SOSYAL DAVRANIŞ VE PROTOKOL - Deneme Sınavı - 7

Hangi dinden olursa olsun, mabetlere (cami, kilise, havra) uygun, temiz ve kapalı
kıyafet ile girmek; mabet içinde vakur ve saygılı olmak Tanrı’ya duyulan saygının
gereğidir. Bu yüzden mabet içinde gürültü yapmak, yüksek sesle konuşmak, gülmek, sigara içmek; ibadet esnasında izinsiz film, fotoğraf çekmek, ayakları uzatıp
oturmak ve yatmak saygısızlıktır. Ayrıca mabette ibadet edenlere de saygılı olmak
gereklidir. Bu yüzden ibadet eden kişinin önünden geçmek rahatsız edicidir. İbadet edene saygı göstermek insana ve Tanrı’ya saygı göstermektir. İslam geleneklerine göre camilere şortla, askılı açık kıyafetle ve ayakkabı ile girmek doğru değildir. Görmek ve gezmek için dahi olsa hanımların başlarını örterek camiye girmeleri saygı ve nezaket gereğidir. Bir mabette ibadete ya da ayine katılan kişi dinî kurallara uymalı; din adamına ve topluluğa (cemaate) uygun davranmalıdır. Doğru yanıt C şıkkıdır.

Trafikte uyulması gereken en önemli kurallar; alkollü ve süratli araba kullanmamak, hatalı sollama yapmamak, yolun ortasından gitmemek, sağdan gitmek, şerit değiştirirken sinyal vermek ve yayalara yol vermektir.

Ticari taksi şoförü, trafiğin yoğun olduğu yerlerde durmak ve müşteri almak zorunda değildir. Taksiden önce kadın, sonra erkek iner. Trafiğin yoğun olduğu sokakta, caddede taşıta kaldırım tarafından binilir ve inilir. Kişi, bir arkadaşını ya da akrabasını kendi otomobiliyle geziye davet ettiğinde, arabaya ait tüm masrafları kendisi karşılamalıdır. Otomobilden inerken otomobili kullanan erkek, önce inmeli ve hanımın inmesine yardımcı olmalıdır.

Gezi amacıyla grup hâlinde yapılan yolculuklarda kişiler kendilerini tanıtmalı ve tanışmalı; birbirlerine selam vermeli ve adlarıyla hitap etmelidirler. Otobüs şoförüne de “kaptan” diye hitap edilmelidir.

Uçak, gemi, tren, otobüs, metro, tramvay gibi toplu taşıma araçlarına kadınlar önce biner; erkekler bu taşıtlardan önce inerler. Kadın ve erkek yolda birlikte iken taksiye binmek için, erkek arka sağ kapıyı açar, önce kendisi biner ve sola geçer; kadın sonra biner ve arka sağ koltuğa oturur. Park yerinde ise erkek arka sağ kapıyı açar, kadının binmesine yardım eder; erkek kapıyı hafifçe kapatır, arkadan dolaşır, sol kapıyı açar ve arka sola oturur. Taksiden önce kadın, sonra erkek iner.

Restoranlarda oturma yerleri ve masaları A, B ve C olarak sınıflandırılır. A masaları en iyi yerlerdir. Cam önünde olan veya geniş alanı görebilen bölümdür.

İlke olarak restoranda davetli sayısı altı kişiden az olduğunda, herkes yiyeceğini ve içeceğini kendisi mönüden seçer.

Restoranda “şef ”, “garson”, “kardeşim”, “bakar mısın?” gibi sözlerle seslenerek ya da çatal veya bıçakla tabağa vurarak servis elemanını çağırmak doğru değildir. Servis elemanı, boş ve uygun durumda iken kendisine bakarak baş veya el işaretiyle çağrılmalıdır.

Sinema, tiyatro, opera, bale, konser gibi kültürel etkinliklerde, katılımcı, program başlamadan on dakika önce yerini almalıdır.

Bahşiş verilmesi uygun olan kişiler:
• Lokanta ve restoranlarda servis yapanlar
• Otellerde valizleri taşıyanlar, odayı hazırlayanlar, oda servisi yapanlar
• Otel restoranında hizmet veren servis görevlileri
• Gemi, yat veya trende hizmet veren personel.
• Otomobilin park etmesine yardımcı olan görevliler
• Vestiyer görevlisi vb.

Nişanlanma, bir çiftin birlikteliğinin ve gelecek bir evliliğin topluma resmî olarak duyurulmasıdır. Doğru cevap A'dır.

Türkiye’de, kentlerde düzenlenen evlenme merasimleri genellikle Avrupai tarzda ve üç şekilde yapılmaktadır: Birincisi, belediyenin nikâh salonunda yalnızca resmî nikâh töreni düzenlenmekte; ayrıca düğün merasimi yapılmamaktadır. İkinci tarz evlenme merasiminde, belediyenin nikâh salonunda resmî nikâh kıyılmakta ve daha sonra evde veya salonda eğlenceli düğün merasimi düzenlenmektedir. Üçüncü tarz evlilik merasiminde nikâh ile düğün birleştirilerek salonda yapılmaktadır. Bu durumda nikâh (evlendirme) memuru düğünün olacağı salona davet edilmekte, nikâh burada kıyılmakta, nikâhtan sonra düğün eğlencesi başlamaktadır. Doğru cevap C'dir.

Bir hanım herkesin içinde, açık alanda saç taramamalı, makyaj yapmamalı; makyajını lavaboda yapmalıdır.

Belediye nikâh salonunda yapılan nikâh merasiminden sonra Avrupai tarzda oluşturulan kabul hattı aşağıdaki biçimde sıralanır:

1. Gelinin annesi

2. Damadın babası

3. Damadın annesi

4. Gelinin babası

5. Gelin

6. Damat

Doğru cevap D'dir.

Boşanmadan sonra, kadın ve/veya erkek başka biriyle evlenmek istediğinde bu durum öncelikle çocuklara açıklanmalıdır. Doğru cevap E'dir.

Kurumsal cenaze merasimlerinde uyulması gereken kurallar aşağıdaki gibidir:

• Kurumsal cenaze merasiminde tabut kurumun güvenlik personeli tarafından cenaze arabasından alınır, kurum binası önünde hazırlanan masa üzerine yerleştirilir.

• Tabutun baş ve ayakucunda güvenlik görevlileri saygı nöbeti tutarlar. Baştaki görevli göğsü hizasında ölenin çerçeveli fotoğrafını taşır. Tabut arkasında, ortada ölenin birinci derece yakınları olmak üzere sağında/solunda kurum yöneticileri ile kurum çalışanları protokol sıra düzenine göre yer alırlar.

• Tabut üzerine kurum amiri tarafından kırmızı karanfiller konulur.
• Cenaze merasimine katılanlar, tören programı sunucusu tarafından bir dakikalık saygı duruşuna davet edilir.
• Ölenin öz geçmişi, personel birim amiri tarafından okunur.
• Kurum amiri anma konuşması yapar; ölenin yakınlarına ve kurum mensuplarına kurum adına başsağlığı diler.
• Cenaze namazının yeri ve saati ile defin yeri duyurulur.
• Tabut güvenlik görevlileri tarafından cenaze arabasına konulur. Cenaze namazının kılınacağı camiye hareket edilir.
• Kurum amiri (yönetici) ve/veya ölenin ailesi başsağlığı dileklerini kabul eder.

Doğru cevap E'dir.

Türkiye’de yapılan sosyal kutlamalar; dinî bayramlar (Ramazan ve Kurban Bayramları) ile dinî gün ve geceler (kandiller) ve yeni yıl, doğum günü, evlilik yıldönümü, Anneler Günü, Babalar Günü ile Sevgililer Günü’dür. Doğru cevap D'dir.

Yolda taksi çevirmenin en uygun yöntemi, el kaldırmaktır. Şoföre bağırmak ve ıslık çalmak uygun bir davranış değildir. Doğru cevap C'dir.

Ticari taksi şoförü, trafiğin yoğun olduğu yerlerde durmak ve müşteri almak zorunda değildir. Ancak aldığı yolcuyu gideceği yere götürmek zorundadır. Taksi şoförü gerektiğinde gidilecek yerin güzergâhını yolcuya sormalıdır. Taksi şoförü temiz, tıraşlı, bakımlı ve yolcuya saygılı olmalıdır. Şoför takside sigara içmemelidir. Taksi şoförü müşterinin eşyasını, valizini taşımak, bagaja koymak ve bagajdan almak zorunda değildir. Ancak yolcu yaşlı, engelli (özürlü) veya hanım ise, şoförün yardım etmesi saygı ve nezakettir. Taksi şoförü, taşıtta yolcu varken radyo veya müzikçalar açmamalıdır. Uzun yolda radyo veya müzikçaları yolcunun izniyle açmalı, dinlediği müziğin yolcuyu rahatsız edip etmediğini kendisine sormalıdır. Doğru cevap E'dir.

Türkiye’de “Kandil Gecesi” olarak adlandırılan ve kutlanan dinî gün ve geceler şunlardır: 

I. Regaip Kandili

II. Miraç Kandili

III. Berat Kandili

IV. Kadir Gecesi

V. Mevlit Kandili

Doğru cevap D'dir.