Aof Panel

Soru 1

I. Denek, üzerinde yapılan uygulamaların etkileri ya da sonuçları ölçülen varlıktır.

II. Katılımcı kavramı, genellikle nitel ya da tarama modelindeki araştırmalarda kullanılır.

III.Katılımcı, insan olabileceği gibi hayvan da olabilir.

IV. Katılımcı, doğrudan ya da dolaylı yollarla kendisinden veri toplanan bireydir.

V. Denek, yalnızca kendisi ya da bilgi sahibi olduğu konularda bilgi verir.

Yukarıda denek ve katılımcı kavramları ile ilgili verilen ifadelerden hangileri doğrudur?

Soru 2

Örneklem büyüklüğü ile ilgili aşağıda verilen ifadelerden hangisi doğru değildir?

Soru 3

“Araştırma amacı çerçevesinde 120 kişilik bir evren içinden 30 kişilik bir örneklem seçilmesi kararlaştırılıyor. Önce evrende yer alan tüm deneklere birer numara veriliyor. Sonra 120, 30’a bölünerek aralık genişliği 4 olarak hesaplanıyor. Başlangıç noktası olarak 3 belirleniyor ve 3’den başlayarak 4’er atlanıp örnekleme girecek bireylerin numaraları 3, 7, 11, 15, …, 99 şeklinde belirleniyor.”

Yukarıdaki örnekte verilen örnekleme tekniği aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 4

“İlkokula yeni başlayan okul öncesi eğitim alan ve almayan öğrencilerle ilgili deneysel bir araştırma yapılması planlanıyor. Okulda 6 adet birinci sınıf şubesi ve her bir şubede 24 öğrenci bulunuyor. Şubelerden üçü okul öncesi eğitim alan öğrencilerden, diğer üçü okul öncesi eğitim almayan öğrencilerden oluşuyor. Araştırma için yaklaşık 50 deneğe ihtiyaç duyuluyor. Her sınıftan sekiz ila dokuz öğrencinin araştırmaya katılması durumunda okuldaki programın işleyişinde sıkıntılar ortaya çıkacağı öngörülüyor. Bu nedenle araştırmacı okul yönetimiyle anlaşarak biri okul öncesi eğitim alan, diğeri okul öncesi eğitim almayan iki şubeyi araştırmaya dahil ediyor.”

Yukarıdaki örnekte anlatılan örnekleme yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 5

“İlkokula yeni başlayan öğrencilerle ilgili deneysel bir araştırma yapılması planlanıyor. Okulda 5 adet birinci sınıf şubesi ve her bir şubede 24 öğrenci bulunuyor. Araştırma için yaklaşık 50 deneğe ihtiyaç duyuluyor. Her sınıftan onar öğrencinin araştırmaya katılması durumunda okuldaki programın işleyişinde sıkıntılar ortaya çıkabilir. Bu nedenle araştırmacı okul yönetimiyle anlaşarak başlangıç aşamasında aralarında anlamlı bir farklılık bulunmayan iki şubenin araştırmaya dahil ediyor.”

Yukarıdaki örnekte anlatılan örnekleme yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 6

“Toplu taşıma kullanan bireylerle ilgili araştırma planlayan bir araştırmacı saat 8.00 ile 9.00 saatleri arasında otobüs durağında bulunan bireylerden veri topluyor.” bu durumda araştırmacının örneklemini belirleme tekniği aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 7

Aşağıdaki örnekleme yöntemlerinden hangisinde seçimin evreni temsil etme kaygısı olmadan belirli bir ölçüt kullanılır?

Soru 8

I. Tüm puanlar toplanıp, örneklem büyüklüğüne bölünerek ortalama bulunur.

II. Her bireyin puanı ile ortalama arasındaki fark belirlenir.

III. Bu rakamların teker teker kareleri hesaplanır.

IV. Hesaplanan değerler toplanır.

V. Bulunan son toplam örneklem büyüklüğüne bölünür.

VI. Bulunan değerin karekökü hesaplanır.

Yukarıda hesaplama adımları belirtilen istatistiksel değere aşağıdaki terimlerden hangisi karşılık gelmektedir?

Soru 9

Aşağıdakilerden hangisi örneklem büyüklüğünü etkileyen faktörlerden biri değildir?

Soru 10

Aşağıdakilerden hangisi örnekleme seçiminde yaşanan sorunlardan biri değildir?

Soru 11

Örneklemde yer alacak bireylerin tümünün başlangıçta belirsiz olduğu, bir noktadan veri toplanmaya başlanarak elde edilen veriler doğrultusunda başka kişilere ulaşıldığı ve bu kişilerin örnekleme katılarak veri toplama işlemine devam edildiği örnekleme tekniği aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 12

I. Araştırmalar denekleri/katılımcıları riske atmayacak şekilde planlanmalıdır.

II. Deneklere/katılımcılara araştırmanın amacı, uygulama süreci, varsa olası riskler ve yararlar açıklanmamalıdır.

III. Hiç kimse adil olmayan bir şekilde araştırmaya katılma hakkından yoksun bırakılmamalıdır.

IV. Hiçbir denek/katılımcı araştırmacının/kurumunun sağladığı normal olanaklardan yoksun bırakılmamalıdır.

V. Araştırmalarda denek/katılımcılara emekler karşılığında belirli bir ücret ödenmelidir.

Yukarıda verilen insan deneklerle/katılımcılarla ilgili araştırmalardaki etik ilke ve kurallardan hangileri doğrudur?

Soru 13

Bir araştırmanın saydamlığını, güvenirliğini, geçerliğini ve değerini olumsuz yönde etkileyen hatalı, disiplinsiz, kasıtlı ya da özensiz tüm girişimler ne olarak adlandırılmaktadır?

Soru 14

Bir araştırmacı çalımasının istatistik bulgularında p değerinin kritik değer olan .05 düzeyine çok yakın olduğunu görerek bulduğu değerde küçük bir değişiklik yaparak anlamlı farklılık elde etmiştir. Bu örnekte verilen araştırma süreci ve sonuçlarıyla ilgili etik ihlal hangisidir?

Soru 15

I. Kişinin bağlı olduğu kurumun kaynaklarından faydalanıldı mı?

II. Kişi tüm raporu okuyup onayladı mı?

III. Kişi raporun tamamını ya da belirli kısımlarını yazdı mı?

IV. Kişinin unvanı raporu yayınlamaya etkili mi?

V. Kişi araştırmaya ciddi anlamda katkıda bulundu mu?

Yukarıdaki sorulardan hangileri bir araştırmada kimlerin yazar olacağı, kimlere ise teşekkür edileceği konusunda dikkate alınması gereken ölçütlerdendir?

Soru 16

Başkalarının çalışmalarını isim değiştirerek ya da hak ettiği şekilde tam kaynak belirtmeden kendi adına yayınlamaya ne ad verilmektedir?

Soru 17

Bir araştırmacı, arkadaşından aldığı verileri kendisinin haberi ve izni olmadan kullanarak araştırmasında kaynak göstermeden kullanmıştır. Bu durumda araştırmacının yaptığı etik ihlal aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 18

Bilimsel araştırmada “denek” kelimesini aşağıdaki hangi açıklama karşılamaz?

Soru 19

Başka birinin araştırmasında etik ihlal fark edilmesi ile ilgili kitabımızda yapılması önerilenlerle aşağıdakilerden hangisi uyumlu değildir?

Soru 20

Bir araştırmada ikincil katkı sayılabilecek sorumluluklar arasında aşağıdakilerden hangisini sayabiliriz?

SOSYAL BİLİMLERDE ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ - Deneme Sınavı - 29