SOSYAL DAVRANIŞ VE PROTOKOL

Kokteyl ve resepsiyondan ayrılmanın en uygun zamanı, belirtilen bitiş saatinden on beş yirmi dakika öncedir. Ayrılan her davetli davet sahiplerine teşekkür etmelidir.

Yemekte çatal bıçak beraber kullanıldığı zaman, çatal sol ele, bıçak sağ ele alınır.

Resepsiyon; millî ve resmî vesilelerle kutlamalarda, kuruluş günlerinde, her türlü yıldönümde, üst düzeydeki atamalarda ve görevden ayrılmalarda, yabancı resmî konuk veya seçkin bir ziyaretçi onuruna düzenlenen kabul törenidir. Resepsiyonun en önemli özellikleri; resmî nitelikte olması, kıyafet zorunluluğu bulunması, kabul ve karşılama hattı oluşturulması, konukların zengin bir büfe ile ağırlanması ve alkollü içki sunulmasıdır.

Yemek davetlerinde konukların davetiye kartında belirtilen saatte gelmeleri saygı gereğidir. Davetliler, varsa, onur konuğundan önce davet yerinde olmalıdır. Bir davete onur konuğundan sonra gelmek doğru değildir. Yemek davetinde, davet saatinden en geç otuz dakika sonra sofraya geçilir. Bu yüzden davete geç kalma süresi en çok yirmi dakikadır. Davet saatinden sonra yirmi dakikadan fazla gecikme rahatsız edicidir. Ast ve eşdüzey konuklar haber verseler dahi beklenmezler. Yalnızca onur konuğu beklenir ve onur konuğu gelmeden sofraya davet yapılmaz.

Resmî yemeklerde davetli sayısı sekizden fazla ise davetlilerin oturma düzeni salon girişine konan masa planında gösterilmeli; davetlilerin unvan ve soyadları küçük kartlara yazılarak servis tabakları içine dikdörtgen biçimde konan peçete üstüne veya tabağın baş tarafına konmalıdır.

Yabancı (diplomat) konuklara verilen eşli resmî davetlerde, karşılıklı oturulan dikdörtgen masada erkekler için birinci yer evsahibi hanımın sağı, ikinci yer evsahibi erkeğin sağıdır. Diplomatik davetlerde karı koca eşler, karşı karşıya ve yan yana olmamak koşuluyla hanım ve erkek, konuk ve evsahibi olmak üzere aynı sırada dönüşümlü otururlar. Yemekte davet sahibinin eşi bulunmuyor ise evsahibi karşısına en yüksek derecedeki davetliyi veya başka bir hanımı alabilir. Eşli yabancı konuk bulunan diplomatik davetlerde, U masa düzeninde, evsahibi yabancı konuğu sağına alarak yan yana otururlar. Bu durumda, evsahibi hanım yabancı konuğun sağına, yabancı konuğun eşi hanım da evsahibinin soluna oturur.

Yemek davet ve ziyafetlerinde önemli olan yemek çeşidinin çokluğu ve bolluğu değil; davetlileri güler yüzle kabul ve karşılama, güzel bir sofra düzeni kurma ve masa süslemesi yapma; damak zevki veren güzel ve dengeli dört beş, en fazla altı çeşit yiyecek içeren bir menü hazırlamaktır.

Resmî davetlerde balık (levrek, lagos, sinarit, trança, alabalık, somon balığı) veya hindi, kuzu, süt dana eti ikram edilmeli; tavuk ikram edilmemelidir.

Çekirdekli bir yiyecek ağza ne ile götürülürse çekirdeği de onunla çıkarılır. Örneğin zeytin çatalla yenir, çekirdeği çatalla çıkarılır; üzüm elle yenir, çekirdeği elle çıkarılır komposto veya hoşaf kaşıkla içilir, çekirdek kaşıkla çıkarılır.

Antre-Arasıcak-Anayemek-Salata-Tatlı ve/veya Meyve-Kahve ve/veya Likör

Resmî  davetler; kokteyl parti, resepsiyon ve yemek daveti olarak  düzenlenir. Kahvaltı, branç ve açık büfe olarak resmî davet düzenlenmez.

Davetiyede ayrılış saati belirtilmiş ise, davetlilerin  belirtilen bitiş  saatinden 15-20 dakika önce ayrılmaları beklenir. Uğurlama sadece yemek ve resepsiyon      davetlerinde yapılır.

Kokteyl parti, kurumsal ve toplumsal yaşamda konukları resmî veya sosyal vesilelerle bir araya getiren ve onların ayaküstü görüşmelerini sağlayan; bu sırada kendilerine alkollü ve alkolsüz içecekler ve hafif çerezler (ordövr) ikram edilen; kışın saat 17.00-19.00, yazın saat 18.00-20.00 arasında konutta, işyerinde, otelde veya sosyal tesislerde düzenlenen yarı resmî veya sosyal bir davettir. Kısaca kokteyl de denir.

Kokteyl parti, kamusal ve özel kuruluşlarda, kuruluş yıldönümü, anma ve kutlama günü, açılış töreni, diploma töreni, kurumda bir yöneticinin göreve başlaması veya görevden ayrılması gibi sosyokültürel nedenlerle düzenlenir.        Ayrıca yabancı ve önemli konukların onuruna kokteyl parti verilir. Sosyal yaşamda doğum ve evlenme yıldönümlerinde, nişan ve nikâh törenlerinde kokteyl parti düzenlenebilir.

Resepsiyonun en önemli özellikleri; resmî nitelikte olması, kıyafet zorunluluğu bulunması, kabul ve karşılama hattı oluşturulması, konukların zengin bir büfe ile ağırlanması ve alkollü içki sunulmasıdır.

Resmî  akşam  yemeği davetlerinde masa düzenlemesi ve süslemesine, yemek takımlarının kalitesine önem verilmelidir. Resmî  yemek davetleri ilke olarak akşam düzenlenmeli ve davetiye ile yapılmalıdır. Başlangıç saati 20.00 ya da 20.30’dur. Ev sahipleri, konukları başlangıç saatinden beş dakika öncesinden   itibaren salon girişinde karşılamalıdır. Yemek davetlerinde konukların davetiye kartında belirtilen saatte gelmeleri saygı gereğidir. Davetliler, varsa, onur konuğundan önce davet yerinde olmalıdır. Bir davete onur konuğundan sonra gelmek doğru değildir. Yemek davetinde, davet saatinden en geç otuz dakika sonra sofraya geçilir. Bu yüzden davete geç kalma süresi en çok    yirmi dakikadır. Davet saatinden sonra   yirmi dakikadan fazla gecikme rahatsız edicidir. Ast ve eşdüzey konuklar haber verseler dahi beklenmezler.  Yalnızca onur konuğu beklenir ve onur konuğu gelmeden sofraya davet yapılmaz.

8-14 kişilik yemekler  orta merkezli   uzun    masada; 18-32 kişilik  yemekler U masada; eşit düzeydeki kişiler oval veya yuvarlak masada; kalabalık karışık gruplar protokol masasına bakan yuvarlak masalarda düzenlenir.

Hanım ve erkek konukların davetli olduğu 40’tan fazla konuklu resmî yemeklerde uygulanır. Başmasa (onur masası, protokol masası) salona hâkim yerde olmalıdır. Başmasanın önü  açık olmalı, salondaki diğer masaların başmasaya bakan tarafları da açık olmalıdır.

Resmî  davetlerde balık (levrek, lagos, sinarit, trança, alabalık, somon balığı) veya hindi, kuzu, süt dana eti ikram edilmeli; tavuk ikram edilmemelidir.

Arasıcak: Ordövrden sonra, ikişer adet sigara veya muska böreği ile kaşar pane ya da mantar pane (galeta ununa bulanıp kızartılmış), yuvarlak küçük köfte veya kızarmış karides vb. sıcak yiyecek ikram edilir.