SOSYAL BİLİMLERDE PROJE YÖNETİMİ

B şıkkında bulunan Keşifsel araştırma doğru yanıttır, diğer şıkklardaki yanıtlar uygun değildir.

7

Belirli bir pratik amaç veya hedefe yönelik olarak yeni bilgi edinme amacıyla yürütülen özgün araştırmalara uygulamalı araştırma denmesi  ve örneğin de buna ilişkin verilmesinden dolayı yanıt D şıkkı olan Uygulamalı araştırmadır.

Araştırma ve Geliştirme, yani Ar-Ge faaliyetleri insan, kültür ve toplumun bilgisinden oluşan bilgi dağarcığının artırılması ve bu dağarcığın yeni uygulamalar tasarlamak üzere kullanılması için sistematik bir temelde yürütülen yaratıcı çalışmalar olarak tanımlanmaktadır. O nedenle yanıt A şıkkıdır.

E şıkkı doğru yanıttır, çünkü bir problemin anlaşılması ve çözümüne ilişkin gözlem, görüşme ve doküman analizi yöntemlerini kullanarak önceden bilinmeyen veya fark edilmemiş problemlerin algılanması için, probleme ilişkin doğal olguların öznel ve yorumlayıcı bir şekilde incelenmesidir. Diğer şıklarda bulunan yöntemlerin özellikleri ve detayları farklı olduğu için uygun değildir.

A şıkkı yani Uydurma, araştırma sonuçlarının doğru bir şekilde sunulmaması anlamına gelmektedir, yani bu durumda sunulan sonuçların gerçekte elde edilen sonuçlardan farklı olması durumuna verilen etik ihlal türüdür.

B şıkkında belirtilen saygı duyma araştırmalarda uyulması gereken etik kurallar arasındadır ve araştırma esnasında meslektaşlar, araştırma katılımcıları, toplum, ekosistemler, kültürel miras ve çevreye yönelik saygı gösterilmesi gerektiğine dayanır. 

Diğer şıklar bu bağlamda uygun değildir.

D şıkkındaki "Araştırmada sunulan sonuçların, elde edilen sonuçlardan farklı olması" ifadesi doğrudur. , yani etik ihlalde bulunulan durumlardan biridir. Diğer maddelerde bulunan ifadeler ise araştırmalarda uyulması gereken etik ilkelerine dair ifadelerdir.

B şıkkı doğrudur

E şıkkındaki Deneysel geliştirme doğru yanıttır, çünkü pratik deneyimden elde edilen mevcut bilgiden yararlanarak yeni malzeme, yeni süreç ve hizmetler tesis etmeye ya da üretilmiş veya kurulmuş olanları önemli ölçüde geliştirmeye yönelik sistemli çalışmalara dayalıdır ve örneklendirme de buna ilişkindir.

Bir araştırmanın bilimsel araştırma olabilmesi için en az iki özelliğinin olması gerekir: Birincisi, araştırmanın mevcut bilgi birikimimize bir katkısı olması, ikincisi, bilimsel bir yöntem izlemesi gerekir.

Sosyal bilimlerde farklı amaçlar için farklı araştırma türü benimsenebilir. Temelde üç tür araştırma vardır: Keşifsel (exploratory), betimsel (descriptive) ve açıklayıcı (explanatory) araştırma. Herhangi bir konu araştırılırken bu üç farklı araştırma yaklaşımından herhangi biri kullanılabileceği gibi üçü aynı anda da kullanılabilir.

Sosyal Bilimlerde Araştırmanın genel amaçlarına bakıldığında;betimlemek, keşfetmek, açıklamak, değerlendirmek, toplumsal değişim ve eylem, farkındalık ve provakasyon sayılabilir.

Frascati Kılavuzu’na göre bir araştırma faaliyetin Ar-Ge olarak değerlendirilebilmesi için aşağıda belirtilen beş temel kriteri aynı anda karşılaması gerekmektedir (OECD, 2015: 44):
1. Yeni (novel): Araştırmada yeni bulgular hedeflenmelidir.
2. Yaratıcı (creative): Araştırma özgün kavram ve hipotezlere dayalı olmalıdır.
3. Belirsiz (uncertain): Araştırmanın üreteceği nihai sonuçlar bakımından belirsizlik
olmalıdır.
4. Sistematik (systematic): Araştırma planlanmış ve bütçelendirilmiş olmalıdır.

5. Transfer edilebilirlik (transferable) ve/veya tekrar üretilebilirlik (reproducible):
Araştırmanın sonuçları transfer edilebilir ve yeniden üretilebilir olmalıdır.

Temel olarak üç tür Ar-Ge faaliyetinden
bahsedebiliriz. Bunlar:
• Temel Araştırma: Görünürde herhangi bir özel uygulaması veya kullanımıbulunmayan ve öncelikle olgu ve gözlemlenebilir gerçeklerin temellerine ait yeni bilgiler edinmek için yürütülen deneysel veya teorik çalışmalara temel araştırma denir (OECD, 2015: 50). Örneğin, yoksulluğu belirleyen faktörler ile ilgili yapılan teorik bir araştırma temel araştırma kategorisine girer. Ya da yeni bir istihdam teorisi geliştirilmesi yine temel araştırma kategorisine girecektir.
• Uygulamalı Araştırma: Belirli bir pratik amaç veya hedefe yönelik olarak yeni bilgi
edinme amacıyla yürütülen özgün araştırmalara uygulamalı araştırma denir (OECD,
2015: 51). Örneğin Türkiye’de tarımsal üretimde dolu riskinin ve bu riske dair risk
priminin hesaplama yöntemi geliştirilmesi uygulamalı araştırmaya bir örnek olabilir.
• Deneysel Geliştirme: Araştırma ve/veya pratik deneyimden elde edilen mevcut
bilgiden yararlanarak yeni malzeme, ürün veya cihaz üretmeye, yeni süreçler, sistemler
ve hizmetler tesis etmeye ya da hâlihazırda üretilmiş veya kurulmuş olanları önemli ölçüde geliştirmeye yönelik sistemli çalışmalara deneysel geliştirme denir (OECD, 2015:
51)

TÜBİTAK’a göre Ar-Ge niteliği taşımayan araştırma türleri (bu konuda daha detaylı bilgi için OECD’nin Frascati Kılavuzu (2002) ye bakılabilir.) aşağıda sıralanmıştır:
• Sözlük/ansiklopedi/envanter/katalog/veri
tabanı oluşturulmasına yönelik çalışmalar,
• Çeviri/transkripsiyon/edisyon kritiği/bibliyografya/rutin derleme/arşivleme yapmaya
yönelik çalışmalar,
• Rutin yüzey araştırması/kazı/restorasyon/
restitüsyon/konservasyona yönelik çalışmalar,
• Rutin eğitim verilmesi/eğitim programları/
materyal hazırlanmasına yönelik çalışmalar,
• Rutin yazılım geliştirilmesine yönelik çalışmalar,
• Tanıtım, yayılım, farkındalık oluşturma ve
sosyal sorumluluk faaliyetlerine yönelik faaliyetler,
• Sempozyum/konferans/çalıştay/seminer vb.
etkinlik düzenlenmesine yönelik faaliyetler,
• Piyasa araştırması/rutin endeks oluşturulmasına yönelik çalışmalar,
• Daha önce gerçekleştirilmiş araştırmaları
başka mekânlarda veya başka denek gruplarında tekrarlamaya yönelik araştırmalar,
• Kuram, metodoloji, konu, kapsam, araştırma soruları, hipotezler vb. hususlarda
niteliksel değişiklik yapılmadan daha önce
yapılan araştırmaların benzerlerini yapmaya
yönelik araştırmalar Ar-Ge niteliği taşımayan araştırma faaliyetleridir.

Sosyal bilimlerde Ar-Ge’nin 4 aşaması vardır. Bunlar gözlem, rasyonelleştirme, kanıtlama ve politika tasarımıdır

İyi tasarlanmış bir araştırma ve bu araştırma için hazırlanmış araştırma önerisinin aşağıdaki özellikleri taşıması gerekir:
• Araştırmanın sorusu, amacı ve hedefleri net bir biçimde tanımlanmış,
• Konu ile ilgili literatür derinlemesine incelenmiş ve tartışılmış,
• Araştırmanın hipotezleri açık bir biçimde ortaya konmuş ve hipotezlerin testi için gerekli olan veriler belirlenmiş ve bu verilerin nasıl temin edileceği açıklanmış,
• Verilerin analizi için kullanılacak yöntemler detaylı bir şekilde açıklanmış,
• Araştırma sırasında ortaya çıkabilecek muhtemel riskler öngörülmüş ve realize olmaları hâlinde alternatif çözüm önerileri sunulmuş,
• Planlanan araştırmanın yaygın etkisi (bilimsel/akademik, toplumsal/kültürel, ticari/ekonomik/sosyal vb.) açıklanmış olmalıdır.

Nitel araştırma yöntemi, daha çok sosyal ya da ekonomik bir problemin anlaşılması ve çözümüne ilişkin gözlem, görüşme ve doküman analizi yöntemlerini kullanarak daha önceden bilinmeyen veya fark edilmemiş problemlerin algılanması için, probleme ilişkin doğal olguların öznel ve yorumlayıcı bir şekilde incelenmesidir (Baltacı, 2019:
369). Nitel araştırma genellikle anlam üretmeyi amaçlayan bilgi oluşumunda tümevarımsal yaklaşımı benimser.

Araştırmada kullanılan veriler başka kişi veya kurumlar tarafından derlenmiş ve araştırmacılara sunulmuşsa, bu veri türüne ikincil veri denir