SOSYAL BİLİMLERDE ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ

Araştırmaların bazılarında araştırma sonucuna ilişkin tahminler yapılmak istenmektedir. Araştırma sonucuna yapılan tahminlerin ifadesinde de hipotezler kullanılmaktadır. Hipotezler en az iki değişken arasındaki ilişkiyi açıklamak için kullanılan yargılardır ve araştırmalarda genel olarak iki tip hipotezden yararlanılır. Bunlar istatistiksel hipotez ve araştırma hipotezidir. İstatistiksel hipotezler, araştırmadaki değişkenler arasında fark yoktur önermesine dayanırken, araştırma hipotezi değişkenler arasında ilişkinin olduğu önermesine dayanır. A, B, D ve E seçeneklerindeki ifadeler ilişkinin varlığını örneklerken, sorunun doğru yanıtı olan C seçeneğindeki ifade bir bakıma eşitliğe ya da farksızlığa vurgu yapmaktadır.

İyi bir hipotez doğasında açımlayıcı ve net bir ifadedir. Düzgün yazılmış hipotez araştırmanın nereye gideceğini, hangi seyri izleyeceğini işaret eder. Bu nedenle hipotez yazma sürecinde kimi ölçütler söz konusudur. Nitekim A, C, D ve E seçenekleri iyi bir hipotez yazmadaki ölçütlerden bazılarıdır. Öte yandan iyi bir hipotez soru biçiminde değil, düzgün bir önerme şeklinde olmalıdır. Buna göre sorunun doğru yanıtı B seçeneğidir.

Alanyazın, herhangi bir bilim dalında yazılmış yapıtların tümü olarak tanımlanır. Bir alanyazın taramasında çeşitli bilgi kaynaklarından yararlanılır. Bunlar genel kaynaklar, ikinci düzey kaynaklar ve birinci düzey kaynaklar olarak sıralanmaktadır. Genel kaynaklar, konu hakkında genel fikir veren ve araştırmacıyı üst düzeydeki kaynaklara yönlendiren bir bilgi kaynağıdır. Günlük gazeteler ve dergiler, popüler dergiler, magazinler bu kaynaklar arasında yer alır. İkinci düzey kaynaklar ise özgün kaynaklardan farklı olarak özgün kaynakların bir özeti gibi düşünülebilir. Ansiklopediler ve ders kitapları ikinci düzey kaynaklara iyi birer örnektir. Birinci düzey kaynaklar en önemli kaynaklar olarak betimlenir. Bu kaynaklar daha önce yapılmış araştırmaların sunumudur. Bu kaynaklar genelde konuyla ilgili bilimsel dergilerde yayınlanan özgün makaleler, kitaplar ve görsel olarak; film ve videolardır. Dolayısıyla sorunun doğru yanıtı D seçeneğidir.

A,C,D ve E seçeneklerinde yer alan ifadeler sınırlandırma ve tanımlama ile ilgilidir. Ancak B seçeneğinde yer alan ifade bütünleştirme ile ilgilidir.Bu nedenle doğru cevap "B" dir.

Süreksiz değişken, belirli sınırlar içinde ve tam sayılarla ifade edilen değişlkendir. Örneğin cinsiyet değişkeni, yalnızca kadın ve erkek olarak değer alabilir.Bu nedenle doğru cevap "A" dır.

Öğrencilerin okuldaki ders notlarına ailenin ilgisinin etkileri araştrılıyorsa bu durumda öğrencilerin ders notları araştırmanın bağımlı değişkeni olarak adlandırılır.Bu nedenle doğru cevap "C" dir

Bağımlı değişkenin üzerinde etkileri olan ve araştırmacı tarafından bağımlı değişken üzerindeki etkileri doğrudan ya da dolaylı olarak kontrol
edilen değişken türü bağımsız değişkendir.Bu nedenle doğru cevap "D" dir.

Hipotez; doğruluğu sınanan bir yargıdır. Bu nedenle doğru cevap "A" dır.

Genel olarak araştırmalarda iki tip hipotez kullanılır. Bunlar iki türlüdür:
1. İstatistiksel hipotez 
2. Araştırma hipotezi

"Genel kaynakları kullanarak araştırma konunuzu tanımlayın" doğru biçimdir. Bu nedenle doğru cevap "E" dir.

Çözülebilirlik, Önemlilik, Yenilik ve Etik Kurallara Uygunluk araştırma sorusunun seçimindeki Genel Ölçütlerdir. Araştırmacının İlgisi Özel Ölçütler arasında yer alır.

Araştırmacının Yeterliliği, Zaman ve Olanaklar, Veri Toplama İzni, Araştırma Yöntem ve Tekniklerinde Yeterlilik, Araştırmacının İlgisi araştırma sorusu seçiminde kullanılan Özel Ölçütlerdir. Araştırma sorusunda Yenilik ölçütü kullanılan Genel Ölçütler arasında yer alır.

Araştırma sorusunun tanımlanmasında üç aşama vardır. Bütünleştirme, Sınırlandırma ve Tanımlama.

Hava sıcaklığı, Boy, Yaş, Aylık hane geliri belirli sınırlar arasında tam, ondalıklı ya da kesirli sayılar alabilen Sürekli değişkenlerdir. Örneğin aylık hane geliri: 2200.36, boy: 165 cm ya da 1.65.

Çocuk sayısı, sayısal olarak tam sayılarla ifade edilebilen, çocuksuz olanların yine sayısal olarak “0” ile gösterilebileceği sürekli değişkenlerden biridir.

Bu denencede bir bağımsız ve bir bağımlı değişken vardır. Bağımsız değişken Çalışma Tarzıdır. Düzenli çalışma, bağımsız değişken olarak kullanılan Çalışma Tarzı değişkeninin kategorilerinden biridir. Bağımlı değişken ise çeşitli biçimlerde ölçülebilen Okul Başarı Düzeyi değişkenidir.

Verilen hipotezin eşitlik, farksızlık, ilişki yokluğunu ifade eden istatistiksel hipotezi (sıfır hipotezi) “Altın fiyatları ile döviz fiyatları arasında anlamlı bir ilişki yoktur” olarak düzenlenir.

Alanyazın Taraması adımlarının doğru sıralaması: Sorun durumunun oluşturulması (V), Notların düzenlenmesi (I), Birinci düzey kaynakların taranması (III), İkinci düzey kaynakların taranması (IV), Genel kaynakların kullanılarak araştırma konusunun tanımlanmasıdır (II). (Bkz. Şekil 2.2. )İkinci düzey kaynaklar birinci düzeyin bir özeti ve birinci düzey kaynaklara ulaşmak için bir yol olarak görülebilir ancak esas olan önce birinci düzey kaynakların daha sonra ikinci düzey kaynakların taranmasıdır.

Günlük gazeteler ve popüler dergiler Genel Bilgi Kaynakları, bilimsel dergiler ve bilimsel kitaplar Birinci Düzey Bilgi Kaynakları arasında yer alır.

Araştırma özetleri, Ansiklopediler, Ders Kitapları İkinci Düzey Bilgi Kaynakları, Bilimsel Dergiler Birinci Düzey Bilgi Kaynakları olarak kabul edilir.