TÜBİTAK Projeleri

Her ülkede olduğu gibi Türkiye’de de bilim ve teknoloji alanında ilerlemenin sağlanması büyük ölçüde izlenen bilim ve teknoloji politikaları ile ilişkilidir.

Bilim ve teknoloji politikalarının bir kamu politikası çerçevesinde yürütülmesi söz konusu olduğunda bu politikayı tasarlayan aktörler tarafından cevaplanması gereken bazı sorular bulunmaktadır. Bunlar; politikanın altında yatan iktisadi gerekçenin ne olduğu, politikanın amacının ne olduğu, politikayı kimin ve nasıl uygulayacağı ile politika öz değerlendirmesi ve etki analizinin nasıl yapılacağıdır.

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) 1963 yılında hükûmete danışmanlık yapması ve millî bilim politikasına rehberlik etmesi amaçlarıyla kurulmuştur.

TÜBİTAK, Türkiye’nin planlı ekonomi dönemine geçişiyle birlikte, 24 Temmuz 1963 tarih ve 11462 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, 17 Temmuz 1963 tarihli 278 sayılı Kanun ile kurulmuştur.

7 Temmuz 2005 tarihinde yürürlüğe giren 5376 sayılı Kanun ile TÜBİTAK’ın faaliyet

alanının doğa bilimleri ile sınırlı olduğu izlenimini veren hükümler genişletilmiş, sosyal ve beşerî bilimler de Kurumun görev alanına dâhil edilmiştir.

“Türkiye’nin rekabet gücünü ve refahını artırmak ve sürekli kılmak için; toplumun her kesimi ve ilgili kurumlarla iş birliği içinde, ulusal öncelikler doğrultusunda bilim ve teknoloji politikaları geliştirmek, bunları gerçekleştirecek alt yapının ve araçların oluşturulmasına katkı sağlamak, araştırma ve geliştirme faaliyetlerini özendirmek, desteklemek, koordine etmek, yürütmek; bilim ve teknoloji kültürünün geliştirilmesinde öncülük yapmaktır”.

TÜBİTAK’ın misyonu şu şekilde tanımlanmıştır: “Ülkemizin ve insanlığın güvenlik, sağlık,

refah, huzur ve sosyal gelişimi için;

• Ulusal bilim, teknoloji ve yenilik ekosistemini desteklemek,
• Bilim tabanlı teknoloji ile katma değeri yüksek ürün ve hizmetler geliştirmek,
• Bu amaçlara yönelik nitelikli bilgi üretimi ve nitelikli insan kaynağı geliştirilmesini sağlamak” (TÜBİTAK, 2020).

TÜBİTAK’ın vizyonu ise şu şekilde ifade edilmektedir: “Çığır açıcı bilimsel atılımlarla Türkiye’nin millî teknoloji hamlesine ve dönüşümüne liderlik edecek öncü kurum olmak” (TÜBİTAK, 2020).

Araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin uzun soluklu ve önemli finansman gereksinimine sahip faaliyetler olması, TÜBİTAK’ın rolünü daha da önemli hâle getirmektedir.

TÜBİTAK, Türkiye’nin bilim ve teknoloji politikalarının belirlenmesinde hükûmete yardımcı olmak sorumluluğunu, ilk kez “Türk Bilim Politikası; 1983-2003” dokümanını hazırlama görevini üzerine alarak üstlenmiştir.

TÜBİTAK’ın araştırma ve geliştirme faaliyetlerine yönelik destek türleri oldukça çeşitlidir. Bunlar akademik, sanayi, kamu eksenlerinde gruplanabildiği gibi ulusal ve uluslararası iş birlikleri çerçevesinde de gerçekleştirilebilmektedir.

Sürenin üst sınırı 36 aydır.

Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programının amacı, yeni bilgiler üretilmesi, bilimsel yorumların yapılması veya teknolojik problemlerin çözümlenmesi için bilimsel esaslara uygun olan projeler desteklemektir.

Bu projelerden altyapı oluşturmaya yönelik olan projeler desteklenmemektedir.

2020 yılı için, Araştırma projeleri destek üst limiti (burs dâhil, proje teşvik ikramiyesi ve kurum hissesi hariç) yıllık bütçe sınırlaması olmaksızın 720.000 TL’dir.

Hızlı Destek Programının amacı, üniversitelerde, araştırma hastanelerinde ve araştırma enstitülerinde/ istasyonlarında yürütülecek acil, kısa süreli, küçük bütçeli araştırma ve geliştirme projelerine destek sağlamaktır.

Hızlı Destek Programının amacı, üniversitelerde, araştırma hastanelerinde ve araştırma enstitülerinde/ istasyonlarında yürütülecek acil, kısa süreli, küçük bütçeli araştırma ve geliştirme projelerine destek sağlamaktır. Bu proje türü için süre en fazla 12 ay olabilir

2020 yılı için, Hızlı Destek projeleri destek üst limiti (burs dâhil) yıllık 45.000 TL’dir.

Bu program kapsamında yürütücü ve araştırmacılara proje teşvik ikramiyesi ödemesi yapılmamaktadır.

Bu proje türünde süre; küçük ölçekli projeler için en fazla 24 ay, orta ve büyük ölçekli projeler için en fazla 36 aydır.