Aof Panel

Soru 1

Eşdüzeyde yapılan nezaket ziyareti normal olarak kaç gün içinde iade edilmelidir?

Soru 2

Aşağıdakilerden hangisi resmî ziyaret türlerinden biri değildir?

Soru 3

Bayram, hasta, başsağlığı ziyaretlerinin süresi ne kadar tutulmalıdır?

Soru 4

İlke olarak; iş yaşamında kim kimi ziyaret eder?

Soru 5

İş hayatında en uygun ziyaret saatleri aşağıdakilerden hangileridir?

Soru 6

Özel ve sosyal yaşamda ve iş ortamında yapılan ziyaretlerde evsahiplerinin ve ziyaretçilerin bilmek, uymak ve uygulamak durumunda oldukları genel ilkeler ve kurallardan hangisi yanlıştır?

Çözüm Açıklaması

Özel ve sosyal yaşamda ve iş ortamında yapılan ziyaretlerde evsahiplerinin ve ziyaretçilerin bilmek, uymak ve uygulamak durumunda oldukları genel ilkeler ve
kurallar aşağıda belirtilmiştir (Aytürk, 2016: 210):
• İlke olarak küçük büyüğü, ast üst’ü, kıdemsiz kıdemliyi ziyaret eder; üst
(büyük) astın (küçüğün) ziyaretini kabul eder. Ziyaret gün ve saatini, büyük (üst) olan belirler. Eşit düzeyde olan kişiler arasında ziyaret gün ve saati
birlikte belirlenir. Ziyarette verilen randevu saatine titizlikle uyulmalıdır.
Aksi davranış nezaketsizlik ve saygısızlık olarak kabul edilir.
• İş hayatında öğleden önceki ziyaretler saat 10.00-11.30; öğleden sonraki
ziyaretler 15.00-17.00 arasında; özel ziyaretler öğleden sonra 16.00-18.00
arasında; aile ziyaretleri haftasonu ve/veya akşamları, haber verilerek, izin
ya da randevu alınarak yapılmalıdır. Habersiz, izinsiz ve randevusuz yapılan bir ziyaret her iki tarafı da zor durumda bırakabilir. Bu yüzden özellikle
kentsel yaşamda kişinin uygun olup olmadığı telefonla mutlaka sorulmalıdır. Habersiz yapılan bir ziyaretin süresi mutlaka kısa tutulmalıdır.
• Ziyaret öncesinde randevu almak ve randevuya uymak, uygar bir insan
olarak, zamanı etkili ve verimli kullanmanın bir yöntemi, insana saygının
da bir gereğidir. Bu yüzden verilen randevuya mutlaka zamanında gidilmelidir. Özellikle iş hayatında randevuya geç kalan bir kişinin güvenilirliği
azalır ve bu davranış saygısızlık olarak kabul edilir.
• Bir ziyaretin süresi, ziyaretin türüne ve amacına, evsahibi ile ziyaret eden
arasındaki samimiyete ve yakınlığa bağlıdır. Örneğin az tanınan veya tanışılmayan kişilere ve resmî statü sahibi kişilere yapılan ziyaretlerin süresi
daima kısa tutulur. Yakın dost ve samimi kişilere ve ailelere yapılan ziyaretlerin süresi bir saatten fazla olabilir. Genel olarak, iş yerinde yapılan resmî
ziyaretlerin süresi beş dakika; bayram, tebrik, teşekkür, nezaket, hasta ve
başsağlığı ziyaretlerin süresi onbeş-yirmi dakikadır.

Soru 7

Aşağıdakilerden hangisi özel/sosyal ziyaretlere örnektir?

Soru 8

İş hayatında bir kişinin yeni bir göreve atanması ve göreve başlaması nedeniyle yapılan ziyarete ne ad verilir?

Soru 9

Aşağıdakilerden hangisi aile ziyaretleriyle ilgili doğru bir ifadedir?

Soru 10

Aşağıdakilerden hangisi doğum ziyaretiyle ilgili doğru bir ifadedir?

Soru 11

Aşağıdaki çiçek alma ve sunma konusunda uyulması gereken kurallardan hangisi yanlıştır?

Çözüm Açıklaması

Çiçek Alma ve Sunma
Çiçek alma ve sunma konusunda uyulması gereken görgü ve nezaket kuralları
aşağıda özetlenmiştir (Özaltın, 2004: 155).
• Çelenk, önemli kişilerin ölüm yıldönümlerinde anıtlara konur veya cenazeye gönderilir. Sepet; nişan, nikâh ve düğünlerde, sanatsal etkinliklerde,
açılış törenlerinde, tayin ve terfilerde gönderilir. Ancak Türkiye’de nişan,
nikâh ve düğün törenlerine; banka ve ticari kuruluşların açılış törenlerine
de çelenk gönderilmektedir. Buket; hanım arkadaşa, sevgiliye, sözlüye, nişanlıya, eşe, anneye, hastaya, lohusaya, evinde akşam yemeği daveti veren
evsahibi hanıma; sahnede sanatçıya, konferans veren kişiye; havaalanında
karşılanan ve uğurlanan kişiye verilir. Ayrıca yaş günü, evlilik yıldönümü
kutlamalarına ve bayram ziyaretlerine de buket götürülebilir.
• Çiçek gönderilecek ya da sunulacak kişinin erkek ya da kadın olması, resmî
ya da sosyal statüsü çiçek seçiminde önemlidir. Örneğin; bir erkek samimi
olmadığı bir hanıma kırmızı çicek götürmez; yapay çiçek ya da kır çiçeği
resmî bir kişiye ya da resmî bir davete götürülmez.
• Özel ve sosyal yaşamda ziyaretlerde ve sosyal etkinliklerde çiçek sunmak
nazik ve asil bir davranış olarak kabul edilir. Bu yüzden, çiçek sunan kişi
kibar ve naziktir; kendisine çiçek sunulan kişi de her zaman memnun olur.
Çünkü çiçek sunmak, karşılıksız ve çıkarsız bir davranıştır. Çiçek sunmak
nezaket, sevgi ve samimiyet ifadesidir.Nişan, nikâh, düğün, yıldönümü gibi sosyal etkinliklerde davetten bir saat
önce büyük ve zengin görünümlü sepet ya da çelenk hâlinde çiçek gönderilir. Küçük bir zarf içindeki karta kutlama ifadesi ve iyi dilekler yazılır, imzalanır. Zarf sepete iğnelenir. Zarfın üstüne kişinin adı, soyadı yazılır. Adres
çiçekçiye not ettirilir. Çok sayıda çiçek (çelenk ve sepet) gönderilmiş ise,
aile ve meslek ilişkisi, resmî ya da sosyal statü bakımından önde gelenlerin
çiçekleri ön plana çıkarılır.
• Tebrik, teşekkür, doğum, geçmiş olsun vesilesiyle buket olarak kısa saplı
çiçek götürülür ve kapıyı açana verilir. Buket sol elde tutulur. Evde verilen
akşam yemeği davetinde de buket olarak kısa saplı çiçek götürülür. Buket,
erkek tarafından kapıda ya da antrede evsahibi hanıma sunulur. Çiçekle
salona girilmez. Evsahibi hanım çiçeği alır, üzerindeki selefon kâğıdını çıkarır, vazoya yerleştirir, salonun görünen bir yerine koyar. Çiçek sunan bir
konuk, davetten sonra evsahibi hanıma ayrıca teşekkür etmez.
• Uzun saplı çiçekler ile büyük saksılı çiçekler elden sunulmaz, vasıtayla gönderilir. Vasıtayla gönderilen çiçeğe kart iliştirilir; karta gönderiliş amacına
uygun bir yazı yazılır ve imza atılır.
• Doğum veya hastalık nedeniyle hastanede veya evinde bulunan kişiye, küçük ve açık renkli çiçeklerden oluşan buket gönderilir ve karta “Geçmiş
olsun! Sevgiler” yazılır. Ancak eşit düzeydekilere ve üstlere çiçek gönderilmez; bizzat sunulur. Bizzat sunulan çiçeğe kart veya kartvizit iliştirilmez.
• Çelenk açılışta, düğünde ve cenazede gönderilir. Cenazeye gönderilen çelenge siyah kurdele takılır. Açılışa ve düğüne gönderilen çelenk üzerine,
gönderen kişi, kurum veya işletmenin adı yazılı kurdele takılır. Açılış merasimlerine, düğünlere ve özellikle cenaze törenine gönderilen çiçeklerin
abartılı olmaması gerekir. Açılış ve düğün merasimlerine sepet veya porselen ya da seramik saksılar içinde hazırlanan arajmanların gönderilmesi de
uygundur.
• İlke olarak eşe, bayan arkadaşa, yaş günü kutlamasına, doğum ve hasta ziyaretine, yolcu karşılama ve uğurlamaya, özel akşam yemeği davetine vasıtayla çiçek gönderilmez; kişi beraberinde buket çiçek götürür ve bizzat
sunar.
• Hastane ziyaretinde saksı çiçek götürülmez. Ağır kokulu olmayan buket ya
da sepet çiçek götürülür. Ancak bazı hastanelerde çiçek kabul edilmemektedir. Bu durumun telefonla öğrenilmesi gerekir.

Soru 12

Aşağıdakilerden hangisi hediye alma ve sunmada uyulması gereken görgü ve nezaket kurallarından biri değildir?

Çözüm Açıklaması

Hediye alma ve sunmada uyulması gereken görgü ve nezaket kurallarışunlardır:
• İlke olarak hediye; nişan, nikâh, düğün, doğum, sünnet, doğum günü, evlilik yıldönümü, mezuniyet, bayram, ev alma ya da yeni eve taşınma vesilesiyle veya yatılı olarak bir evde misafir olma durumunda alınır ve sunulur.
Ayrıca yardım ve iyilik eden kişilere; bir seyahatten dönüşte aile ve yakın
dostlara küçük birer hediye getirmek, uzakta iken onları hatırladığınızı
gösteren güzel bir jesttir. Ayrıca uzun bir seyahate gidenlere; uzaktan gelip evinizde kalan konuklara hediye vermek de sevindirici bir davranıştır.
Özel bir davete giderken çiçek ya da tatlı olarak hediye götürmek, davet
sahiplerini memnun eder. Özellikle evde verilen akşam yemeği davetine
bir buket çiçek veya çikolata, tatlı ya da kaliteli bir şarap götürmek nazik
bir davranıştır. Ancak otelde veya restoranda düzenlenen davetlere hediye
götürülmez.
• Hediye vasıta ile gönderildiğinde hediyeye (paketin üzerine, hediye kitap
ise kitabın içine) kart ya da kartvizit konur ve el yazısıyla uygun bir iki kelime yazılır ve imzalanır. Kartvizit arkasına yazılan yazılarda üçüncü tekil
şahıs kullanılır ve imza atılır. (Teşekkür eder, saygılar sunar.) Elden (bizzat)
sunulan hediyeye kart konulmamalıdır.
• Hediye, sunulan kişiyle yakınlık ve ilişki düzeyine uygun olmalıdır. Bu nedenle, patrona alınan bir hediye ile arkadaşa ve sevgiliye alınan bir hediye
farklı olmalıdır. Hediye almak ve vermek için, o kişiyle belirli düzeyde bir
ilişki veya yakınlık bulunmalıdır. Bu yüzden, tanımadığınız veya samimi
olmadığınız bir kişiye hediye alınmamalıdır. Ayrıca bir kişiye sık sık hediye
almak da doğru değildir.
• Hediye amaca uygun olmalıdır: Evlenen bir yakına bilezik, yeni ev alan
arkadaşa ev eşyası, okula başlayan çocuğa kalemlik, evlilik yıldönümünü
kutlayan anneye parfüm, çiçek almak gibi...
• Hediye alırken kişinin gereksinimi, zevki ve beğenisi dikkate alınmalıdır.
Kristal vazosu olan birine vazo yerine, bir örtü almak daha uygun olabilir.
Hediye olarak giysi almak istendiğinde, kişinin bedenini tam olarak bilmek
ya da satış yerinden “değiştirme kartı” almak ve hediye paketinin içine koymak gereklidir.

• Alınan hediye çok pahalı olmamalı ve karşı tarafı zor durumda bırakmamalıdır.
• Hediye karşılıksız verilmelidir. Hiç kimseye bir iş, işlem veya çıkar karşılığında hediye verilmemelidir.
• Hediyenin üstündeki fiyat etiketi çıkarılmalı ve hediye zarif bir ambalaj
içinde sunulmalıdır.
• Hediye; götürülen kişiye takdim edilmeli, yere veya masaya bırakılmamalıdır.
• Hediye verirken “çamsakızı çoban armağanı” ya da “size layık değil ama”
gibi ifadelerden kaçınılmalıdır. Hediye hatırlanan, sayılan ve sevilen kişiye
alınır. Örneğin Paris’ten gelen bir kişi hediye verirken, “Paris’te sizi hatırlayıp parfüm aldım. Kabul ederseniz mutlu olurum” gibi nazik ifadeler kullanmalıdır.
• Elden getirilen hediye hemen açılır ve getirene samimiyetle teşekkür edilir.
Başka konuklar varsa aşırı bir memnuniyet gösterisi yapmadan onlara da
gösterilir. Ancak vasıtayla gönderilen bir hediye, başkalarının yanında açılmaz ve başkalarına gösterilmez.
• Hediye alan kişi, hediyeyi hemen açmalı ve memnuniyetini belli ederek kişiye teşekkür etmelidir. Kişinin, hediyeyi beğenmese bile, beğendiğini söyleyerek teşekkür etmesi nezaket gereğidir. Alınan hediye yenilecek/içilecek
bir şey ise önce getirene sunulmalı, getiren de mutlaka almalıdır.
• Ev için getirilen hediye hemen açılmalı ve görünen bir yere konmalıdır.
Hediyeye karşı ilgisiz ve soğuk kalmak, hediye getiren kişiye “niye zahmet
ettiniz, ne gereği vardı” demek doğru değildir. Hediye getirene, “çok naziksiniz, düşündüğünüz için teşekkür ederim” denmelidir. Ayrılırken de hediye için tekrar teşekkür edilmeli, hediye vasıtayla gönderilmiş ise gönderene
mektup veya telefonla teşekkür edilmelidir.

Soru 13

Uluslararası ve kurumlar arası ilişkilerde, kamusal ve kurumsal yaşamda hediye alma ve sunma konusunda protokol, saygı ve nezaket kurallarından hangisi yanlıştır?

Çözüm Açıklaması

Uluslararası ve kurumlar arası ilişkilerde, kamusal ve kurumsal yaşamda hediye alma ve sunma konusunda protokol, saygı ve nezaket kuralları aşağıda belirtilmiştir (Aytürk, 2016: 114).
• Yabancı kişi ve heyetlere (konuklara) sunulan hediyeler, ilke olarak ulusal
ve/veya kurumsal nitelikte olmalıdır.
• Hediye; sunulan kişinin statüsüne ve düzeyine uygun olmalı, zarif bir şekilde sunulmalıdır.
• Hediyeyi kurum yöneticisi, ziyaret eden/edilen yetkili kişiye bizzat sunmalıdır. Kabul edilen hediye mutlaka açılmalı ve teşekkür edilmelidir: Hediye
sunumu için, yönetici asistanı sunulacak hediyeyi getirir, yöneticiye verir.
Yönetici hediyeyi alır ve bizzat konuğa sunar.
• Kurumsal olarak bir’den çok kişiye hediye vermek gerektiğinde, aynı düzeydeki kişilere, aynı tür hediye verilmelidir. Farklı unvan ve statüdeki kişilere farklı hediye verilmelidir. (Üst statüdeki kişiye daha büyük, ast statüdeki kişiye daha küçük bir hediye verilir.) Heyette yer alan tüm üyelere hediye
vermek şarttır. Heyet başkanına farklı bir hediye verilmelidir. Heyetin diğer
üyelerine aynı tür hediye verilmelidir. Heyetteki iki kişiye hediye verip, üç
kişiye vermemek doğru değildir.
• Ziyareti vesilesiyle hediye sunan yabancı ülke ve kurum temsilcisine uygun
bir hediye ile karşılık verilmelidir.
• Uluslararası ilişkilerde protokol ve nezaket kuralları gereği kabul edilen ve
parasal değeri asgari ücretin on katını geçen bir hediye kuruma teslim edilmeli ve demirbaşa kaydedilmelidir. Parasal değeri asgari ücretin on katının
altında olan hediyeler yazılı olarak kuruma beyan edilmeli, mal bildiriminde belirtilmelidir. Ancak özel olarak verilen ve kabul edilen hediyeler ile
üzerinde isim yazılı olan özel hediyeler kişiye kalır; kişiye aittir.
• Kurumlar veya işletmeler tarafından gönderilecek olan yılbaşı ve yıldönümü hediyeleri, bu günlerden önce gönderilmelidir.
• Mevki ve statü olarak yüksek düzeyde olan bir kişiye hediye ile teşekkür
etmek doğru değildir. Makam ve mevki sahibi kişilere (üst yöneticilere)
ziyaretle veya mektupla teşekkür edilir.
• Çalışma yaşamında, üstlerin astlarına hediye vermeleri doğal ve normal olmakla birlikte, astların üstlerine hediye vermeleri her zaman hoş karşılanmayabilir. Çünkü üstlere sunulan hediye, bir istek veya çıkarı çağrıştırabilir. Bu
yüzden amir olan üstlere sadece iş gezisi ya da izin dönüşünde (il veya yurt
dışından gelirken) küçük bir hediye almak ve sunmak memnun edici olabilir.
• Bir kurumda çalışan, yeni bir göreve atanan veya görevde yükselen yakın
bir arkadaşa ilgi alanıyla ilgili olarak veya büroda kullanabileceği türden bir
hediye almak, sevgi ve samimiyet ifadesidir. (İş yaşamında alınabilecek hediyeler şunlardır: Kitap, çikolata, saatli radyo, cep bilgisayarı, dolmakalem,
isimlik, kalemlik, bloknot, vazo vb.)

Soru 14

Aşağıdakilerden hangisi düğün hediyesidir?

Soru 15

Aşağıdakilerden hangisi yolculuğa çıkan birine hediye edilir?

Soru 16

Aşağıdakilerden hangisi ziyaretlerde uyulması gereken genel ilke ve kurallar ile ilgili doğru bir ifadedir?

Soru 17

Aşağıdaki hangisi resmi ziyaret kapsamında değerlendirilmektedir?

Soru 18

Aşağıdaki hangisi özel ve sosyal ziyaretler kapsamında değerlendirilmektedir?

Soru 19

Aşağıdakilerden hangisi yöneticilerin il veya ilçede bulunan kuruluşlarını gezi ya da özel bir iş nedeniyle bulunması sonucunda, o şehirdeki kurum çalışanlarına yaptıkları ziyarettir?

Soru 20

Aşağıdakilerden hangisinde tebrik ziyareti için uygun olan davranışlar doğru olarak belirtilmiştir?

SOSYAL DAVRANIŞ VE PROTOKOL