiğinde arka sol koltuğa oturur. Makam otomobilinde arka sağ koltuğa makam sahibi dışında sadece vekili, üst’ü ve eşdüzey resmî konuğu oturabilir. Makam sahibi üst’ünü, resmî konuğunu veya onur konuğunu makam otomobiline aldığında, onu sağına buyur eder; kendisi soluna geçer.

Toplantılarda kullanılan U, yuvarlak, kare, dikdörtgen, köşegen ve hilal masa tiplerinin farklı anlamları, önemleri ve etkileri vardır. Çünkü eşit düzeydeki toplantılarda görüş alışverişi ve katılım sağlamak için yuvarlak masa; kısa süreli toplantı ve görüşme yapmak için kare masa; otorite altında toplantı yapmak için dikdörtgen veya U masa, etkili iletişim ve demokratik katılım sağlamak için köşegen veya hilal düzeni tercih edilmelidir. İki taraflı toplantılarda heyet başkanı yöneticiler dikdörtgen masanın orta merkezlerinde; yönetici kurumda kendi astlarıyla yaptığı toplantılarda astlar unvan ve/veya kıdemlerine göre sağında ve solunda yer alırlar. Emir verme, yönlendirme, bilgilendirme ve eğitme amaçlı toplantılar ise salonda ve sıra düzeninde yapılmalıdır.

Sahibinin kullandığı özel otomobilde birinci yer, öndeki sağ koltuk; ikinci yer, arka sağ; üçüncü yer, arka sol koltuktur. Otomobile tek konuk bindiğinde konuk, ön sağdaki koltuğa oturur. Konuk hanım ise otomobili kullanan ister hanım ister erkek olsun, öndeki sağ koltuğa oturur. Ön koltuğu boş bırakıp arka koltuğa oturmak, otomobili kullanan sahibine karşı saygısızlıktır. İki veya üç konuk olduğunda ön koltuğa hanım, yaşlı, resmî veya sosyal statü sahibi kişi oturur.

Devlet hayatında Cumhurbaşkanının katıldığı törenlere “devlet töreni”; başkentte, il ve ilçelerde düzenlenen Cumhuriyet Bayramı törenlerine “ulusal tören”; il ve ilçelerde resmî bayramlarda, mahallî kurtuluş günlerinde, Atatürk’ü anma günlerinde ve tarihî günlerde yapılan törenlere “resmî tören”; yargı organlarında yapılan törenlere “adli tören”; askerî kuruşlarda yapılan törenlere “askerî tören”; üniversitelerde yapılan törenlere “akademik tören”; bakanlıklarda, kamu kurumlarında ve özel sektör kuruluşlarında düzenlenen tören ve törensel etkinliklere “kurumsal tören”; toplumsal yaşamda kişi ve kuruluşlarca yapılan tören ve törensel etkinliklere de “sosyal tören” (nikâh töreni vb.) denir.

Tören için, gerektiğinde üst makamın veya törene onur konuğu olarak katılması istenen devlet büyüğünün oluru alınarak yirmi gün önceden tarih belirlenir; uygulanacak program hazırlanır, davetiyeler bastırılır, ilgili kişi ve kuruluşlara gönderilir.

Davetiye tek veya iki katlı kaliteli karton olup ön kapağın üstünde kurumun amblemi ve adı yer alır. Davetiye kartının içinde sol iç kapakta PROGRAM, sağ iç kapakta davet sahibinin unvanı, adı, soyadı ve altta davet metni yer alır. Davetiye üzerine imza atılmaz. Tören davetiyesine “Mazeret” ibaresi konmaz; L.C.V. (lütfen cevap veriniz) rumuzu konabilir.

Tören alanına/salonuna Cumhurbaşkanı girince program sunucusu “Sayın Cumhurbaşkanı” diyerek anons eder, salonda/alanda bulunan herkes ayağa kalkarak ve cephe alarak (yönelerek) Cumhurbaşkanını selamlar.

Konuğa verilen önem ve değer, kendisine duyulan saygıya ya da ziyaret amacına veya görüşme konusunun önemine bağlıdır. Uğurlama ise ziyaret ve görüşme sonucuna ve memnuniyete bağlıdır. Yapılan ziyaret ve görüşme olumlu ise kurum amiri konuğu dış kapıdan uğurlar.

Bayrak direkleri ağaç veya madenden yapılmış
yuvarlak ve beyaz boyalı, direk yüksekliği yerden en az 3 metre olmalıdır. Direk,
binanın en yüksek yerine veya ön yüzünün tam ortasına ya da binanın ön girişinde en uygun yere dikey olarak dikilir

Kaymakamlar da makam taşıtlarına ulusal ve
resmî bayram günlerinde ve hudut görüşmelerinde Bayrak çekerler. Cumhurbaşkanının bulunduğu yerde ve kortejde sıfatı ne olursa olsun kimse makam taşıtına Bayrak veya fors çekemez. Makam sahibi içinde olmadıkça makam otomobiline Bayrak
çekilmez. Makam sahibi içinde olsa da özel gezilerde taşıta Bayrak çekilmez. Kamu
kuruluşlarının yöneticileri makam otomobillerine Türk Bayrağı çekemezler. Buna göre cevap D seçeneğidir.

Türk Bayrağının her gün yirmi dört saat boyunca çekili olması gereken yerler
şunlardır:
• Cumhurbaşkanlığı
• TBMM
• Anıtkabir
• Hükûmet konakları
• Polis, jandarma, hudut, gümrük muhafaza karakolları ve hudut kapıları
• Bağımsız takım ve bölükler ile daha üst askerî birlik ve karargâhlar
• Eğitim ve öğretim kuruluşları
• Köy ve mahalle muhtarlıkları
• Tüm kamu kurum ve kuruluşları
• Kamu kurum ve kuruluşlarına ait fabrika ve işletmeler

Sadece kamu kurum ve kuruluşlarına bağlı fabrikalarda bayrak çekilmesi gerektiği için cevap  E  seçeneğidir.

Makam otomobilinde ön sağ
koltuğa koruma görevlisi,
tercüman, rehber, yönetici
asistanı, memur oturur.Makam sahibi otomobilde olmadığında arka sağ koltuk boş kalır; makam sahibinin eşi, yardımcısı, arkadaşı veya
akrabası makam otomobiline bindiğinde arka sol koltuğa oturur. Buna göre doğru cevap B seçeneğidir.

Toplantı protokolünde masa ve oturma düzeni önemlidir.Tek başkanlı, çok taraflı toplantıda U masada başkan olarak oturma yeri U masanın açık ucunun ortasıdır. Eşit düzeyde yapılan toplantılarda en
uygun masa ve oturma düzeni yuvarlak masadır. Personel ile yapılan toplantıda
başkan olarak en uygun oturma yeri, önde ve tek masada oturmaktır. Bu nedenle cevap A seçeneğidir.

Cumhuriyetin ilan edildiği 29 Ekim günü ulusal bayramdır. Türkiye’nin içinde ve dışında Devlet adına yalnız 29 Ekim günü tören yapılır. Bayram 28 Ekim günü saat 13.00’te Başkentte yapılan yirmibir pâre top atışı ile başlar ve 29 Ekim günü saat 24.00’te son bulur.

Cumhurbaşkanının teşrif ettiği tören, toplantı, kongre ve konferanslarda yalnızca Cumhurbaşkanına hitap edilir: “Sayın Cumhurbaşkanım” denir. Salonda TBMM Başkanı olsa dahi zikredilmez. Çünkü Cumhurbaşkanı devleti ve milleti temsil eder. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yönetici, yabancı konuğun geldiği ülkeye gitmemiş ve karşılıklılık ilkesi oluşmamış ise, bu durumda yabancı konuğu evsahibi yönetici davet ettiğinde hava limanında kendisi karşılar. Bu ziyareti konuk kendisi talep etmiş, evsahibi yönetici de kabul etmiş ise, bu durumda konuğu hava limanında yardımcısı veya dış ilişkiler sorumlusu ya da yönetici asistanı karşılar.Doğru cevap B seçeneğidir.

Türkiye’de; başkentte, il ve ilçelerde kutlanan millî ve resmî bayramlar ile mahallî kurtuluş günleri, Atatürk günleri ve tarihî günlerde yapılacak törenler 05.05.2012 tarihli ve 28283 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulan “Ulusal ve Resmî Bayramlar ile Mahallî Kurtuluş Günleri, Atatürk Günleri ve Tarihî Günlerde Yapılacak Tören ve Kutlamalar Yönetmeliği” ile düzenlenmiştir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Tören yapılacak alan veya salon ile platform ve kürsü çiçekler, ulusal ve kurumsal bayraklar ile süslenir.Tören salonda düzenleniyor ise, sahnede ortaya bir kürsü, duvara göre sağ arka köşeye tepesi ay yıldızlı, kromajlı direğe çekili Türk Bayrağı; sol arka köşeye de tepesi yuvarlak, kromajlı direğe çekili kurumsal bayrak konur.Tören alanı girişinde konukları karşılamak, onları oturacakları yerlere götürmek ve kendilerine eşlik etmek üzere, kurumun dış ilişkiler, protokol, halkla ilişkiler ve özel kalem (yönetici asistanlığı) birimlerinden yeteri sayıda personel tören günü görevlendirilirler.Kokteyl ya da ikram sonunda, davet sahibi kurum amiri onur konuğuna eşlik ederek kurum çıkışında otomobile binişte kendisini uğurlar. Diğer konuklar davet sahibi kurum amirine teşekkür ederek veda ederler, ayrıca uğurlanmazlar.Törene gelen konukları dış kapıda davet sahibi yöneticinin yardımcısı ile protokol ya da halkla ilişkiler sorumlusu karşılar; protokol görevlileri davetlilere eşlik ederek oturacakları yere götürürler.Yanlış bilgi D seçeneğinde yer aldığından cevap Ddir.