SOSYAL BİLİMLERDE TEMEL KAVRAMLAR

Durkheim’in çalışmalarına yön veren varsayımlar şöyle sıralanabilir. 1. Dinin en ilkel toplumlarda da bulunan temel bir şekli vardır ve ilk ortaya çıktığında nasıl ise bu şekil bugünkü ilkel kabilelerde de aynı şekliyle bulunabilir. O yüzden de Avustralya kabileleri arasında yaşamakta olan din binlerce yıl önce dinin ilk ortaya çıktığında yaşayan dinle aynıdır. 2. Din toplumların gelişmesine paralel olarak basitten karmaşığa, çok tanrılılıktan tek tanrıcılığa doğru bir evrim geçirir/geçirmiştir. 3. Din, basitçe insan tarafından ve toplumsal bir işlevi yerine getirmek üzere uydurulmuştur. Durkheim, her toplumda bulunuyor olmasından hareketle bu işlevin toplum için çok önemli ve evrensel nitelikli olduğunu kabul eder. Dolayısıyla sorunun doğru yanıtı E seçeneğidir.

Kur’an-ı Kerim’de toplumsal değişimin tarzına ve kurallarına dair çok önemli tespitler vardır. Bu tespitlerden yola çıkılarak İslam’ın toplumsal değişim için kendine özgü bir teorisinin bulunduğu üzerinde durulmuştur. İbn Haldun (1332-1406), Kur’an’daki bu tarz tespitlerden yola çıkarak toplumsal değişimi modellemiştir. Kuşkusuz o da Kur’an’daki verileri temel, tartışmasız gerçek veriler olarak almıştır, ancak o verilerin anlaşılması ve yeniden yorumlanması hususunda kendine özgü bir kuramsallaştırma yapmıştır. Sorunun doğru yanıtı A seçeneğidir.

Marx’ın dine ilişkin görüşleri: I- Din, egemen sınıfların çıkarlarını yeniden üreten bir ideolojidir. II- Din hem bir üstyapı kurumu hem de bir ideolojidir. III- Din, yanlış ve aldatıcı bir  dünya oluşturur. V- Din eşitsiz düzenin yaraladığı ve konumları gereği isyan noktasına gelebilecek insanlara gerekli teselliyi yatıştırıcı bir afyonla, yani aldatarak verir. Doğru cevap: D